Odpowiedź:
Mając na uwadze fakt utraty przez pożyczkodawcę statusu dominującego udziałowca na dzień zapłaty odsetek przepisy o cienkiej kapitalizacji nie mają zastosowania w odniesieniu do odsetek, o których mowa. Na dzień ich zapłaty spółka nie jest bowiem zadłużona wobec dominujących udziałowców (tylko wobec pożyczkodawcy, który przestał wcześniej być w ogóle udziałowcem spółki-pożyczkobiorcy).
Uzasadnienie:
Przepisy dotyczące tzw. cienkiej kapitalizacji (tj. finansowania spółki kapitałowej pożyczkami przez udziałowców) zostały w istotny sposób zmienione z dniem 1 stycznia 2015 r., przy czym, jak wynika z przepisów przejściowych zawartych w ustawie z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1328 z późn. zm.) – dalej ustawa z 29 sierpnia 2014 r., w zależności od tego, czy środki tytułem pożyczki (kredytu) zostały przekazane przed 1 stycznia 2015 r., czy też później – stosuje się przepisy dotychczasowe, bądź przepisy nowe.
Z pytania pośrednio wynika, że środki pieniężne tytułem pożyczki zostały przekazane przed 1 stycznia 2015 r. W związku z tym do odsetek od tych pożyczek i płaconych obecnie – stosuje się przepisy dotychczasowe (tzn. w ich brzmieniu obowiązującym do końca 2014 r.).
Z przepisów dotychczasowych wynika, że nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odsetki od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej wspólnika posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo wspólników posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec wspólników tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego wspólnika osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki – w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.
Z powyższych przepisów wynika zatem, że dla rozstrzygnięcia o tym, czy płacone odsetki stanowią koszt uzyskania przychodów (czy też z kosztów podatkowych są wyłączone) istotny jest poziom zadłużenia spółki wobec dominujących udziałowców określony na dzień zapłaty odsetek. Także na ten dzień (zapłaty odsetek) istotny jest także status pożyczkodawców – jako ewentualnych dominujących udziałowców.
Jak rozumiem udziały zostały zbyte innemu podmiotowi. W związku z tym w dacie zapłaty odsetek przez spółkę pożyczka – od której są płacone odsetki – jest pożyczką od podmiotu, który nie jest już dominującym udziałowcem (w ogóle nie jest udziałowcem). Ówczesne (podobnie zresztą, jak obecnie obowiązujące) przepisy nie przewidują żadnych szczególnych regulacji w tej kwestii, w szczególności nie przewidują, aby pożyczkodawca zbywający udziały (i tracący status dominującego udziałowca) miał być nadal traktowany jakby był dominującym udziałowcem (dla celów stosowania przepisów o tzw. cienkiej kapitalizacji).
Ponadto – być może – poziom zadłużenia z tytułu samych odsetek nie przekracza już trzykrotności kapitału zakładowego.
W związku z powyższym (tzn. mając na uwadze przede wszystkim ten pierwszy fakt – tj. utratę przez pożyczkodawcę statusu dominującego udziałowca na dzień zapłaty odsetek) przepisy o cienkiej kapitalizacji nie mają zastosowania w odniesieniu do odsetek, o których mowa. Na dzień ich zapłaty spółka nie jest bowiem zadłużona wobec dominujących udziałowców (tylko wobec pożyczkodawcy, który przestał wcześniej być w ogóle udziałowcem spółki-pożyczkobiorcy).
Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 23.08.2016 r.
Czy w sytuacji, kiedy wspólnik będący pożyczkodawcą zbył swoje udziały, spółkę będą dotyczyły przepisy o cienkiej kapitalizacji?
Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoSpółka z o.o. w 2014 r. zawarła umowę pożyczki od wspólnika spółki posiadającego 50% udziałów w kapitale zakładowym. Umowa pożyczki przewidywała, że kapitał pożyczkowy będzie spłacany w ratach do końca 2016 r., a odsetki od tej pożyczki zostaną zapłacone po spłacie 100% kapitału pożyczkowego. Zgodnie z umową spółka miała prawo spłacić kwotę pożyczki przed ustalonym w harmonogramie terminem spłaty. W marcu 2016 r. spółka spłaciła ostatnią ratę pożyczki, ale nie dokonała jeszcze zapłaty odsetek. W kwietniu 2016 r. wspólnik będący pożyczkodawcą zbył na rzecz innej osoby całość posiadanych udziałów w spółce. W maju 2016 r. spółka zapłaciła dla pożyczkodawcy odsetki od tej pożyczki.Czy w tej sytuacji spółkę będą dotyczyły przepisy o cienkiej kapitalizacji ograniczające koszty podatkowe z tytułu zapłaconych odsetek?
