Podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie własności rzeczy znajdujących się na terytorium Polski lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Polski tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy. Darowizna to nic innego jak nieodpłatne dokonanie przysporzenia na rzecz obdarowanego kosztem majątku darczyńcy. Dzięki darowiźnie obdarowany zyskuje określone przedmioty majątkowe lub inne dyspozycje majątkowe należące do darczyńcy, które zmniejszyły jego majątek. Świadczenie ma charakter nieodpłatny i wyłącznie tym charakteryzuje się darowizna.
Zwolnienie od obowiązków podatkowych
Co do zasady darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Jednakże zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
- zgłoszą darowiznę właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego
- w przypadku, gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a ich wartość doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie i w okresie pięciu lat poprzedzających ten rok przekracza kwotę 36 120 zł – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.
Obowiązek zgłoszenia (w ramach najbliższej rodziny) nie dotyczy przypadków, kiedy:
- wartość majątku ostatnio nabytego doliczona do wartości majątku nabytego dotychczas od tej samej osoby lub po tej samej osobie w roku, w którym nastąpiło ostatnie nabycie i w okresie 5 lat poprzedzających ten rok nie przekracza kwoty 36 120 zł
- nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego albo w tej formie zostało złożone oświadczenie woli jednej ze stron.
Tym samym, nabycie w drodze darowizny rzeczy lub praw majątkowych powyżej kwoty 36 120 zł przez określone osoby jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn.
Nietypowa darowizna córki na rzecz rodziców
Sprawa rozpatrywana przez dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej dotyczyła kobiety, która wraz z mężem i córką nabyła na podstawie umowy sprzedaży udział w spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego – ½ udziału nabyli rodzice, ½ nabyła córka. Zapłata całej ceny sprzedaży lokalu (części, do której zobowiązani byli rodzice jak i części, do której zobowiązana była córka) została dokonana przelewem na rachunek bankowy sprzedającego przez córkę z jej rachunku bankowego. W tytule przelewu powołano się na oznaczenie aktu notarialnego, w którym zawarte było zobowiązanie do zapłaty ceny sprzedaży. Wnioskodawczyni nie otrzymała od córki w okresie ostatnich pięciu lat żadnej innej darowizny. Dla potwierdzenia przejęcia długu sporządzono porozumienie, zgodnie z którym córka darowała rodzicom dług w dniu spisania umowy.
Wnioskodawczyni uważa za właściwe skorzystanie ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn w przypadku opisanego przysporzenia, o ile w terminie zgłosi nabycie darowizny i udokumentuje jej otrzymanie potwierdzeniem przelewu z rachunku bankowego córki na rachunek bankowy sprzedającego spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu.
Darowizna długu a podatek od spadków i darowizn
Faktem jest, że córka ze swojego konta uregulowała zobowiązanie rodziców wobec sprzedającego i zapłaciła cenę sprzedaży. W sporządzonym dla potwierdzenia przejęcia długu porozumieniu córka dokonała również darowizny długu, który rodzice mieli wobec niej na skutek wcześniejszego przejęcia długu rodziców. Innymi słowy, córka przejęła dług, dokonała jego spłaty i stając się wierzycielem rodziców darowała im opisany dług.
Jeśli chodzi o istotę zwolnienia z długu, zobowiązanie wygasa, gdy wierzyciel zwalnia dłużnika z długu, a dłużnik zwolnienie przyjmuje. Powodem nieodpłatnego zwolnienia z długu jest najczęściej causa donandi – zwolnienie z długu zostaje dokonane na skutek zawarcia umowy darowizny. Jednak nie każde nieodpłatne zwolnienie z długu będzie dokonane na podstawie umowy darowizny.
Organ interpretujący wskazał, że samo przejęcie długu przez córkę nie stanowiło darowizny. To zwolnienie z długu dokonane w formie darowizny przez darczyńcę – córkę na rzecz rodziców skutkowało nabyciem prawa majątkowego (zwolnienia z długu) tytułem darowizny. Właśnie to nabycie prawa majątkowego będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn, w wyniku czego wnioskodawczyni jest zobowiązana zgłosić nabycie naczelnikowi urzędu skarbowego, Dodatkowo dyrektor KIS, wskazując, że nie doszło do darowizny środków pieniężnych (a jedynie prawa majątkowego w postaci zwolnienia z długu), celem skorzystania ze zwolnienia nie ma obowiązku udokumentowania nabycia.
Interpretacja indywidualna dyrektora KIS z 19 lipca 2024 r., nr 0111-KDIB2-3.4015.107.2024.2.AD
Czytaj również: Darowizna samochodu pozbawiona przychodu w PIT >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
