Wiele prac na wysokości wykonuje się z wykorzystaniem podestów roboczych, zapewniających bezpieczny dostęp do danej strefy. Dostęp taki może być konieczny np. dla służb technicznych mających wykonać naprawę, ekipy wykonującej pomiary emisji zanieczyszczeń na kominie, ale też dla prowadzenia rutynowych prac produkcyjnych w obrębie linii technologicznych.
Prace na wysokości zaliczane są zgodnie z obowiązującymi przepisami do prac szczególnie niebezpiecznych. Ograniczenie ryzyka nieszczęśliwego wypadku w wielu sytuacjach jest możliwe poprzez wyposażenie stanowiska pracy w podesty robocze. Pracownik, który musi mieć dostęp do strefy pracy zlokalizowanej na wysokości, może dzięki podestom w sposób stabilny pracować na danej płaszczyźnie, będąc jednocześnie osłonięty barierkami ochronnymi.
Wymagania stawiane podestom zostały określone w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – dalej r.b.h.p. Zgodnie z § 108 r.b.h.p. przy pracach na drabinach, klamrach, rusztowaniach i innych podwyższeniach nieprzeznaczonych na pobyt ludzi na wysokości do 2 m nad poziomem podłogi lub ziemi, niewymagających od pracownika wychylania się poza obrys urządzenia, na którym stoi albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała grożącej upadkiem z wysokości, należy zapewnić, aby:
- drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia były stabilne i zabezpieczone przed nieprzewidywaną zmianą położenia oraz posiadały odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciążenie;
- pomost roboczy spełniał następujące wymagania:
powierzchnia pomostu powinna być wystarczająca dla pracowników, narzędzi i niezbędnych materiałów,
podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu,
w widocznym miejscu pomostu powinny być umieszczone czytelne informacje o wielkości dopuszczalnego obciążenia.
Zgodnie z § 109 r.b.h.p. przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyżej 2 m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących należy w szczególności:
- zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy;
- zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciążenia;
- przed rozpoczęciem użytkowania rusztowania należy dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach.
Rusztowania i podesty ruchome wiszące powinny także spełniać wymagania określone w odrębnych przepisach oraz Polskich Normach. Wśród norm, które w przypadku omawianego zagadnienia mogą się okazać pomocne w celu oceny wykonanych bądź projektowanych zabezpieczeń należy wymienić:
1. Maszyny - Bezpieczeństwo - Stałe środki dostępu do maszyn - Część 1: Dobór stałych środków dostępu między dwoma poziomami
PN-EN ISO 14122-1:2005 - wersja polska
PN-EN ISO 14122-1:2005/A1:2010 - wersja angielska
2. Maszyny - Bezpieczeństwo - Stałe środki dostępu do maszyn - Część 2: Pomosty robocze i przejścia
PN-EN ISO 14122-2:2005 - wersja polska
PN-EN ISO 14122-2:2005/A1:2010 - wersja angielska
3. Maszyny - Bezpieczeństwo - Stałe środki dostępu do maszyn - Część 3: Schody, schody drabinowe i balustrady
PN-EN ISO 14122-3:2005 - wersja polska
PN-EN ISO 14122-3:2005/A1:2010 - wersja angielska
4. Bezpieczeństwo maszyn - Stałe środki dostępu do maszyn - Część 4: Drabiny stałe
PN-EN ISO 14122-4:2006 - wersja polska
PN-EN ISO 14122-4:2006/A1:2010 - wersja angielska
Łukasz Wawszczak