Firma produkcyjno-handlowa, podlegająca przepisom VAT, zawarła umowę o świadczenie usług płatniczych oraz sprzedaż produktów płatniczych. W swoich sklepach sprzedajemy m.in. doładowania do telefonów poprzez terminale. Na kupony - doładowania otrzymujemy fakturę z 22% stawką VAT. VAT z tej faktury odliczamy.
Czy i jak należy udokumentować sprzedaż doładowań i rozliczyć VAT należny, jeżeli sprzedaż doładowań (PKWiU 64.20.13-00.00), zgodnie z § 2 pkt 2 r.z.k.r. nie przechodzi przez kasę fiskalną?
Jeżeli nabywcą doładowań telefonicznych jest podmiot gospodarczy, to sprzedaż należy dokumentować fakturą VAT, wystawioną nie później niż siódmego dnia od dnia sprzedaży doładowania.
W przypadku, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, która nie zażąda wystawienia faktury VAT, wówczas podatnik ma swobodę wyboru formy zaewidencjonowania sprzedaży. Istotne aby ewidencja sprzedaży zawierała wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego wypełnienia deklaracji VAT. Mogą to więc być równie dobrze dowody wewnętrzne wystawiane w chwili sprzedaży, jak i zestawienia sprzedaży bezrachunkowej.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 2 pkt 41 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.), przez świadczenie usług telekomunikacyjnych rozumie się nie tylko wykonywanie usług za pomocą własnej sieci lub z wykorzystaniem sieci innego operatora, ale także sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek usługi telekomunikacyjnej wykonywanej przez innego dostawcę usług.
Na podstawie art. 19 ust. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) - dalej u.p.t.u., w przypadku świadczenia usług telekomunikacyjnych, gdy usługa jest realizowana przy użyciu odpowiednio żetonów, kart lub innych jednostek, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sprzedaży żetonów, kart telefonicznych lub innych jednostek uprawniających do korzystania z usług telekomunikacyjnych w systemie przedpłaconym.

Sprzedaż doładowań telefonicznych, jako czynność wymieniona w poz. 13 załącznika do rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. Nr 228, poz. 1510) - dalej r.z.k.r., do dnia 31 grudnia 2009 r. korzysta ze zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących. Stanowi o tym § 2 pkt 2 r.z.k.r.
Zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących nie oznacza jednak całkowitego zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania obrotu.

Zgodnie z art. 109 ust. 3 u.p.t.u. podatnicy, z wyjątkiem podatników wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 i 82 ust. 3 u.p.t.u. oraz zwolnionych od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u., są obowiązani prowadzić ewidencję zawierającą: kwoty określone w art. 90 u.p.t.u., dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania, wysokość podatku należnego, kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego oraz kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu oraz inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej, a w przypadkach określonych w art. 120 ust. 15, art. 125, 134, 138 u.p.t.u. - dane określone tymi przepisami niezbędne do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.

Jak wyjaśnił m.in. Minister Finansów - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie - w interpretacji indywidualnej z dnia 9 grudnia 2008 r., IPPP1/443-1800/08-5/AP, podatnika będącego czynnym podatnikiem VAT, który nie stosuje kas rejestrujących, dokumentowanie obrotu uzależnione jest od statusu odbiorcy.
Jeżeli nabywcą jest podmiot gospodarczy, to sprzedaż obowiązkowo dokumentowana jest, na mocy art. 106 ust. 1 u.p.t.u. fakturą VAT, wystawianą stosownie do § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.

W przypadku, gdy nabywcą jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, która nie zażąda wystawienia faktury VAT, wówczas podatnik nie ma obowiązku wystawienia takiego dokumentu, a sprzedaż powinna być zapisana w odrębnych ewidencjach.
Dalej organ podatkowy wyjaśnił, że przepisy art. 109 ust. 3 u.p.t.u. nie narzucają określonej formy prowadzenia ewidencji. Ważne jest tylko, aby zawierała ona wszystkie elementy wymienione w art. 109 ust. 3 u.p.t.u. oraz inne dane, które są niezbędne do prawidłowego wypełnienia deklaracji VAT. Zatem podatnik sam powinien wybrać taki sposób jej prowadzenia, który ułatwi terminowe sporządzenie deklaracji na podstawie zgromadzonych w ewidencjach danych.