Sprawa dotyczyła opodatkowania podatkiem od nieruchomości budowli umiejscowionej w budynku. Chodziło o spółkę, która budowała nową linię produkcyjną wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Zasadnicza część inwestycji została zrealizowana w postaci nowo wybudowanego budynku fabryki, mieszczącego większą część linii produkcyjnej. Linia produkcyjna składa się z kilkunastu maszyn zlokalizowanych wewnątrz budynku fabryki, które są na trwałe przytwierdzone do podłoża ze względów na wymogi konstrukcyjne przenoszenia obciążeń. W związku z wymaganiami konstrukcyjnymi niektóre elementy składowe linii produkcyjnej zostały umieszczone na wzmocnionych fundamentach (płytach fundamentowych). W związku z oddaniem nowej inwestycji do użytkowania, spółka uwzględniła w prowadzonej na potrzeby podatku dochodowego od osób prawnych ewidencji środki trwałe w postaci fundamentów maszyn i urządzeń.
Budynek hali produkcyjnej podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości według stawki właściwej dla powierzchni użytkowej wykorzystywanej do działalności gospodarczej. Dodatkowo fundamenty pod maszynami zlokalizowanymi wewnątrz hali produkcyjnej są opodatkowane przez spółkę podatkiem od nieruchomości niezależnie w wysokości 2 proc. ich wartości rocznie.
Spółka zapytała fiskusa czy w sytuacji umiejscowienia budowli w budynku, ta pierwsza stanowi odrębny od budynku przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, w związku z czym czy podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości niezależnie od opodatkowania budynku?
Sama spółka uważała, że znajdujące się wewnątrz budynku budowle nie są samodzielnym przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości i nie mogą stanowić odrębnego przedmiotu opodatkowania, jeżeli jednocześnie powierzchnia użytkowa budynku podlega opodatkowaniu.
Fiskus się nie zgodził. Uznał, że budynek i budowla to dwa odrębne przedmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Fundament pod maszynę zlokalizowany w hali stanowi oddzielny obiekt budowlany niepołączony konstrukcyjnie z budynkiem, bowiem budynek jest obiektem budowlanym posiadającym własne fundamenty, ściany, dach oraz urządzenia. Zatem powierzchnia użytkowa budynku zajęta przez budowlę podlega opodatkowaniu. Opodatkowaniu podlega również budowla znajdująca się wewnątrz budynku, która jest opodatkowana nie od powierzchni, jaką zajmuje, lecz od swojej wartości.
Dlatego – zdaniem organu - trudno mówić, że części powierzchni budynku zajęte przez budowlę są podwójnie opodatkowane, skoro w przypadku budynku przedmiotem opodatkowania jest jego "powierzchnia" (niezależnie od tego, co się na niej znajduje), zaś podstawą opodatkowania budowli jest jej "wartość" (niezależnie od zajmowanej powierzchni).
Sprawa ostatecznie trafiła do NSA. Zdaniem sądu zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1-3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają nieruchomości lub obiekty budowlane, w tym grunty, budynki lub ich części, budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Wynika z tego, iż każdy budynek, jak i budowla będąca w posiadaniu przedsiębiorcy - niezależnie od tego, czy budowla jest umiejscowiona w budynku, jeżeli jest związana z działalnością gospodarczą, będzie podlegała opodatkowaniu.
Według sądu organy podatkowe nie mogą dokonywać samodzielnych ustaleń co do przedmiotu opodatkowania, jak i podmiotu podatkowego. O zwolnieniu albo o wyłączeniu z opodatkowania podatkiem od nieruchomości decyduje przepis ustawy, a nie organ podatkowy, czy też sąd. A w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych brak jest przepisu zwalniającego z podatku od nieruchomości budowle znajdujące się wewnątrz budynku, dlatego spółka musi zapłacić dwie daniny. Pierwszą od budynku, wyliczoną według jego powierzchni użytkowej, oraz drugą w wysokości 2 proc. wartości zainstalowanej w nim linii technologicznej.
Wyrok NSA z 7 października 2016 r., sygn. akt II FSK 2532/14
