Odpowiedź:

Podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury, na której wykazany został podatek według nieprawidłowej (zawyżonej) stawki. Natomiast jeśli chodzi o podatek na fakturze potwierdzającej dokonanie czynności podlegającej odwrotnemu obciążeniu, to jego odliczenie będzie nieprawidłowe.

Uzasadnienie:

Co do zasady, podatnikowi podatku od towarów i usług przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, wynikające z art. 86 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 z późn. zm.) – dalej u.p.t.u.
Prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje wówczas, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Poza tym w celu odliczenia podatku naliczonego konieczne jest również powstanie obowiązku podatkowego u świadczącego usługę szkoleniową oraz posiadanie faktury.
W art. 88 u.p.t.u. zostały wymienione przypadki, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku od towarów i usług z otrzymanej faktury. Zgodnie z art. 88 ust. 3a pkt 2 u.p.t.u. nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku albo zwrotu podatku naliczonego faktury i dokumenty celne, w razie gdy transakcja udokumentowana fakturą nie podlega opodatkowaniu bądź jest zwolniona od podatku.
Co istotne, przepis ten nie odnosi się do sytuacji zawyżenia stawki podatku, tylko do przypadków, w których transakcja nie powinna być w ogóle opodatkowana lub jest zwolniona od opodatkowania.
W związku z powyższym, podatnikowi przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury, na której wykazany został podatek według nieprawidłowej (zawyżonej) stawki. Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ograniczają prawo do odliczenia podatku jedynie w ściśle określonych przypadkach, wśród których nie wymieniono nieprawidłowej stawki podatkowej (zob. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 13 września 2011 r., ILPP1/443-850/11-5/MK).
Natomiast jeśli chodzi o podatek na fakturze potwierdzającej dokonanie czynności podlegającej odwrotnemu obciążeniu, to jego odliczenie będzie nieprawidłowe, gdyż w tym przypadku kwotą podatku naliczonego jest kwota podatku należnego u nabywcy towarów lub usług (art. 86 ust. 2 pkt 4 u.p.t.u.).
Potwierdzeniem powyższego jest przepis art.  88 ust. 3a pkt 7 u.p.t.u., zgodnie z którym nie stanowią podstawy do obniżenia podatku należnego oraz zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego faktury, gdy wystawiono faktury, w których została wykazana kwota podatku w stosunku do czynności opodatkowanych, dla których nie wykazuje się kwoty podatku na fakturze – w części dotyczącej tych czynności.
Ponadto, jeśli na wystawionej fakturze jest kwota brutto (mimo że jest błędnie wystawiona i powinna być jedynie kwota netto) to jest to kwota, którą nabywca ma zapłacić i w konsekwencji, podatnik (nabywca) powinien naliczyć podatek od kwoty brutto.

Mariusz Jabłoński, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego
Odpowiedzi udzielono 31.05.2016 r.