Czy dostawca może skorygować fakturę sprzedaży, na której są dane dotyczące już nie istniejącego podatnika?

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy PodatkowegoOsoba fizyczna, która zlikwidowała działalność gospodarczą chce zwrócić towar, którego...

Pytanie pochodzi z publikacji Vademecum Doradcy Podatkowego

Osoba fizyczna, która zlikwidowała działalność gospodarczą chce zwrócić towar, którego zakup był udokumentowany fakturą. Czy dostawca może skorygować fakturę sprzedaży, na której są dane dotyczące już nie istniejącego podatnika?

Odpowiedź:

Analiza przepisów wskazuje, że dopuszczalna prawnie jest sytuacja, w której podatnik-osoba fizyczna otrzymuje fakturę korygującą już po likwidacji działalności.

Uzasadnienie:

W tym akurat przypadku sytuacja jest o tyle specyficzna, że podmiot będący podatnikiem (tj. osoba fizyczna) nadal istnieje, tyle że utraciła ona status podatnika (nie prowadzi już bowiem działalności gospodarczej). Istnieje jednak podmiot, na którego można fakturę korygującą wystawić i któremu tę fakturę korygującą dostarczyć.

Przepis art. 29a ust. 10 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.) – dalej u.p.t.u., stanowi, że podstawę opodatkowania co do zasady obniża się o wartość zwróconych towarów i opakowań.

Jak zastrzega wszakże art. 29a ust. 13 u.p.t.u. w tym przypadku obniżenia podstawy opodatkowania, w stosunku do podstawy określonej w wystawionej fakturze z wykazanym podatkiem, dokonuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika, uzyskanego przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, w którym nabywca towaru lub usługobiorca otrzymał fakturę korygującą, potwierdzenia otrzymania faktury korygującej przez nabywcę towaru lub usługobiorcę, dla którego wystawiono fakturę. Uzyskanie potwierdzenia otrzymania przez nabywcę towaru lub usługobiorcę faktury korygującej po terminie złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy uprawnia podatnika do uwzględnienia faktury korygującej za okres rozliczeniowy, w którym potwierdzenie to uzyskano.

Przepis art. 106j ust. 1 pkt 3 u.p.t.u. stanowi zaś, że w przypadku gdy po wystawieniu faktury dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań podatnik wystawia fakturę korygującą.

Powyższe przepisy są zatem jednoznaczne – w przypadku zwrotu towarów (których dostawa była wcześniej opodatkowana i udokumentowana fakturą) należy wystawić fakturę korygującą; wystawienie zaś tej faktury jest warunkiem skutecznego obniżenia podstawy opodatkowania.

Przepisy powyższy są jednocześnie bezwarunkowe – w przypadku zwrotu towarów wystawia się fakturę korygującą. Jest to obowiązek podatnika (dostawcy), niezależny od tego, w jakich okolicznościach następuje zwrot (o ile oczywiście dostawa, na mocy której towary nabyto, była udokumentowana fakturą).

Można argumentować również i tak – skoro został dokonany zwrot, to znaczy, że podmiot, który kupił towary – istnieje. Gdyby go nie było to nie mógłby dokonać „zwrotu towarów”.

Na możliwość wystawienia w tym przypadku faktury korygującej wskazują także pośrednio nowe przepisy ustawy z dnia  26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 361 z późn. zm.) – dalej u.p.d.o.f. Obowiązują one wprawdzie od 1 stycznia 2016 r., jednakże mają zastosowanie również do wcześniejszych stanów prawnych na mocy przepisów przejściowych zawartych w ustawie z dnia 10 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów (Dz. U. poz. 1595).

W każdym razie, jak wynika z brzmienia art. 22 ust. 7f  u.p.d.o.f., jeśli korekta kosztów uzyskania przychodów związana z otrzymaniem faktury korygującej – która co do zasady powinna być dokonywana z chwila otrzymania takiej faktury – miałaby następować po likwidacji pozarolniczej działalności gospodarczej, likwidacji działów specjalnych produkcji rolnej albo zmianie formy opodatkowania na zryczałtowaną formę opodatkowania określoną w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym albo ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym, lub zmianie zasad ustalania dochodu w odniesieniu do działów specjalnych produkcji rolnej, zmniejszenia lub zwiększenia kosztów uzyskania przychodów dokonuje się w ostatnim okresie rozliczeniowym przed likwidacją pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej, zmianą formy opodatkowania lub zmianą zasad ustalania dochodu w odniesieniu do działów specjalnych produkcji rolnej.

W każdym razie z powyższego przepisu pośrednio wynika, że możliwe są w praktyce – a więc dopuszczalne prawnie – sytuacje, w których podatnik-osoba fizyczna otrzymuje fakturę korygującą już po likwidacji działalności.

Adam Bartosiewicz, autor współpracuje z publikacją Vademecum Doradcy Podatkowego

Odpowiedzi udzielono 4.01.2016 r.