Pytanie

Czy darowizna gospodarstwa rolnego będzie traktowana ma gruncie VAT jak zbycie przedsiębiorstwa?

W związku z brakiem definicji przedsiębiorstwa w ustawie VAT należy posłużyć się definicją przedsiębiorstwa z Kodeksu cywilnego. Pomimo istniejącej tam odrębnej definicji gospodarstwa rolnego, analizujemy definicję przedsiębiorstwa dla oceny stosowania art. 6 ustawy o VAT. Przy przedsiębiorstwie bierzemy pod uwagę definicję szczególną działalności gospodarczej z ustawy VAT, zgodnie z którą na potrzeby ustawy VAT gospodarstwo rolne służy prowadzeniu działalności gospodarczej. Tym samym zbycie gospodarstwa rolnego powinno korzystać z regulacji art. 6 przewidzianej dla zbycia przedsiębiorstwa. Podobne stanowisko przyjął Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji, w której uznał, że rolnik będący podatnikiem VAT, darując gospodarstwo synowi, nie będzie musiał odprowadzić podatku (IPTPP4/443-313/13-4/ALN).

Odpowiedź 

W jednolitej ocenie organów podatkowych gospodarstwo rolne stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza. Tym samym, darowizna gospodarstwa rolnego jest wyłączona spod działania ustawy o VAT.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u., przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

W interpretacji indywidualnej z 1 grudnia 2015 r., IPPP2/4512-963/15-2/MMa, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wyjaśnił, że pojęcie "transakcji zbycia" należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu "dostawy towarów" w ujęciu art. 7 ust. 1 u.p.t.u., tzn. "zbycie" obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu. Zbycie przedsiębiorstwa podlega zasadzie swobody umów, a więc może nastąpić na podstawie każdej czynności rozporządzającej.

Ponieważ przepisy u.p.t.u. nie definiują pojęcia "przedsiębiorstwo", organ podatkowy oparł się na definicji "przedsiębiorstwa" zawartej w art. 551 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - dalej k.c. Wskazał też, że na mocy art. 552 k.c., czynność prawna mająca za przedmiot przedsiębiorstwo obejmuje wszystko, co wchodzi w skład przedsiębiorstwa, chyba, że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych.

Organ podatkowy zauważył też, że co prawda zgodnie z art. 553 k.c., za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego. Co oznacza, że gospodarstwo rolne zostało zdefiniowane odrębnie od przedsiębiorstwa, jednak w ocenie organu podatkowego można przyjąć, że spełnia ono określone w k.c. wymogi właściwe dla przedsiębiorstwa.

Organ podatkowy przyjął w związku z tym, że gospodarstwo rolne (pomimo jego odrębnego zdefiniowania zarówno w u.p.t.u., jak i w k.c.), stanowi podobną do przedsiębiorstwa jednostkę organizacyjną, w ramach której prowadzona jest działalność gospodarcza. Tym samym darowizna gospodarstwa rolnego, zdaniem organu podatkowego, jest wyłączona spod działania u.p.t.u., na podstawie art. 6 pkt 1 u.p.t.u.

Podobnie wyjaśnił np.:

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 17 czerwca 2015 r., ILPP1/4512-1-263/15-2/JSK,

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z 25 maja 2015 r., ITPP2/4512-151/15/AP,

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 8 stycznia 2015 r., IBPP3/443-1236/14/MN,

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 1 sierpnia 2014 r., IPTPP4/443-327/14-4/OS.