Przepis art. 1 ust. 1 pkt 3 lit. a – d ustawy z 23 października 2014 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2014 r. poz. 1831) wprowadził od 1 stycznia 2016 r. zmiany do ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 121) - dalej u.s.u.s. w zakresie oskładkowania umów zleceń. Zmiany te nie obejmują jednak osób, które zawarły umowę zlecenia z własnym pracodawcą oraz zleceniobiorców zatrudnionych przez inny podmiot w ramach umowy o pracę.
Zgodnie z art. 2a u.s.u.s., za pracownika, w rozumieniu ustawy, uważa się także osobę wykonującą pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarła z pracodawcą, z którym pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy. Z kolei art. 18 ust. 1a stanowi, że  w przypadku ubezpieczonych, o których mowa w art. 8 ust. 2a, w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe uwzględnia się również przychód z tytułu umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło. W praktyce oznacza to, że zawarcie umowy cywilnoprawnej (w tym umowy zlecenia) z własnym pracownikiem zawsze rodzi obowiązek odprowadzenia z tego tytułu należnych składek ZUS na takich samych zasadach jak od stosunku pracy. W konsekwencji, przychód z obu umów wykazuje się łącznie w imiennym raporcie rozliczeniowym ZUS RCA. 
Zbieg tytułów do ubezpieczeń występuje dopiero wtedy, gdy zleceniobiorca jest równocześnie pracownikiem innego podmiotu  i z racji stosunku pracy osiąga wynagrodzenie nie niższe od minimalnego (w 2016 r. – 1850 zł). Wówczas podlega on obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym jako pracownik. Wynika to z regulacji zawartej w art. 9 ust. 2a u.o.s.u.s. W takiej sytuacji, umowa zlecenia stanowi tytuł do dobrowolnych ubezpieczeń, przy czym obowiązkowe jest odprowadzenie składki zdrowotnej. Zgodnie bowiem z art. 82 ust. 1 ustawy z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 581), w przypadku gdy ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie. Warto dodać, że w przypadku, gdy wykonawca zlecenia jest pracownikiem innego podmiotu i z tytułu stosunku pracy otrzymuje wynagrodzenie w wysokości co najmniej minimalnej płacy, wskazane jest  przyjęcie od niego stosownego oświadczenie w tej sprawie. Powinno ono zawierać również zobowiązanie do powiadomienia zleceniodawcy o wszelkich ewentualnych zmianach w stosunku do danych zawartych w oświadczeniu. Należy bowiem pamiętać, że odpowiedzialnym za prawidłowe rozliczenia z ZUS jest płatnik składek.
 
 
Dowiedz się więcej z książki
Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umowy zlecenia po zmianach
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

 

 
 
Przykład

Zleceniobiorca Jan Kowalski jest zatrudniony w innej firmie spółka Alfa na podstawie umowy zlecenia a jednocześnie jest zatrudniony na umowę o pracę z minimalnym wynagrodzeniem w spółce Beta i wykonuje pracę (zlecenie) na rzecz spółki Beta.

Czy Jan Kowalski podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia?

Kto jest płatnikiem składek na ubezpieczenia społeczne?

Do której spółki należy obowiązek zgłoszenia pracownika do ubezpieczeń w kontekście zmian umów zlecenia od 2016 r.?

W spółce Beta Jan Kowalski podlega ubezpieczeniom zarówno z tytułu umowy o pracę, jak też z racji wykonywania zlecenia i to bez względu na wysokość przychodu przysługującego mu z każdej z umów. Natomiast składki ZUS od umowy zlecenia zawartej przez Jana Kowalskiego ze spółką Alfa mają charakter dobrowolny, za wyjątkiem obowiązkowej składki zdrowotnej.