19 marca 2025 r. wejdzie w życie nowy art. 180(2) Kodeksu pracy (dalej: k.p.) dotyczący dodatkowego urlopu macierzyńskiego. - Uważam, że zapisy zawarte w par. 1 pkt. 1 i 2 mogą wprowadzić problem tego typu, że jeśli urodzi się dziecko np. po 28 tygodniu ciąży z masą urodzeniową poniżej 1000 g., np. 960 g., to matka nie będzie kwalifikowała się w ogóle do urlopu uzupełniającego – napisała do redakcji serwisu Prawo.pl nasza Czytelnika. Jej zdaniem, w pkt. 2 powinno zostać usunięte dolne ograniczenie wagi dziecka. Również takie ograniczenie co do wagi powinno być usunięte z pkt. 1. - Przykład z życia. Córka mojej siostry urodziła się w 26 tygodniu ciąży z wagą 960 g. Akurat jej mama mogłaby się zakwalifikować do urlopu uzupełniającego - na podstawie pkt 1. Ale gdyby urodziła się np. w 27 tygodniu ciąży, to być może ważyłaby powyżej 1000 g. Czy w takiej sytuacji byłaby pozbawiona urlopu macierzyńskiego – pyta w mailu do redakcji.
Czytaj również:
Urodzenie dziecka przed wejściem w życie przepisów o urlopie uzupełniającym>>
Termin wykorzystania urlopu uzupełniającego>>
Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego>>
Warunki dla rodziców wcześniaków
Chodzi o nowy art. 180(2) Kodeksu pracy , który do ustawy został dodany przez art. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2024 r. (Dz.U. z 2024 r., poz.1871). Przepis, który wprowadza uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków i rodziców dzieci, które urodziły się w terminie, ale z powodów medycznych musiały pozostać w szpitalu, zacznie obowiązywać 19 marca 2025 r.
Zgodnie z ww. art. 180(2) par. 1 k.p., pracownica albo pracownik - ojciec wychowujący dziecko, ma prawo bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego - w przypadku urodzenia dziecka:
- przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie;
- po ukończeniu 28. tygodnia ciąży i przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży i z masą urodzeniową większą niż 1000 g - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8. tygodnia po porodzie;
- po ukończeniu 37. tygodnia ciąży i jego pobytu w szpitalu, pod warunkiem że pobyt dziecka w szpitalu po porodzie będzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni, przy czym pierwszy z tych dni będzie przypadał w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie - w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu w okresie od 5. dnia do upływu 8. tygodnia po porodzie.
Przy czym jedynie pkt 1 i 2 dotyczy rodziców wcześniaków. Natomiast pkt 3 dotyczy rodziców dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających hospitalizacji.
Czytaj w LEX: Uzupełniający urlop macierzyński dla rodziców wcześniaków >
Czytaj w LEX: Szczególna ochrona pracownic związana z ich macierzyństwem a konstrukcja zwolnień grupowych > >
- Wymiar uzupełniającego urlopu macierzyńskiego został ustalony w oparciu o dane statystyczne uzyskane od Ministerstwa Zdrowia oraz o dane przedstawione przez przedstawicieli strony społecznej, w szczególności ekspertów neonatologii. Dzieci urodzone przed ukończonym 28. tygodniem ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 g – ekstremalnie skrajne wcześniaki - wymagają długotrwałego pobytu w szpitalu, a następnie specjalistycznego leczenia kontynuowanego po wyjściu dziecka ze szpitala do domu. Ponadto było konieczne uwzględnienie czasu, którego potrzebują pracownicy – rodzice dziecka urodzonego przedwcześnie na nawiązanie z nim więzi i relacji w domu, po wyjściu tego dziecka ze szpitala, a także na nauczenie się przez rodziców sprawowania opieki nad ekstremalnie skrajnym wcześniakiem, który po wyjściu ze szpitala powinien ważyć około 2,5 kg. Z danych statystycznych z 2022 r. wynikało, że maksymalny pobyt ekstremalnie skrajnego wcześniaka w szpitalu wynosił 335 dni. W związku z powyższym zdecydowano, aby uzupełniający urlop macierzyński przysługiwał w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 15. tygodnia po porodzie dla ekstremalnie skrajnych wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przed ukończonym 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową poniżej 1000 g. W przypadku skrajnych lub średnich wcześniaków, czyli dzieci urodzonych po ukończonym 28. tygodniu ciąży, a przed ukończeniem 37. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową większą niż 1000 g, przeciętny okres pobytu dziecka w szpitalu wynosił 56 dni. W związku z powyższym zdecydowano, aby uzupełniający urlop macierzyński przysługiwał w wymiarze tygodnia uzupełniającego urlopu macierzyńskiego za każdy tydzień pobytu dziecka w szpitalu do upływu 8 tygodnia po porodzie, bez konieczności spełniania żadnego warunku. Natomiast w przypadku dzieci urodzonych po ukończonym 37. tygodniu ciąży, które wymagają długotrwałego pobytu w szpitalu, było konieczne określenie warunku do spełnienia, żeby prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przysługiwało pracownikom – rodzicom dziecka długotrwale hospitalizowanego. Ma to na celu doprecyzowanie kategorii osób uprawnionych do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego przez wyłączenie okresu pobytu dziecka w szpitalu związanego z porodem – napisało Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w uzasadnieniu do projektu ustawy nowelizującej Kodeks pracy (druk sejmowy nr 762).
Jak dalej podkreślał resort, powołując się na dane uzyskane z Ministerstwa Zdrowia, standardowy pobyt dziecka w szpitalu po porodzie wynosi maksymalnie 3‒4 dni. W związku z tym, że uzupełniający urlop macierzyński będzie przysługiwał także pracownikom ‒ rodzicom dzieci urodzonych w terminie, ale wymagających długotrwałej hospitalizacji, jest zasadne wprowadzenie warunku, żeby pobyt dziecka w szpitalu po porodzie wynosił co najmniej 2 kolejne dni w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie, zatem po zakończonej już hospitalizacji dziecka związanej z porodem. - Prawo do uzupełniającego urlopu macierzyńskiego będzie przysługiwało również pracownicy albo pracownikowi – ojcu wychowującemu dziecko, których dziecko będzie przebywało w szpitalu od dnia porodu do minimum 6 dnia po porodzie, ponieważ zostanie spełniony warunek, w którym pobyt dziecka po porodzie będzie wynosił 2 kolejne dni w okresie od 5. do 28. dnia po porodzie – podkreśliło MRPiPS w uzasadnieniu projektu.
Sprawdź również w LEX: Dyskryminacja (nierówne traktowanie) w stosunkach cywilnoprawnych > >
Cena promocyjna: 49.68 zł
|Cena regularna: 69 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 51.74 zł
Przepisy gwarantują urlop uzupełniający każdemu rodzicowi
O to, czy faktycznie należy usunąć wagę dziecka z art. 180(2) par. 1 pkt 1 i 2 k.p., zapytaliśmy Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na odpowiedź czekamy.
Obaw czytelniczki nie podziela Magdalena Januszewska, radca prawny, specjalizująca się w prawie pracy, ubezpieczeń i zabezpieczenia społecznego. I wskazuje, że ustawodawca przewidział w nowych przepisach różne sytuacje: rodziców wcześniaków dotyczą punkty 1 i 2, zaś pkt 3 dotyczy rodziców dzieci, które urodziły się w terminie, ale ze względów zdrowotnych muszą pozostać w szpitalu. – Matka dziecka, które urodziło się z wagą poniżej kilograma będzie kwalifikowała się do dłuższego dodatkowego urlopu macierzyńskiego bez względu na to, w którym tygodniu ciąży się urodziło – uspokaja mec. Januszewska. Jak tłumaczy, jeżeli dziecko urodzi się po 28. tygodniu ciąży i będzie ważyło poniżej kilograma, co – jak mówi - może się zdarzyć, to matka będzie kwalifikowała się do dodatkowego urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 180(2) par. 1 pkt 1, bo w tym przepisie ustawodawca użył słowa „lub”. Oznacza to, że prawo do tego urlopu będzie miała matka lub ojciec, jeżeli spełniony zostanie jeden z wymienionych w tym przepisie warunków: dziecko urodzi się przed ukończeniem 28. tygodnia ciąży lub z masą urodzeniową nie większą niż 1000 gramów. Wystarczy spełnienie jednego z tych warunków. – Gdyby usunąć wagę z pkt 1 i pkt 2 i pozostawić tylko tydzień ciąży, w którym dziecko przyszło na świat, to matki, których dziecko urodziłoby się po 28 tygodniu, ale z wagą poniżej kilograma nie mogłyby skorzystać z urlopu do upływu 15. tygodnia, a jedynie do 8. tygodnia po porodzie. Tymczasem na mocy wprowadzanego przepisu rodzice wcześniaków urodzonych przed 28 tygodniem ciąży, bez względu na wagę urodzeniową dziecka, a także dzieci urodzonych poniżej kilograma, ale bez względu na to, w którym tygodniu ciąży się urodziły, skorzystają z dodatkowego urlopu macierzyńskiego w wersji dłuższej – wskazuje mec. Magdalena Januszewska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
