Czy paczki świąteczne oraz bony sfinansowane pracownikom z ZFŚS podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Wartość artykułów spożywczych (np. słodyczy, kawy) otrzymanych przez pracowników, których nabycie w całości zostało sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, będzie stanowić przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych (w ramach limitu 380 zł).

Pytanie

Firma na podstawie faktury na firmę zakupi z ZFŚS artykuły spożywcze (słodycze, kawę itp.) przeznaczone na paczki świąteczne dla pracowników.
Czy są one nieopodatkowane, jako świadczenia rzeczowe do 380 zł?
Czy podobnie byłoby w przypadku bonów do ww. kwoty za 2011 r.?

Odpowiedź

Wartość artykułów spożywczych (np. słodyczy, kawy) otrzymanych przez pracowników, których nabycie w całości zostało sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, będzie stanowić przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych (w ramach limitu 380 zł). Inaczej miałaby się rzecz w przypadku przekazania pracownikom bonów – w tym zakresie przychód osiągany przez pracowników nie byłby zwolniony od podatku ze względu na wskazane zastrzeżenie (a więc konieczne byłoby opodatkowanie tego przychodu, niezależnie od wartości bonów).

Uzasadnienie

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - dalej u.p.d.o.f., zwalnia się od podatku wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł. Zwolnienie to stosuje się z zastrzeżeniem, że rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

W świetle powyższego przepisu wartość artykułów spożywczych (np. słodyczy, kawy) otrzymanych przez pracowników, których nabycie w całości zostało sfinansowane ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, będzie stanowić przychód zwolniony od podatku dochodowego od osób fizycznych (w ramach limitu 380 zł). Inaczej miałaby się rzecz w przypadku przekazania pracownikom bonów - w tym zakresie przychód osiągany przez pracowników nie byłby zwolniony od podatku ze względu na wskazane zastrzeżenie (a więc konieczne byłoby opodatkowanie tego przychodu, niezależnie od wartości bonów).

Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 u.p.d.o.f. , mogłoby znaleźć również w przypadku otrzymanych przez pracowników (oraz członków ich rodzin) słodyczy, zabawek, książek czy artykułów spożywczych sfinansowanych w całości ze środków funduszy związku zawodowego (również w ramach limitu 380 zł). Warunkiem jest, aby przekazanie tych świadczeń miało związek z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (np. w związku z udzielaniem pomocy materialnej - zob. art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.

W uzupełnieniu pragnę wyjaśnić, że organy podatkowe uznają, że jeżeli znana jest ilość osób uczestniczących w imprezie, kwota wydatków poniesionych na organizację jej organizację powinna zostać podzielona przez tą liczbę, a otrzymany wynik uznany za przychód poszczególnych osób uczestniczących w imprezie. Tytułem przykładu wskazać można interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 14 października 2008 r., ILPB1/415-507/08-3/RP, w której czytamy, że "w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym możliwe jest wyliczenie jaki koszt został poniesiony w związku ze zorganizowaniem imprezy integracyjnej, a także dokładne określenie ilości i nazwisk osób w niej uczestniczących. Wobec tego można ustalić wartość świadczeń i przyporządkować je poszczególnym pracownikom". Interpretacja ta dotyczy co prawda pracowników uczestniczących w imprezach organizowanych przez pracodawców, lecz ma odpowiednie zastosowanie w przypadku członków związków zawodowych uczestniczących w imprezach (np. imprezach choinkowych) organizowanych przez te związki.

Podobnie ma się rzecz, jeżeli chodzi o udział w takich imprezach członków rodzin członków związków zawodowych. Odpowiednie zastosowanie ma interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 3 grudnia 2008 r., IBPB2/415-1525/08/MK, w której czytamy, że "wartość świadczenia przypadającego na danego pracownika, to suma wartości świadczenia na jednego uczestnika ww. imprezy - pracownika oraz iloczynu wartości nieodpłatnego świadczenia na jednego uczestnika i ilości członków rodziny danego pracownika biorących udział w pikniku. Należy zauważyć, iż jeżeli z ww. imprezy korzystają członkowie rodziny pracownika, świadczenie nieodpłatne dla tych osób jest przyznane z powodu łączącego pracownika z wnioskodawcą stosunkiem pracy, dlatego też sfinansowanie w całości pikniku dla pracownika jak i jego członkom rodziny stanowi przychód pracownika ze stosunku pracy".

Dodać jednak pragnę, że odmienne stanowisko w tej kwestii prezentują sądy administracyjne. Tytułem przykładu wskazać można wyrok WSA we Wrocławiu z 18 marca 2010 r., I SA/Wr 1456/09, czy wyrok WSA w Poznaniu z 23 września 2011 r., I SA/Po 407/11. W drugim ze wskazanych wyroków czytamy, że "nie można ustalać przychodu w drodze arytmetycznego działania polegającego na podzieleniu kosztów imprezy integracyjnej przez liczbę pracowników biorących w niej udział. Przepisy u.p.d.o.f. nie dają podstaw do wykonania takiego działania (...) Gdy wartości świadczeń nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika, to brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę kosztów organizowanej imprezy. Nie sposób bowiem stwierdzić, czy pracownik rzeczywiście otrzymał owe świadczenie i jaka jest jego wartość".

A zatem odpowiedź na pytanie o możliwość "uniknięcia" podatku w związku z organizacją imprezy choinkowej dla członków związków zawodowych oraz innych osób zależy od przyjęcia jednego z dwóch powyższych stanowisk. Jeżeli przyjąć stanowisko reprezentowane przez organy podatkowe, nie ma takiej możliwości. Możliwość taka będzie natomiast istnieć (przynajmniej częściowo), jeżeli przyjąć stanowisko reprezentowane przez sądy administracyjne.

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Głównego Księgowego

Przywołane akty prawne:

Ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 późn. zm.)