NIK: Minister edukacji nie monitoruje kształcenia cudzoziemców

Resort edukacji nie monitoruje sytuacji, nie wykonuje odpowiednich analiz, praktycznie nie ma wiedzy na temat kształcenia dzieci cudzoziemców i nie uczynił nic, aby ją uzyskać - wynika z raportu Najwyższej Izby Kontroli. Ale NIK stwierdza, że nauczyciele, którzy mimo instytucjonalnego braku wsparcia wykonują swoją pracę w większości z zaangażowaniem.

W ostatnich latach do Polski napływa bardzo duża liczba osób narodowości zwłaszcza ukraińskiej, białoruskiej i wietnamskiej, które pragną osiedlić się na stałe w Polsce. Stąd liczba uczniów cudzoziemców objętych kształceniem w polskim systemie oświaty wzrosła w ostatnim dziesięcioleciu z 9610 osób w 2009 r. do 51363 osób w 2019 r. Najliczniejszą grupę w szkołach dla dzieci i młodzieży stanowili uczniowie z Ukrainy - 30777 osób. Zajęcia dla uczniów cudzoziemców były prowadzone w roku szkolnym 2019/2020 w 7318 szkołach dla dzieci i młodzieży (wobec 1571 szkół w roku szkolnym 2009/2010).

NIK: Ośrodki pomocy społecznej pomagają, ale o pomoc trzeba się upomnieć>>

MEN nie monitoruje kształcenia

Z raportu wynika, że Minister Edukacji Narodowej, odpowiedzialny za koordynację i realizację polityki oświatowej państwa, w zasadzie nie planował i nie organizował działań związanych z kształceniem dzieci przybywających z zagranicy, mimo rosnącej skali tego zjawiska. Nie dysponował żadnymi danymi dotyczącymi takich uczniów, nie monitorował ani nie analizował tych kwestii, chociaż miał do dyspozycji dane zawarte w bazie Systemu Informacji Oświatowej (SIO).

Co więcej, nie gromadził również danych o liczbie uczniów - obywateli polskich powracających do kraju, stąd nie jest znana skala tego zjawiska. Minister nie ma wiedzy na temat efektywności kształcenia tych uczniów, ponieważ nie podejmował czynności nadzoru nad organizacją i warunkami ich kształcenia. W szczególności nie dokonywał kontroli i ewaluacji nad wykonywaniem nadzoru pedagogicznego przez kuratorów oświaty.

Pozytywnym wyjątkiem było realizowane od 2015 r. zadanie publiczne „Wspieranie inicjatyw edukacyjnych w szkolnym środowisku wielokulturowym”. W latach 2015-2019 dofinansowano realizację 47 projektów w kwocie 1887,2 tys. zł. Minister prawidłowo przyznał 26 beneficjentom środki dotacji, NIK jednak zwraca uwagę, że praktycznie nie kontrolował prawidłowości jego wykonania ani uzyskanych efektów.

Budżet państwa przeznaczył 340 mln zł w latach 2015-2019 (do 29 listopada) na wydatki związane z dodatkowym wsparciem kształcenia dzieci obywateli polskich powracających do kraju oraz dzieci cudzoziemców.