Odpowiedź:

Jeżeli wypełniając deklarację VAT-7, w pozycji 10 podatnik wykaże jako sprzedaż zwolnioną od VAT obrót uzyskany z tytułu usług najmu mieszkania, to postąpi on prawidłowo.

Skoro podatnik ujmuje w deklaracji wyłącznie koszty działalności gospodarczej opodatkowanej VAT, to stosowanie przez niego proporcjonalnego rozliczania podatku naliczonego jest niecelowe.  

Uzasadnienie:

Podatnikami podatku od towarów i usług są m.in. osoby fizyczne wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą (art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) – dalej u.p.t.u. Pod pojęciem zaś działalności gospodarczej rozumie się wszelką działalność m.in. usługodawców. Należy podkreślić, że fakt rozpoznania określonych czynności jako czynności stanowiących dla celów u.p.t.u. działalność gospodarczą, nie jest uzależniony od traktowania tych czynności jako wykonywanych w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu innych ustaw. Choć zatem tzw. „najem prywatny” nie stanowi działalności gospodarczej w potocznym ujęciu, czy także w ujęciu odrębnych ustaw, to jednak dla celów VAT stanowi on taką samą działalność gospodarczą jak na przykład działalność budowlana. Osoba fizyczna zatem, która z jednej strony wykonuje usługi budowlane w ramach sensu stricte działalności gospodarczej jako czynny podatnik VAT, natomiast z drugiej strony dokonuje najmu prywatnego, wszystkie te czynności powinna wykazywać w deklaracji VAT.

Usługi w zakresie wynajmowania nieruchomości o charakterze mieszkalnym na cele mieszkaniowe korzystają ze zwolnienia od VAT (art. 43 ust. 1 pkt 36 u.p.t.u.). Wykazując zatem usługi najmu mieszkania w pozycji 10 deklaracji VAT-7, czyli jako zwolnione od VAT świadczenie usług na terytorium kraju, podatnik postępuje prawidłowo.

W kwestii ustalania proporcji w celu proporcjonalnego odliczania VAT, należy odnieść się do przepisów art. 86 oraz art. 90-91 u.p.t.u. Zgodnie z art. 86 ust. 1 u.p.t.u. prawo do odliczenia od podatku należnego kwoty VAT naliczonego przysługuje podatnikowi w zakresie w jakim towary i usługi wykorzystywane są do wykonywania czynności opodatkowanych VAT. Stosownie do art. 90 ust. 2 u.p.t.u. dopiero w przypadku gdy nie jest możliwe wyodrębnienie całości lub części kwot związanych z danym rodzajem sprzedaży (tj. sprzedaży zwolnionej albo sprzedaży opodatkowanej), podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o taką część kwoty podatku naliczonego, którą można proporcjonalnie przypisać czynnościom, w stosunku do których podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego.

Należy więc zwrócić uwagę na fakt, że podatnik w pierwszej kolejności zobowiązany jest ustalać czynności (zakupy), które służą tylko i wyłącznie jednej oraz tylko i wyłącznie drugiej działalności – tj. odpowiednio działalności zwolnionej albo działalności opodatkowanej. Jedynie w zakresie czynności, co do których nie jest możliwe wyodrębnienie, odliczenia VAT należy dokonywać zgodnie z wyliczoną proporcją. W przedmiotowym przypadku podatnik ujmuje w deklaracji wyłącznie koszty działalności gospodarczej opodatkowanej VAT (tj. działalności budowlanej). Stosowanie zatem przez niego proporcjonalnego rozliczania podatku naliczonego jest niecelowe.

Krzysztof Kamiński


Odpowiedzi udzielono 20.11.2015 r.