Szef Krajowej Administracji Skarbowej wydał drugą opinię zabezpieczającą dotyczącą fundacji rodzinnej. Dostrzegł korzyści podatkowe, które osiągnie fundator, ale nie uznał ich za główny cel podejmowanych przez niego działań. 

Z wnioskiem o jej wydanie zwrócił się mężczyzna, który planuje utworzenie rodzinnej platformy inwestycyjnej przy wykorzystaniu fundacji, poprzez wniesienie do niej m.in. akcji spółki. Chodzi o spółkę, która jest właścicielem spółek zależnych, prowadzących działalność operacyjną w różnych krajach świata. Fundator planuje:

  1. utworzenie fundacji rodzinnej,
  2. wniesienie do niej majątku, w tym akcji spółki,
  3. bieżące funkcjonowanie fundacji:
    • uzyskiwanie przez fundację środków na bieżące inwestycje poprzez wypłaty dywidendy ze spółki z bieżącego zysku lub z umorzenia akcji,
    • wypłatę świadczeń na rzecz beneficjentów fundacji,
    • zgromadzenie przez fundację środków na dalsze inwestycje poprzez sprzedaż akcji spółki.

Fundator chciał uzyskać potwierdzenie, że planowany zespół czynności - utworzenie fundacji, wniesienie do niej majątku i późniejsza sprzedaż akcji - nie odpowiada ustawowym kryteriom unikania opodatkowania wskazanym w art. 119a par. 1 ordynacji podatkowej (klauzula GAAR).

Zobacz procedurę: Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania >

Przypomnijmy, że celem uzyskania opinii zabezpieczającej jest ochrona przed zastosowaniem klauzuli o unikaniu opodatkowania. Szef KAS wydaje opinię zabezpieczającą na wniosek, który podlega opłacie 20 tys. zł. 

Zobacz procedurę: Postępowanie o wydanie opinii zabezpieczającej >

 

Korzyść podatkowa to za mało, by zastosować klauzulę GAAR

W opublikowanej właśnie opinii z 12 lutego br. (nr DKP3.8082.8.2023) szef KAS ocenił na wstępie korzyści podatkowe dla fundacji i jej beneficjentów (rodziny fundatora). Polegają one na tym, że fundacja nie zapłaci żadnego podatku. Podatek byłby należny dopiero w razie wypłaty świadczenia na rzecz beneficjenta fundacji, a jego stawka wynosiłaby 15 proc. Tymczasem sprzedaż akcji przez osobę fizyczną byłaby opodatkowana 19-proc. PIT i dodatkowo 4-proc. daniną solidarnościową od nadwyżki ponad 1 mln zł.

W tej sytuacji szef KAS przeprowadził analizę, czy osiągnięcie korzyści podatkowych było głównym lub jednym z głównych celów fundatora. Wnioskodawca zapewniał, że celem planowanego zespołu czynności jest:

  1. zapewnienie efektywnej sukcesji majątku,
  2. stałe zabezpieczenie interesu rodzinnego, także po śmierci fundatora,
  3. ochrona rodzinnego charakteru majątku,
  4. podejmowanie nowych inicjatyw inwestycyjno-gospodarczych.

Szef KAS stwierdził, że działania podejmowane przez fundatora mają gospodarczy sens. Wziął pod uwagę uzasadnienie ustawy o fundacji rodzinnej, uzasadnienie gospodarcze wniosku oraz dotychczasowe działania podejmowane przez wnioskodawcę, który bez powodzeniach chciał wcześniej sprzedać akcje. 

Zdaniem szefa KAS nie ulega wątpliwości, że utworzenie fundacji rodzinnej pozwoli na uniknięcie paraliżu inwestycyjnego w przypadku śmierci fundatora i dziedziczenia przez niepełnoletnie dzieci oraz zabezpieczy majątek na pokolenia. Ale jednym z głównym celów fundatora jest korzyść podatkowa. 

Polecamy nagranie szkolenia: Zasady opodatkowania fundacji rodzinnej >

Jednocześnie - jak zaznaczył szef KAS - klauzula przeciw unikaniu opodatkowania może być zastosowana wyłącznie w sytuacji, gdy sposób działania podatnika był sztuczny. W ocenie szefa KAS można wskazać na elementy budzące wątpliwości co do ich racjonalności, tj. przeniesienie akcji spółki do fundacji, skoro wnioskodawca zamierza je sprzedać. Jednak w tym przypadku wniesienie akcji do fundacji rodzinnej ma uzasadnienie biznesowe i gospodarcze także inne niż wyłącznie osiągnięcie korzyści podatkowych. Nie zostanie więc spełniona definicja sztuczności z art. 119c ordynacji podatkowej.

Na tej podstawie szef KAS stwierdził, że działania planowane przez fundatora nie spełniają wszystkich ustawowych kryteriów unikania opodatkowania. - Pomimo możliwości osiągnięcia korzyści podatkowych w rozumieniu art. 3 pkt 18 lit. a i d ordynacji podatkowej oraz uznania, że ich osiągnięcie jest głównym lub jednym z głównych celów dokonania czynności, nie można przyjąć, że korzyści te są sprzeczne z przedmiotem lub celem ustawy podatkowej lub jej przepisu czy też, że sposób działania jest sztuczny - stwierdził szef KAS.

Czytaj też w LEX: Funkcjonowanie fundacji rodzinnej, od założenia do wykreślenia z rejestru >

 

Utrwalenie korzystnej linii interpretacyjnej

Jak zaznacza Paweł Tomczykowski, partner zarządzający kancelarią Tomczykowski Tomczykowska, kolejna już opinia zabezpieczająca dotycząca opodatkowania fundacji rodzinnej i jej beneficjentów utrwala korzystną linię interpretacyjną szefa KAS przedstawioną w pierwszej opinii zabezpieczającej z 21 grudnia 2023 r. (nr DKP3.8082.5.2023).

- W przedstawionej przez szefa KAS argumentacji w opinii z 12 lutego 2024 r. można wychwycić kilka interesujących wątków, które mogą być wskazówkami dla obecnych i przyszłych fundatorów – z zastrzeżeniem oczywiście, że każdy stan faktyczny może być dla organów podatkowych nieco inny z uwagi na chociażby drobne niuanse. Co jest tu ważne? Po pierwsze, mocne oparcie stanowiska szefa KAS na uzasadnieniu do projektu ustawy o fundacji rodzinnej. Po drugie, dominujące wątki: sukcesyjny i dotyczący ochrony majątku i właściwego nim zarządzania – okazuje się, że mogą być one definiowane w różny i szeroki sposób. Po trzecie, warto zwrócić uwagę na interesującą sytuację „zdeterminowanego w sprzedaży spółek” fundatora – i postrzeganie tej konkretnej sytuacji przez szefa KAS - mówi Paweł Tomczykowski. 

Czytaj również: Fundacje rodzinne chronią majątek na pokolenia - Paweł Tomczykowski >>

Polecamy nagranie szkolenia: Fundacje rodzinne i inne modele sukcesji międzypokoleniowej. Nowe możliwości podatkowe >

 

Pozytywny sygnał dla fundatorów

Jak wyjaśnia Michał Kwaśniewski, adwokat, partner w Quidea, jeśli taka pozytywna dla fundatorów linia interpretacyjna szefa KAS się utrzyma, to potencjalni fundatorzy, którzy jeszcze przypatrują się fundacji rodzinnej z dystansu w końcu zdecydują się zrobić ten ostateczny krok i założyć własną fundację. Najważniejszy sygnał wysłany przez szefa KAS jest taki, że nie ma wątpliwości, że fundator założył fundację rodzinną i przeniósł do niej spółkę holdingową (spółkę akcyjną i spółki od niej zależne) ze względu na chęć osiągnięcia korzyści podatkowych, czyli preferencyjnego opodatkowanie fundacji oraz wypłat do beneficjentów. Jednocześnie szef KAS nie doszukał się sztuczności działania fundatora ze względu na istnienie innych niż podatkowe (głównych) przyczyn powołania fundacji i przeniesienia do niej majątku, czyli w niniejszej sprawie chęci zabezpieczenia sukcesji oraz mechanizmu zarządzania majątkiem w przypadku śmierci fundatora przed osiągnięciem pełnoletności przez jego dzieci.

-Innymi słowy, tak długo jak poza kwestiami podatkowymi istnieją inne uzasadnione przyczyny ekonomiczne (o charakterze pozapodatkowym), to nie powinna mieć zastosowania klauzula. W szczególności, można tu wymienić chęć: zabezpieczenia majątku, wprowadzenia mechanizmów zarządzania mieniem fundacji po śmierci fundatora, uniknięcie sprawowania zarządu nad majątkiem po śmierci fundatora przez opiekunów prawnych jego małoletnich dzieci - mówi Michał Kwaśniewski.

Zobacz też procedurę: Zakres odpowiedzialności fundacji rodzinnej za zobowiązania fundatora >

- Jest to bardzo pozytywna wykładnia szefa KAS dla potencjalnych fundatorów, którzy nie ukrywają że gdyby hipotetycznie „podatków nie było na świecie”, to nie założyliby fundacji i nie wnieśli do niej swojego majątku - dodaje.

Dodaje, że w drugiej wydanej przez szefa KAS opinii zabezpieczającej w sprawie fundacji rodzinnej bezpośrednio wyrażona została chęć sprzedaży części spółek zależnych, w tym potencjalna możliwość sprzedaży spółki akcyjnej bezpośrednio z poziomu fundacji. Wydaje się że kluczowym argumentem dla szefa KAS za niezastosowaniem klauzuli jest to, że proces sprzedaży trwa już od dłuższego czasu więc potencjalnie decyzja o sprzedaży została podjęta niezależnie od i przed wejściem w życie ustawy o fundacji rodzinnej. 

Polecamy nagranie szkolenia: Praktyczne zastosowanie fundacji rodzinnej >

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.