W ustawie o pracowniczych planach kapitałowych (dalej: ustawa o PPK) wymienione zostały sytuacje powodujące, że pracodawca przestaje finansować wpłaty do PPK za uczestników tego programu. Dzieje się tak:
- w okresie przestoju ekonomicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z 11 października 2013 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy (tekst jedn. Dz.U. z 2019 r. poz. 669), oraz w okresie obniżonego wymiaru czasu pracy, o którym mowa w art. 2 pkt 2 tej ustawy,
- w przypadku zaistnienia przesłanek niewypłacalności pracodawcy, o których mowa w ustawie z 13 lipca 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (tekst jedn. Dz.U. z 2023 r. poz. 1087), czyli np. w razie ogłoszenia upadłości pracodawcy bądź otwarcia postępowania układowego,
- w okresie przejściowego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej lub ograniczenia jej prowadzenia na skutek powodzi i braku środków na wypłatę wynagrodzeń dla pracowników, o których mowa w art. 23 ustawy z 16 września 2011 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z usuwaniem skutków powodzi (tekst jedn, Dz.U. z 2023 r. poz. 272 ze zm.).
Zaistnienie przesłanek niewypłacalności pracodawcy powoduje niefinansowanie przez niego wpłat do PPK za wszystkich uczestników tego programu. Inaczej jest w przypadku przestoju ekonomicznego albo obniżonego wymiaru czasu pracy, które dotyczą konkretnych pracowników - uczestników PPK. W takiej sytuacji nie ma podstaw, aby pracodawca nie finansował wpłat do PPK także za uczestników PPK nieobjętych przestojem ekonomicznym ani obniżonym wymiarem czasu pracy.
Przykład: Sąd wydał postanowienie o ogłoszeniu upadłości pracodawcy A. W takim przypadku zachodzi niewypłacalność pracodawcy, co powoduje, że nie finansuje on wpłat do PPK za wszystkich zatrudnionych u niego uczestników tego programu. Natomiast u pracodawcy B obniżonym wymiarem czasu pracy - zgodnie z ustawą o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy - zostali objęci pracownicy jednego z dwóch zakładów produkcyjnych. Pracodawca B musi nadal, bez zmian, finansować wpłaty do PPK zatrudnionym u niego uczestnikom PPK nieobjętym obniżonym wymiarem czasu pracy.
Czytaj również: Wprowadzenie w błąd przez pracownika zwalnia pracodawcę z odpowiedzialności za brak wpłat do PPK>>
Data wypłaty wynagrodzenia
Dla ustalenia, czy od danego wynagrodzenia, wypłaconego uczestnikowi PPK, należy obliczyć i pobrać wpłaty do PPK, decydująca jest data jego wypłaty. Nie ma natomiast znaczenia to, za jaki okres przysługuje to wynagrodzenie.
Przykład: Pracownik - uczestnik PPK został objęty przestojem ekonomicznym od 15 kwietnia do 17 maja br. W takim przypadku wpłaty do PPK, naliczone od wynagrodzenia tego uczestnika przed 15 kwietnia br., należy przekazać do instytucji finansowej - niezależnie od przestoju ekonomicznego. Natomiast od wynagrodzenia wypłaconego temu pracownikowi w okresie od 15 kwietnia do 17 maja br. (nawet, gdyby przysługiwało mu za wcześniejszy okres) pracodawca nie oblicza finansowanych przez siebie wpłat do PPK.
Uczestnik może finansować swoje wpłaty do PPK
We wskazanych wyżej sytuacjach - powodujących, że pracodawca nie finansuje wpłat do PPK - swoich wpłat do PPK nie finansuje także, co do zasady, uczestnik PPK. W takich przypadkach, jeżeli uczestnik PPK niczego nie zrobi, pracodawca nie obliczy i nie pobierze z jego wynagrodzenia żadnych wpłat do PPK. Uczestnik PPK może jednak - w deklaracji złożonej pracodawcy - zadeklarować finansowanie przez siebie wpłaty podstawowej i wpłaty dodatkowej do PPK (pomimo, że pracodawca nie finansuje swoich wpłat) - przykładowy wzór takiej deklaracji jest dostępny na portalu mojeppk (w plikach do pobrania). Po otrzymaniu wskazanej wyżej deklaracji, pracodawca ma obowiązek obliczać, pobierać i dokonywać wpłat finansowanych przez uczestnika PPK.
Ważne: W przepisach ustawy o PPK nie przewidziano obowiązku informowania pracowników przez pracodawcę o niefinansowaniu przez niego wpłat do PPK oraz o możliwości zadeklarowania przez uczestników PPK finansowania swoich wpłat do tego programu. Rekomendowane jest jednak przekazanie uczestnikom PPK wskazanej wyżej informacji.
Deklaracja finansowania wpłat do PPK - złożona przez uczestnika PPK w sytuacji, gdy wpłat do PPK nie finansuje pracodawca - może zostać cofnięta. W tym celu uczestnik PPK powinien poinformować pracodawcę, że cofa (odwołuje) wcześniej złożoną deklarację finansowania wpłat do PPK (w takim przypadku uczestnik nie powinien składać deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK). Wpłat do PPK nie nalicza się wówczas począwszy od pierwszego wynagrodzenia wypłaconego uczestnikowi PPK po cofnięciu deklaracji.
Przykład: Pracownik, objęty przestojem ekonomicznym od 15 kwietnia do 17 maja br., w dniu 16 kwietnia zadeklarował pracodawcy finansowanie swoich wpłat do PPK. Pierwsze wynagrodzenie po złożeniu tej deklaracji zostało wypłacone pracownikowi 18 kwietnia. Od tego wynagrodzenia pracodawca obliczył i pobrał wpłaty do PPK, finansowane przez uczestnika (ale nie naliczył wpłat do PPK finansowanych przez pracodawcę). Jeżeli pracownik np. 2 maja poinformuje pracodawcę, że cofa swoją deklarację finansowania wpłat do PPK, to - po otrzymaniu tej informacji - od wynagrodzeń wypłacanych uczestnikowi do 17 maja (czyli tak długo, jak długo pracownik jest objęty przestojem ekonomicznym) pracodawca nie będzie obliczać i pobierać wpłat do PPK. Natomiast po zakończeniu objęcia pracownika przestojem ekonomicznym, np. od wynagrodzenia wypłaconego 18 maja, pracodawca obliczy i pobierze wpłaty do PPK finansowane przez uczestnika (bez konieczności złożenia przez niego wniosku o dokonywanie wpłat do PPK) oraz obliczy wpłaty, które sam finansuje, a następnie przekaże je do instytucji finansowej.
Więcej na temat PPK na www.mojeppk.pl i pod nr telefonu 800 775 775. Zachęcamy również do korzystania z bezpłatnych szkoleń prowadzonych przez ekspertów PFR Portal PPK. Na szkolenia można zapisać się tutaj.
Podstawa prawna:
Ustawa z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych (tekst jedn. Dz.U. z 2024 r. poz. 427).
Autorka jest ekspertem PFR Portal PPK
