Odpowiedź:
Jedynie w ramach przerywanego systemu czasu pracy można zatrudnić pracownika według zaproponowanego w pytaniu rozkładu. Praca we wskazanych w pytaniu godzinach nie może być przy tym wykonywana w ramach indywidualnego wniosku pracownika.
Uzasadnienie:
Na wstępie wskazać należy, że rozkład czasu pracy wskazanego w pytaniu pracownika zakłada dwa odcinki czasu, w ramach których wykonywana jest praca przedzielone 5-godzinną przerwą w pracy. Taka organizacja pracy dopuszczalna jest jedynie w ramach przerywanego systemu czasu pracy (art. 139 ustawy z dnia 6 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r. poz. 1502 z poźn. zm.) – dalej k.p.
Żaden inny system czasu pracy, jak tez indywidualny wniosek pracownika w tej sprawie, nie pozwala na zatrudnianie pracownika we wskazanym w pytaniu rozkładzie. Ponadto wskazać należy, że na pisemny wniosek pracownika pracodawca może ustalić indywidualny rozkład jego czasu pracy, ale tylko w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. A zatem ustalenie indywidualnego rozkładu czasu pracy odbywa się w ramach obowiązującego pracownika systemu czasu pracy. Możliwe jest zatem wprowadzenie indywidualnego rozkładu czasu pracy odbiegającego od rozkładu zbiorowego stworzonego dla całej załogi lub poszczególnych grup pracowników, określonego w układzie zbiorowym, regulaminie pracy albo obwieszczeniu. Indywidualny rozkład czasu pracy może odmiennie określać np. godziny rozpoczynania i kończenia pracy uelastyczniając w ten sposób czas pracy pracowników, jednak tylko w ramach systemu czasu pracy, którym pracownik jest objęty. Tym samym pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy nie może zawnioskować o zatrudnianie go w ramach rozkładu czasu pracy typowego dla systemu przerywanego. Aby tak się stało pracodawca zobowiązany jest zmienić system czasu pracy jakim pracownik jest objęty.
Istota przerywanego systemu czasu pracy, jak wyżej wskazano, polega na występowaniu w ciągu dnia pracy dwóch odcinków czasu, w ciągu których pracownik wykonuje pracę i pozostaje w dyspozycji pracodawcy oraz nie dłuższej niż 5 godzin przerwy w pracy, w trakcie której pracownik może swobodnie dysponować sowim czasem.
Ponadto przerywany system czasu pracy stanowi wyjątek od generalnej zasady, zgodnie z którą pracownik nie może po raz kolejny rozpocząć pracy w ramach tej samej doby pracowniczej. Przerywany system czasu pracy może być wprowadzony jeżeli jest to uzasadnione rodzajem pracy lub jej organizacją. O tym, czy w konkretnej sytuacji rodzaj pracy lub jej organizacja uzasadniają wprowadzenie tego systemu czasu pracy decydować będą strony układu zbiorowego pracy lub pracodawca i zakładowa organizacja związkowa albo sam pracodawca, jako podmiot uprawniony do wydania regulaminu pracy bądź wydający obwieszczenie.
Występującej w tym systemie czasu pracy przerwy nie wlicza się do czasu pracy, jednakże za czas tej przerwy pracownikowi przysługuje prawo do wynagrodzenia w wysokości połowy wynagrodzenia należnego za czas przestoju.
Kwestia wynagrodzenia przestojowego jest regulowana w art. 81 k.p., który przewiduje, że w takich przypadkach pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia.
System przerywanego czasu pracy wprowadza się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu z zakładową organizacją związkową, a jeżeli u danego pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u tego pracodawcy. Jedynie u pracodawcy będącego osobą fizyczną, prowadzącego działalność w zakresie rolnictwa i hodowli, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, system przerywanego czasu pracy może być stosowany na podstawie umowy o pracę.
Podsumowując, aby zastosować wskazany w pytaniu rozkład czasu pracy pracodawca musi wprowadzić w swoim zakładzie pracy przerywany system czasu pracy. Żaden inny z przewidzianych w Kodeksie pracy systemów czasu pracy nie będzie mógł stanowić podstawy dla polecania pracownikowi pracy wg. zaproponowanego rozkładu.
Joanna Kaleta
Odpowiedzi udzielono 14.12.2015 r.
W jakim systemie zatrudnić sprzątaczkę, aby sprzątała biuro tylko rano i w godzinach popołudniowych?
Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń SpołecznychW urzędzie zatrudniona jest w pełnym wymiarze czasu pracy (w podstawowym systemie) sprzątaczka. Urząd pracuje codziennie w godzinach od 7.30 do 15.30 i to wynika z regulaminu pracy. W regulaminie nie przewidziano innego rozkładu czasu pracy dla sprzątaczki. Pracodawca chciałby, aby jej 8-godzinny czas pracy wyglądał następująco: codziennie od poniedziałku do piątku w godzinach: od 7.00 do 9.00 (2 h) oraz od 14.00 do 20.00 (6 h).W jaki sposób ustalić rozkład czasu pracy?Indywidualny rozkład czasu pracy ustala się na wniosek pracownika, tu pracodawca chciałby ten czas narzucić z uwagi na specyfikę pracy sprzątaczki.
