Minister zapowiedział, że po wygranych wyborach w prowadzi kolejną dużą reformę systemu edukacji - w tym ostateczną likwidację Karty Nauczyciela (KN). Zastąpić ma ją inny akt, który wzmocni status zawodowy nauczycieli. Na to trzeba będzie jednak poczekać do późnej jesieni, zmiany obowiązujące od 1 września 2023 r. tak daleko nie sięgają.
Likwidacja Karty Nauczyciela bez poparcia środowiska>>
Ułatwienia dla szkół ponadpodstawowych
W związku ze zwiększoną liczbą uczniów w liceach wprowadzono ułatwienia dla nauczycieli i dotyczące sal, w których mogą odbywać się zajęcia. Nowy art. 93b KN znosi odnośnie do nauczycieli tych szkół limity określone w art. 35 KN, zgodnie z którym w szczególnych wypadkach, podyktowanych wyłącznie koniecznością realizacji programu nauczania, nauczyciel może być obowiązany do odpłatnej pracy w godzinach ponadwymiarowych, których liczba nie może przekroczyć jednej czwartej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć, a przydzielenie większej liczby może nastąpić wyłącznie za jego zgodą, jednak w wymiarze nieprzekraczającym połowy tygodniowego obowiązkowego wymiaru.
Czytaj w LEX: Wynagrodzenie nauczyciela za godziny ponadwymiarowe >
Nauczyciele liceów bez limitu godzin ponadwymiarowych>>
Cena promocyjna: 31.61 zł
Cena regularna: 79 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 79 zł
Ta sama nowelizacja rozwiewa wątpliwości w kwestii trzyletniego okresu pracy podlegającego ocenie w sytuacji dłuższych nieobecności nauczyciela w pracy, np. z powodu korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Wprost wskazano, że do trzyletniego okresu pracy podlegającego ocenie nie będą wliczane okresy usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w pracy trwającej dłużej niż trzy miesiące.
Zobacz też w LEX: Plany nadzoru pedagogicznego 2023/2024 >
Ocena z trzech lat nie zawsze wymagana przy awansie nauczyciela>>
Laptopy dla uczniów, bony dla nauczycieli
Dzięki ustawie z 7 lipca 2023 r. o wsparciu rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli uczniowie klas IV szkoły podstawowej dostaną laptopy, a nauczyciele (których listę ma doprecyzować minister cyfryzacji) dostaną na taki sprzęt bon o wartości 2500 zł, który zrealizują we wskazany w przepisach sposób. Z początkiem września zaczął obowiązywać art. 10 ust. 18 KN dodany ustawą z 5 sierpnia 2022 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw, który wprowadza na stałe obowiązek przekazywania przez dyrektora szkoły samorządowej informacji o wolnych stanowiskach pracy dla nauczycieli kuratorowi oświaty, ten zaś publikuje je na internetowej stronie kuratorium.
Polecamy szkolenie w LEX: Wsparcie rozwoju kompetencji cyfrowych uczniów i nauczycieli >
Bon tylko dla nauczyciela, który nie korzystał z rządowego dofinansowania>>
Rocznicowy dodatek, ale nie podwyżki
Na mocy porozumienia z NSZZ „Solidarność” rząd zobowiązał się wypłacić nauczycielom do 14 października nagrodę specjalną w wysokości 1125 zł brutto (netto ok. 900 zł) z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej. Nagrody tej nie uwzględnia się przy obliczaniu kwot wydatkowanych na średnie wynagrodzenia nauczycieli. Na razie nie wiadomo nic o podwyżkach na stałe, choć są już plany dotyczące przyszłego roku - pensje pedagogów wzrosnąć mają o 6,6 proc., co ustalono podczas obrad Rady Dialogu Społecznego.
Czytaj w LEX: Sprawozdanie z wysokości średnich wynagrodzeń nauczycieli >
Dodatek 1125 zł dla nauczyciela tylko w jednej szkole>>
Jaką podwyżkę powinna dostać budżetówka w 2024 r.?>>
Nowy przedmiot w podstawie programowej, większe znaczenie łaciny
W rozpoczynającym się roku szkolnym podstawy przedsiębiorczości zostały zastąpione nowym przedmiotem biznes i zarządzanie, z którego od 2027 r. uczniowie będą mogli zdawać maturę. Resort edukacji chce, by podczas zajęć uczniowie zdobywali kompetencje menadżerskie, nauczyli się pracować w grupie oraz zarządzać finansami. Natomiast łaciny będzie się można uczyć w klasach VII–VIII szkoły podstawowej oraz w liceum ogólnokształcącym i technikum zamiast drugiego języka obcego nowożytnego (będzie przedmiotem do wyboru). Ponadto podstawę programową języka polskiego rozszerzono o gry edukacyjne: Gra szyfrów i This war of mine.
Sprawdź w LEX: Jakie kwalifikacje powinna posiadać osoba ucząca przedmiotu biznes i zarządzanie? >
Nowa podstawa programowa znów wprowadzana na łapu capu>>
Dłuższa nauka dla uczniów z niepełnosprawnościami
Od 1 września umożliwiono wydłużenie okresu nauki o dwa lata w przypadku uczniów:
- posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na niepełnosprawność, przy zachowaniu zasady ukończenia szkoły ponadpodstawowej do końca roku szkolnego w tym roku kalendarzowym, w którym ukończą 24. rok życia,
- szkoły ponadpodstawowej w okręgowym ośrodku wychowawczym, zakładzie poprawczym i schronisku dla nieletnich, którzy nie skorzystali z przedłużenia okresu nauki w szkole podstawowej na I lub II etapie edukacyjnym.
Utrzymano również przepisy dotyczące kształcenia uczniów z Ukrainy - przedłużono na rok szkolny 2023/2024 stosowanie niektórych rozwiązań, w tym:
- możliwość powołania do składu zespołu egzaminatorów sprawdzających prace egzaminacyjne takich uczniów, którzy przystąpili do egzaminu ósmoklasisty lub maturalnego, osób niebędących egzaminatorami wpisanymi do ewidencji egzaminatorów;
- możliwość uczęszczania przez takich uczniów oddziałów przygotowawczych zorganizowanych w branżowej szkole I stopnia i technikum na zajęcia przeznaczone na osiągnięcie wybranych efektów kształcenia określonych w podstawie programowej kształcenia w zawodzie szkolnictwa branżowego, dostosowane pod względem zakresu treści, a także metod i form ich realizacji do potrzeb rozwojowych i edukacyjnych oraz możliwości psychofizycznych ucznia;
- możliwość ukończenia przez takiego ucznia szkoły podstawowej, jeżeli uzyska pozytywne roczne oceny klasyfikacyjne z obowiązkowych zajęć edukacyjnych realizowanych w klasie VIII oraz przystąpi do egzaminu ósmoklasisty;
- możliwość uczęszczania przez takiego ucznia na dodatkowe zajęcia z języka polskiego, prowadzone indywidualnie lub w grupach liczących nie więcej niż 15 uczniów, w wymiarze nie niższym niż sześć godzin lekcyjnych tygodniowo;
- możliwość modyfikowania programu wychowawczo-profilaktycznego przez dyrektora szkoły w porozumieniu z radą pedagogiczną i radą rodziców;
- możliwość zatrudnienia w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, w uzasadnionych przypadkach i za zgodą kuratora oświaty, osób mających odpowiednie kwalifikacje do wykonywania zawodu nauczyciela a niebędących nauczycielami, do sprawowania opieki i wsparcia psychologiczno-pedagogicznego nad takimi uczniami.
Czytaj w LEX: Zatrudnianie nauczycieli i osób niebędących obywatelami polskimi w związku z kształceniem uczniów przybywających z Ukrainy >
Nowe standardy kształcenia nauczycieli
Zmieni się też rozporządzenie dotyczące kwalifikacji nauczycieli - zmiany wynikają z przepisów umożliwiających uczelniom prowadzenie kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu nauczyciela teoretycznych przedmiotów zawodowych, nauczyciela praktycznej nauki zawodu i nauczyciela języka regionalnego na każdym poziomie studiów, a nie jak dotychczas wyłącznie w cyklu pięcioletnim.
Nowe warunki kształcenia nauczycieli - podyplomówka nawet bez studiów>>
Zmiany dotyczą również nauczycieli:
- praktycznej nauki zawodu, którzy będą musieli posiadać przygotowanie pedagogiczne uzyskane w formie kursu kwalifikacyjnego prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli, a będą mogli legitymować się świadectwem dojrzałości, praktyką zawodową bądź dyplomem mistrzowskim i tytułem mistrza w zawodzie, którego będą nauczali;
- języków obcych.
- języka regionalnego, którymi będą mogli być absolwenci studiów co najmniej I stopnia przygotowujących do nauczania języka regionalnego;
- wychowania do życia w rodzinie w szkołach podstawowych, którymi będą mogli być nauczyciele przedmiotu lub zajęć innych niż WDŻ legitymujący się świadectwem ukończenia kursu kwalifikacyjnego z zakresu wychowania do życia w rodzinie prowadzonego zgodnie z przepisami w sprawie placówek doskonalenia nauczycieli;
- religii, którzy – jak dotychczas – będą musieli spełniać wymagania kwalifikacyjne określone w porozumieniach zawartych między ministrem edukacji a Konferencją Episkopatu Polski bądź władzami innych kościołów i związków wyznaniowych.
Szczegółowe omówienie zmian w przepisach we wrześniowym numerze "Dyrektora Szkoły">>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.