Czy rolnik ma prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z eksploatacją samochodu, jeśli nie wprowadził go do ewidencji środków trwałych?

Jeżeli rolnik jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT i wykorzystuje samochód do wykonywania działalności rolniczej, przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego przy dokonywaniu zakupów związanych z eksploatacją tego samochodu (wyłączając paliwo).

Pytanie

Rolnik, podatnik VAT wykorzystuje w działalności rolnej samochód osobowy - wyjazdy po zakup części do maszyn rolniczych, nasion, odzież roboczą, środki dezynfekcyjne, negocjacje z kontrahentami itp. Samochód nie jest wprowadzony do ewidencji środków trwałych w firmie.
Czy rolnik ma prawo do odliczenia VAT od wydatków związanych z eksploatacją samochodu (wyłączając paliwo)?
Czy też musi prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu i kosztów eksploatacji, aby móc odliczać VAT od ww. zakupów?
Czy prawo do odliczenia VAT przysługuje, ale do wysokości limitu wynikającego z kilometrówki?
Jakie konsekwencje wystąpią w przypadku ewentualnej sprzedaży samochodu osobowego, gdyby rolnik wprowadził ten samochód do ewidencji środków trwałych?
Nabycie samochodu nastąpiło kilka lat wcześniej, przed rejestracją do VAT.

Odpowiedź

Tak - jeżeli rolnik, o którym mowa, jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT i wykorzystuje przedmiotowy samochód do wykonywania działalności rolniczej, przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego przy dokonywaniu zakupów związanych z eksploatacją tego samochodu (wyłączając paliwo). Szczegóły oraz odpowiedzi na pozostałe pytania znajdują się w uzasadnieniu.

Uzasadnienie

Prawo do odliczenia przysługuje w zakresie, w jakim towary i usługi nabywane przez podatników wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych (zob. art. 86 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług - dalej u.p.t.u.). A zatem w zakresie w jakim samochody (w tym samochody osobowe) są wykorzystywane przez podatników do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikom przysługuje prawo do odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu towarów i usług związanych z ich eksploatacją.

Jedyny wyjątek od tej zasady dotyczy zakupów paliwa, gdyż art. 4 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy o transporcie drogowym (Dz. U. Nr 247, poz. 1652 z późn. zm.) wyłącza możliwość odliczania podatku naliczonego przy nabywaniu paliwa wykorzystywanego do napędu samochodów osobowych oraz niektórych innych pojazdów samochodowych.

W przypadku innych zakupów związanych z eksploatacją samochodów (w tym samochodów osobowych) brak jest podobnych przepisów, a zatem jeżeli rolnik, o którym mowa, jest zarejestrowany jako czynny podatnik VAT i wykorzystuje przedmiotowy samochód do wykonywania działalności rolniczej, przysługuje mu prawo do odliczania podatku naliczonego przy dokonywaniu zakupów związanych z eksploatacją tego samochodu (wyłączając paliwo).

Z punktu widzenia korzystania z tego prawa nie jest przy tym konieczne prowadzenie ewidencji przebiegu pojazdów czy podobnego rodzaju dokumentu. Prawa do odliczenia podatku naliczonego nie ogranicza w omawianym zakresie żaden limit, w szczególności wynikający z zastosowania tzw. "kilometrówki". Przepisy VAT nie zawierają przepisów określających takie ograniczenia.

Jednocześnie pragnę wyjaśnić, że żadnych konsekwencji nie wywoła na gruncie VAT wprowadzenie przedmiotowego samochodu do ewidencji środków trwałych (jak również odliczanie podatku naliczonego od zakupów związanych z jego eksploatacją).

Ewentualna sprzedaż tego samochodu - niezależnie od tego czy zostanie on wprowadzony do takiej ewidencji czy nie - będzie zwolniona od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 2 u.p.t.u., tj. na podstawie przepisu zwalniającego od podatku dostawę towarów używanych (przez towary używane rozumie się ruchomości, których okres używania przez podatnika dokonującego ich dostawy wyniósł co najmniej pół roku po nabyciu prawa do rozporządzania tymi towarami jak właściciel - zob. art. 43 ust. 2 u.p.t.u.), pod warunkiem że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (warunek ten jest w przedstawionej sytuacji, skoro samochód został nabyty przed zarejestrowaniem się rolnika jako czynny podatnik VAT).

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego