Pytanie

Organizowaliśmy w grudniu dla pracowników "spektakl kulturalny". Zapłaciliśmy fakturę z ZFŚS. Koszt organizacji spektaklu podzieliliśmy przez liczbę pracowników, którzy deklarowali wzięcie w nim udziału, ale mamy prawo doliczyć do przychodu i potrącić podatek tylko tym osobom, którzy faktycznie wzięli udział w spotkaniu i oglądali spektakl. Teoretycznie więc pracownikom uczestniczącym w tym spotkaniu koszt jednostkowy udziału w spektaklu (wyliczony w następujący sposób: faktura marża, na której kwota netto jest taka sama jak brutto dzielimy przez liczbę pracowników co daje 350 zł), wiec kwotę 350 zł powinniśmy doliczyć do kwoty 380 zł na wszystkie świadczenia z ZFŚS i nadwyżkę opodatkować. Niestety wiemy że wszyscy pracownicy wykorzystali w tym roku cały limit 380 zł rocznie, wiec powinniśmy każdemu z nich opodatkować kwotę 350 zł, co obniże pensje pracownikom.
Jak uniknąć zapłacenia im niższych pensji?
Czy mamy prawo do kwoty 350 zł doliczyć pracownikom 18 proc. podatku i w ten sposób ubruttowioną doliczyć im do przychodu?
Dzięki temu pensje grudniowe będą mieli takie same, nie pomniejszone, a tylko w rozliczeniu rocznym PIT-11 zobaczą ze mają kwotę większą o 18 proc. podatku dochodowego.
Czy musimy coś zrobić żeby móc postąpić w ten sposób?
Czy na przykład zebrać od pracowników informacje na piśmie ze wyrażają zgodę na potracenie od pensji "kwoty za organizacje spektaklu powiększoną o 18 proc. podatku dochodowego"?
Na ten moment mamy tylko ich zgodę ustną.
Jeśli nie możemy tego zrobić, to jak inaczej możemy postąpić, aby pracownicy nie mieli niższej pensji w grudniu?

Odpowiedź

Wartość świadczenia rzeczowego pracodawca, jako płatnik, ma obowiązek doliczyć do przychodu pracownika ze stosunku pracy, a więc również opodatkować, a naliczoną zaliczkę potrącić z wynagrodzenia w miesiącu, w którym pracownik otrzymał świadczenie rzeczowe.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Dodać należy, że na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f. zwolnieniem przedmiotowym objęto wartość świadczeń rzeczowych otrzymywanych przez pracownika, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych. Zwolnienie to podlega ograniczeniu do wysokości 380 zł w roku podatkowym.
Przekazane pracownikom świadczenia rzeczowe w wartości przewyższające ww. kwotę należy potraktować jako podlegające opodatkowaniu przychody ze stosunku pracy.

W świetle powyższego świadczenia należne z tytułu uczestnictwa w spektaklu należy doliczyć do innych przychodów uzyskanych w danym miesiącu przez konkretnego pracownika (uczestnika konkursu) ze stosunku pracy i od łącznej wartości pobrać miesięczną zaliczkę na podatek dochodowy, obliczoną według zasad określonych w art. 32 u.p.d.o.f.

W mojej opinii, w konsekwencji, podatek dochodowy należny od omawianego świadczenia uszczuplą kwotę wynagrodzenia "netto" do wypłaty dla danego pracownika. Według mnie brak jest regulacji prawnych, które pozwalałyby na uwzględnienie w podstawie podatku dochodowego wartości nieodpłatnych świadczeń "ubruttowionej" przez pracodawcę, czyli przeliczonej w taki sposób, aby po potrąceniu zaliczki na podatek dochodowy było to finansowo neutralne dla pracownika.

Dodam, że zdaniem niektórych ekspertów z uwagi na brak przepisów, a w szczególności wyraźnych ustawowych zakazów, pracodawca może pokryć koszt należnego podatku, który w takim przypadku należy doliczyć do przychodu pracownika, a więc "ubruttowić" przyznane świadczenie rzeczowe. Za prawidłowe uznają oni rozwiązania, polegające na przyznaniu przez pracodawcę pracownikowi, obok świadczenia rzeczowego, takiego świadczenia pieniężnego, które pozwala na pokrycie należnych od świadczenia głównego, również podatku.

Powyższe oznacza, że pracownik kwot tych w praktyce nie otrzymuje, jednak potrącane z nich są obciążające pracownika podatki. W efekcie przyznanie świadczenia rzeczowego jest podatkowo obojętne dla pracownika, ale obciąża pracodawcę. Musi on wówczas naliczyć podatek nie tylko od świadczenia podstawowego, ale i kwoty przeznaczonej na zaliczkę.

Żaden z przepisów nie wymaga, aby pracodawca dysponował pisemną zgodą pracownika na "ubruttowienie" wypłacanych świadczeń.