W maju zeszłego roku rząd zwiększył kwotę subwencji oświatowej o pieniądze na zatrudnienie kilkunastu tysięcy specjalistów w polskich szkołach. Majowa nowela - ustawa z 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1116) -  wprowadziła obowiązek zwiększenia liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu lub szkole. 

Czytaj w LEX: Zasady zatrudniania specjalistów w szkołach i przedszkolach od roku szk. 2022/23 >

Wykwalifikowani specjaliści wolą sektor prywatny

Według znowelizowanej ustawy - Prawo oświatowe liczby etatów nauczycieli pedagogów, pedagogów specjalnych, psychologów, logopedów lub terapeutów pedagogicznych w przedszkolu lub szkole nie mogą być niższe niż:

  • 2 etaty, które powiększa się o 0,2 etatu na każdych kolejnych 100 dzieci lub uczniów – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 100;
  • 1,5 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 50 i nie przekracza 100;
  • 1 etat – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 40 i nie przekracza 50;
  • 0,8 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 30 i nie przekracza 40;
  • 0,6 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 20 i nie przekracza 30;
  • 0,4 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów przekracza 10 i nie przekracza 20;
  • 0,25 etatu – jeżeli liczba dzieci lub uczniów wynosi od 1 do 10.

Sprawdź w LEX: Czy wprowadzenie do szkół nauczycieli specjalistów zastępuje pomoc psychologiczno-pedagogiczną? >

Od początku zwracano uwagę, że to za mało pieniędzy na taką reformę - tym bardziej, że wynagrodzeniom w szkole daleko do tych w sektorze prywatnym. Zwracał na to uwagę m.in. Marek Wójcik ze Związku Miast Polskich. - Mówienie o tym, że samorządy obcinają etaty specjalistów po to, by zaoszczędzić, nie jest w porządku. Do zrealizowania zadania, które postawił przed nami rząd, potrzeba prawie 50 tys. specjalistów i jeżeli osoby, które patrzą na nasze działania jedynie przez pryzmat oszczędności, są w stanie mi tych specjalistów „od ręki” znaleźć, to będę skakać z radości i dziękował. Niemniej w to niestety nie wierzę. Od początku w założeniach tej nowelizacji leżało wyszkolenie kadry w perspektywie kilku lat, bo nie będziemy przecież zatrudniać ludzi z przysłowiowej  ulicy, bez odpowiednich kwalifikacji. Na ich wykształcenie potrzebny jest czas. Nie pomaga też fakt, że sektor oświatowy nie jest konkurencyjny wobec innych sektorów i na przykład psycholodzy nie kwapią się do pracy w szkołach - tłumaczył Marek Wójcik.

Sprawdź w LEX: Jak należy obliczyć, ile etatów specjalistów powinno przysługiwać w ramach danej liczby uczniów? >

Przytłaczająca biurokracja

Po prawie roku funkcjonowania nowych przepisów sytuacja nie wygląda najlepiej. - Specjalistów jak brakowało, tak brakuje, do podejmowania pracy w szkole zniechęcają niskie wynagrodzenia i ogrom biurokracji - mówi Prawo.pl Krzysztof Baszczyński, wiceprezes ZNP. - Wyniki naszej ankiety pokazują, że w szkołach od specjalistów wymaga się wypełniania coraz większej liczby dokumentów, a to demotywuje do pracy. To o tym w czwartek, 6 kwietnia, mamy dyskutować podczas spotkania Zespołu ds. Statusu Zawodowego Pracowników Oświaty, natomiast nie mam żadnych złudzeń, co do wyniku tego spotkania, moim zdaniem resort zaprezentuje nam po prostu swoje zdanie na temat biurokracji. Tym bardziej, że już o to pytaliśmy i otrzymaliśmy odpowiedź od wiceminister Marzeny Machałek - wynika z niej, że dyrektor ma prawo wymagać od pracowników dodatkowych dokumentów, nie tylko tych wprost wskazanych w ustawie czy rozporządzeniach - mówi.

 

Sprawdź w LEX: Kiedy można zorganizować nauczanie indywidualne w formie zdalnej? >

Dodaje, że związkowcy widzą potrzebę zmian w tym zakresie, natomiast wymaga to zmian legislacyjnych. - Bo jeżeli mamy rozmawiać o wewnętrznych procedurach, to raczej MEiN powinno dyskutować o tym z kuratorami i dyrektorami, a nie ze związkami zawodowymi - mówi wiceprezes ZNP. Wskazuje, że związkowcy mają nadzieję na dyskusję o wcześniejszych emeryturach dla nauczycieli oraz o zmianach legislacyjnych, które zapewniłyby podwyżkę nauczycielskich wynagrodzeń.

WZORY DOKUMENTÓW:

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.