Urazy u pracowników w wieku 18-24 lat są o 50 proc. częstsze niż w innych grupach wiekowych

Każdego roku tysiące uczniów i studentów pracują w niepełnym wymiarze godzin lub w czasie wakacji, by zarobić nieco pieniędzy. Niektórzy z nich uczestniczą w zorganizowanych szkoleniach zawodowych, inni po raz pierwszy rozpoczynają pracę. Wczesne doświadczenia zawodowe mogą przynieść młodzieży znaczne korzyści, stanowiąc okazję do przyswojenia sobie ważnych umiejętności. Doświadczenia te powinny pozostawać w zgodzie z zasadami bhp.

Wiele branż i zawodów, w których młode osoby podejmują pracę, charakteryzuje się wysokim ryzykiem wypadków przy pracy i narażeniem na zagrożenia w miejscu pracy. Należy zastosować specjalnie dostosowane środki zarówno w edukacji i szkoleniach, jak i codziennej praktyce zawodowej.

Młodzi ludzie są szczególnie narażeni na zagrożenia środowiska pracy ze względu na brak doświadczenia, wyszkolenia i wiedzy. Według europejskich danych statystycznych wskaźnik występowania urazów przy pracy u osób w wieku 18-24 lat jest o 50% wyższy niż w jakiejkolwiek innej grupie wiekowej. Do tak dużej liczby wypadków przyczynia się nie tylko brak doświadczenia zawodowego, lecz także odpowiedniego nadzoru. Młodzi ludzie są również bardziej narażeni na choroby zawodowe.

Za statystykami kryją się historie wielu młodych ludzi borykających się ze skutkami wypadków, czy umierających u progu dojrzałości. Brak doświadczenia sprawia, że trudno im rozpoznać zagrożenia lub nie traktują ich z należnym respektem. Poza niezbędnym, ale prowadzonym na dobrym poziomie, szkoleniem, młodym pracownikom należy zapewnić ściślejszy nadzór. Dotyczy to również studentów odbywających praktyki zawodowe i szkolenia oraz osób nowo zatrudnionych.

Świeżo przyuczeni do zawodu i nowi w miejscu pracy młodzi ludzie często nie zwracają wystarczającej uwagi na ryzyko wynikające z pracy, nie mają wystarczającej dojrzałości fizycznej i psychicznej, brakuje im dostatecznych umiejętności i dobrego przeszkolenia, nie mają świadomości obowiązków pracodawcy wobec nich jako pracowników, bywa że brakuje im pewności przy artykułowaniu problemów. Z kolei pracodawcy zbyt często nie uwzględniają podatności osób młodych na zagrożenia, zapewniając im nieadekwatne szkolenie, nadzór i środki bezpieczeństwa albo kierując do niewłaściwej pracy. Młodym ludziom przysługuje prawo do bezpiecznej i zdrowej pracy, prawo do zadawania pytań, a także do odmowy wykonania niebezpiecznej pracy.

Dla zapewnienia sobie większego bezpieczeństwa młodzi pracownicy powinni mieć odwagę i umieć zadawać pytania, jeśli mają jakiekolwiek wątpliwości, wiedzieć, gdzie szukać pomocy, znać nie tylko swoje prawa, ale i obowiązki, a w konsekwencji postępować zgodnie z uzyskanym szkoleniem; wiedzieć, co zrobić w razie nagłego zagrożenia, na jakie zagrożenia zwracać szczególną uwagę oraz śmiało sygnalizować przełożonym i opiekunom swoje wątpliwości i niewiedzę. Prawem każdego młodego człowieka jest pytać starszych, bardziej doświadczonych. Rodzice powinni sprawdzić, czy ich dziecko zna swoje prawa w miejscu pracy, w szczególności prawo do informacji o bezpiecznym wykonywaniu przydzielonej pracy, prawo zgłaszania wszelkich problemów, a także prawo do odmowy wykonywania prac niebezpiecznych. Rodzice powinni rozmawiać z dzieckiem o ryzyku w miejscu pracy i zapobieganiu mu, z pracodawcą swojego dziecka - o ustaleniach w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, szkoleniu i nadzorze, a także z innymi rodzicami - o bezpieczeństwie i higienie pracy. Ponadto powinni zwracać uwagę, czy szkoła lub uczelnia włącza zagadnienia dotyczące bhp do programu szkolnego.

Pracodawca odpowiada za przeprowadzenie oceny ryzyka, zanim młodzi ludzie rozpoczną pracę, za wdrożenie na podstawie oceny środków zapewniających młodym ludziom bezpieczeństwo, za zapewnienie, by byli oni objęci odpowiednim nadzorem, za niekierowanie młodych, niedoświadczonych pracowników do prac, które są im wzbronione, za przekazywanie informacji o ryzyku i działaniach podjętych w celu ograniczenia tego ryzyka, w tym zapewnienie młodym pracownikom szkolenia, którego potrzebują, aby bezpiecznie wykonywać swoją pracę.

Edward Kołodziejczyk