Uczestnik PPK, który ma już co najmniej 60 lat, musi sam rozstrzygnąć, czy rozpocząć wypłatę środków ze swojego rachunku PPK, czy jeszcze się z tym wstrzymać. Warto rozważyć to zwłaszcza w przypadku, gdy nadal jest zatrudniony. Rozpoczęcie wypłaty środków z rachunku PPK pozbawi go bowiem nowych wpłat do PPK. Nawet jeżeli ma kilka rachunków PPK, rozpoczęcie wypłaty z jednego z nich spowoduje, że na żaden jego rachunek PPK nie wpłyną już nowe wpłaty (dotyczy to także wpłaty powitalnej oraz dopłat rocznych od państwa).

Co z podatkiem? 

Uczestnik PPK, który wypłaci 25 proc. środków jednorazowo, a 75 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach (albo 100 proc. środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach) otrzyma całość oszczędności zgromadzonych na rachunku PPK, bez obowiązku zapłaty podatku dochodowego. Wynika to z art. 21 ust. 1 pkt 58c lit. b ustawy o PIT.

Uczestnik PPK może także podjąć decyzję o wypłacie całości albo 75 proc. środków w mniejszej liczbie miesięcznych rat. W takim przypadku zapłaci 19 proc. zryczałtowany podatek dochodowy od zysków wypracowanych przez 75 proc. środków (art. 30a ust. 1 pkt 11b i ust. 13 ustawy o PIT). Dochód stanowi kwota wypłaty z dokonanego odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych, pomniejszona o wydatki na nabycie odkupionych jednostek uczestnictwa lub wpłaty na umorzone jednostki rozrachunkowe, z których dokonano wypłaty. Dochód do opodatkowania jest określany dla każdej z rat wypłaty. Dochód uzyskany z tytułu wypłaty pozostałych 25 proc. środków - niezależnie od tego, czy wypłacono je jednorazowo, czy w jakiejkolwiek ilości rat - jest zwolniony z opodatkowania.

 

Przykład. Uczestnik PPK, który osiągnął 60. rok życia, chce wypłacić 25 proc. środków ze swojego rachunku PPK jednorazowo, a 75 proc. środków w 15 miesięcznych ratach. W takim przypadku zapłaci zryczałtowany (19 proc.) podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez 75 proc. środków. Żaden sposób wypłaty środków, z jakiego mógłby skorzystać, nie spowoduje, że będzie musiał zapłacić podatek od zysków kapitałowych wypracowanych przez wszystkie środki zgromadzone na rachunku PPK. 

Czytaj w LEX: Zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych obejmujące świadczenia otrzymywane przez emerytów, rencistów, kombatantów oraz weteranów >

 

Krzysztof Baran, Dominika Dörre-Kolasa

Sprawdź  

Jednorazowa wypłata środków

Wysokość pierwszej raty zostaje wyliczona przez podzielenie łącznej wartości wszystkich jednostek uczestnictwa, jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku PPK uczestnika PPK w dniu złożenia wniosku przez 120, a jeżeli uczestnik PPK złożył wniosek o wypłatę w mniejszej liczbie rat - przez liczbę odpowiadającą liczbie rat wskazanych we wniosku. Jeżeli wysokość pierwszej raty jest mniejsza niż 50 zł, środki zapisane na rachunku PPK uczestnika wypłaca się jednorazowo. Również w sytuacji, gdy wysokość pierwszej raty jest mniejsza niż 50 zł, w związku z czym środki z rachunku PPK są wypłacane jednorazowo, zwolniony z opodatkowania jest dochód od 25 proc. środków. Natomiast dochód od pozostałych 75 proc. środków podlega opodatkowaniu (byłby on zwolniony z opodatkowania tylko w przypadku wypłacenia tych środków w co najmniej 120 miesięcznych ratach).

W przypadku wypłaty ratalnej, wysokość kolejnych rat odpowiada kwocie wynikającej z odkupienia jednostek uczestnictwa lub umorzenia jednostek rozrachunkowych lub jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego w liczbie, która jest ilorazem liczby jednostek zapisanych na rachunku PPK uczestnika na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc wypłaty i liczby miesięcy pozostałych do miesiąca, w którym ma nastąpić płatność ostatniej raty zgodnie z wnioskiem uczestnika PPK.

Czytaj w LEX: Korekta wpłat do PPK >

Zmiana liczby rat

Co do zasady, uczestnik PPK może zmienić zadeklarowaną liczbę rat. Jeżeli jednak - na podstawie zadeklarowanej liczby rat - wypłata środków ma trwać co najmniej 10 lat, uczestnik PPK nie może zmienić zadeklarowanej liczby rat w ten sposób, że - po zmianie zadeklarowanej liczby rat - wypłata ratalna środków trwałaby krócej niż 10 lat.

Gdyby uczestnik PPK wystąpił o wypłatę środków w mniejszej liczbie rat niż 120, a następnie zmienił zadeklarowaną liczbę rat na co najmniej 120:

  • przed wypłatą pierwszej raty – dochody od wypłaconych środków będą zwolnione z opodatkowania podatkiem dochodowym,
  • po rozpoczęciu wypłat – dochody od wypłaconych środków, przed zmianą liczby zadeklarowanych rat, podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a dochody z wypłat dokonanych po zmianie liczby zadeklarowanych rat będą zwolnione z opodatkowania.

 

Przykład. Uczestnik PPK zdecydował się wypłacić 25 proc. środków z rachunku PPK jednorazowo, a 75 proc. środków w 50 miesięcznych ratach, przy czym 10 rat zostało już wypłaconych. Uczestnik PPK zmienił zdanie i chce, aby środki znajdujące się jeszcze na rachunku PPK zostały wypłacone w 110 ratach, czyli łącznie będzie 120 rat. Taka zmiana liczby rat nie wpłynie na opodatkowanie dochodów od już wypłaconych środków, ale dochody z tytułu wypłat w ramach tych 110 rat (po zmianie liczby rat) będą zwolnione od podatkowania. 

Kiedy zmiana jest niedopuszczalna? 

Należy także pamiętać, że jeżeli wysokość pierwszej raty - po zmianie liczby rat - jest mniejsza niż 50 zł, zmiana zadeklarowanej liczby rat jest niedopuszczalna. Pierwsza rata, po złożeniu przez uczestnika PPK wniosku o zmianę zadeklarowanej liczby rat, zostaje wyliczona przez podzielenie łącznej wartości wszystkich jednostek uczestnictwa, jednostek uczestnictwa ubezpieczeniowego funduszu kapitałowego lub jednostek rozrachunkowych zapisanych na rachunku PPK uczestnika, w dniu złożenia wniosku o zmianę liczby rat, przez nową liczbę rat, która wynika z tego wniosku.

Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj: https://www.mojeppk.pl/szkolenia.htm.

Anna Puszkarska, ekspert PFR, Portal PPK