- Według mnie zasadnym byłoby wykreślenie dodatku wiejskiego z Karty Nauczyciela. Kiedyś może dodatek ten miał sens, ale obecnie nie. Sytuacja nauczycieli uczących w szkołach wiejskich jest lepsza niż w szkołach miejskich, ze względu na np. liczbę dzieci w klasach. Druga kwestia rodzi pytanie, dlaczego nauczyciele pracujący na wsi mają dodatkowy (niemały, zależny od rosnącego cały czas wynagrodzenia zasadniczego) dodatek, a w mieście nie? Dyskryminacja, rzec można - uważa jeden z naszych czytelników, który propozycję likwidacji dodatku zgłosił w ramach akcji "Poprawmy prawo".

Gmina nie może wypłacać nauczycielowi dodatku wiejskiego z góry>>

 

Dodatek dla nauczycieli w małych miejscowościach

Dodatek - według art. 54 ust. 5 Karty Nauczyciela - otrzymują nauczyciele zatrudnieni w miejscowości liczącej do 5000 mieszkańców - wynosi on 10 proc. wynagrodzenia zasadniczego. - Organ prowadzący szkołę może podnieść wysokość dodatku na swoim terenie - wskazuje Krzysztof Gawroński, ekspert od prawa oświatowego. Wskazuje też, że nauczycielom zatrudnionym w wymiarze niższym niż połowa obowiązującego wymiaru zajęć dodatek nie przysługuje.

 

Zgodnie z artykułem 30 ust. 1 pkt. 4 Karty Nauczyciela, dodatek wiejski nie jest częścią wynagrodzenia nauczycieli, lecz dodatkiem socjalnym. A zatem nie jest uwzględniany przy obliczaniu dodatkowego wynagrodzenia rocznego (tzw. trzynastki). Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym, wynagrodzenie to wynosi 8,5 proc. sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego w danym roku kalendarzowym, z uwzględnieniem świadczeń wynikających ze stosunku pracy, które brane są pod uwagę przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy. Dotyczy to także wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy oraz wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy w przypadku przywrócenia do pracy. Dodatek nie jest wymieniony wśród tych składników.

 

Pomysł nie po raz pierwszy

Nie po raz pierwszy pojawia się opinia, że dodatek wiejski jest reliktem przeszłości i powinien zostać zlikwidowany. Postulat ten co jakiś czas wraca na tapet kolejnych rządów - zastanawiano się nad nim za czasów poprzednich dwóch kadencji rządu PO-PSL, a także za rządów Zjednoczonej Prawicy. Pomysł spotyka się ze zdecydowanym sprzeciwem ze strony związków zawodowych, które argumentują, że nauczycielskim wynagrodzeniom daleko do poziomu, który zapewniałby pozytywna selekcję do tego zawodu, zatem rozmowy o tym, czy jakiś dodatek jest, czy nie jest reliktem przeszłości, należałoby zacząć w momencie doprowadzenia ich do odpowiedniego poziomu. Choćby tego, jaki zakłada obywatelski projekt noweli Karty Nauczyciela, zakładający powiązanie wynagrodzeń pedagogów ze średnimi wynagrodzeniami w gospodarce.

 

Przyspieszenie zmian w tym zakresie obiecał niedawno premier Donald Tusk. - Dobrze wiemy, że nawet po tych podwyżkach - masywnych, napinających budżet, bo to kwotowo dużo pieniędzy - nadal przy tych zarobkach pełnicie raczej misję. Nikt z was nie jest w szkole po to, żeby zarobić dużo pieniędzy. Nadal pełnicie misję z powołania - wskazał.

Zobacz wzór dokumentu w LEX: Decyzja o przyznaniu nauczycielowi dodatku wiejskiego > >

 

Nauczyciele w miastach mają problem

Jednocześnie jednak, jak pokazują co roku dane zebrane przez kuratoria oświaty, to duże miasta mają problem ze znalezieniem nauczycieli do prowadzonych przez siebie szkół. Nie bez wpływu na to są koszty utrzymania, które - przede wszystkim ze względu na ceny wynajmu lub zakupu mieszkania - w dużym mieście są dużo wyższe niż na wsi. Dlatego zdarza się, że nie tylko samorządowcy, ale i sami nauczyciele wychodzą czasem z postulatem zniesienia dodatku wiejskiego.

 

Związkowcy wskazują, że zamiast znoszenia dodatku dla pedagogów z mniejszych miejscowości, należy pomyśleć o zachętach finansowych lub dodatkach socjalnych dla nauczycieli, którzy decydują się pracować w dużych miastach.

- Uważamy, że zamiast rezygnować z dodatku wiejskiego, rząd powinien wprowadzić rekompensaty finansowe. Na przykład, jeśli dodatek wiejski wynosi 500 zł, nauczycielom, którzy go obecnie nie otrzymują, należałoby wypłacić równoważną lub wyższą kwotę, aby zapewnić jednolite wynagrodzenie dla wszystkich nauczycieli - wskazywali związkowcy z oświatowej "Solidarności".

Sprawdź w LEX: Dodatki przysługujące nauczycielowi zatrudnionemu na terenie wiejskim > >

 

Przepisy należy doprecyzować

Problematyczne bywają też same przepisy dotyczące wypłaty dodatku wiejskiego - pojawiają się choćby pytania, czy przysługuje on nauczycielom bez przygotowania pedagogicznego, którzy zostali zatrudnieni za zgodą kuratora oświaty. - W tej kwestii pojawiają się rozbieżności - zwracają uwagę posłowie.

 

Choć resort na to pytanie jeszcze nie odpowiedział, wydaje się, że w tym wypadku nauczycielowi dodatek nie przysługuje. - Nauczyciel uprawniony jest do dodatku wiejskiego, jeżeli m.in. posiada wymagane kwalifikacje, przez które rozumie się kwalifikacje do nauczania określonego przedmiotu lub prowadzenia określonego rodzaju zajęć w danym typie szkoły lub placówki - wyjaśnia Agnieszka Kosiarz, specjalizująca się w prawie oświatowym.

O posiadaniu uprawnienia do dodatku decyduje:

  1. miejsce zatrudnienia nauczyciela;
  2. kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela;
  3. zatrudnienie w wymiarze co najmniej 1/2 etatu.

 

Zobacz również inny wzór dokumentu w LEX: Wniosek nauczyciela o przyznanie dodatku wiejskiego > >