1. Oświetlenie

Co do zasady w pomieszczeniach stałej pracy, a więc takich, w których łączny czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej doby przekracza 4 godziny, zgodnie z § 25 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p., pracodawca powinien zapewnić oświetlenie dzienne. Oświetlenie to powinno być dostosowane do rodzaju wykonywanych prac i wymaganej dokładności oraz powinno spełniać wymagania określone w Polskiej Normie. Ponadto stosunek powierzchni okien, liczonej w świetle ościeżnic, do powierzchni podłogi powinien wynosić co najmniej 1:8.
Jeżeli jednak jest to niemożliwe lub niewskazane ze względu na technologię produkcji, pracodawca ma obowiązek uzyskać zgodę właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego wydaną w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy, na stosowanie oświetlenia wyłącznie elektrycznego.

2. Zagłębienia terenu

Stosownie do postanowień § 18 ust. 1 r.b.h.p. pomieszczenia stałej pracy nie powinny być lokalizowane poniżej poziomu otaczającego terenu. Wyjątkiem mogą być pomieszczenia produkcyjne, jeżeli jest to podyktowane względami technologicznymi (np. chłodnie, rozlewnie win itp.), a także pomieszczenia pracy usytuowane w garażu, kotłowni i warsztatach podręcznych, pomieszczenia handlowe, usługowe i gastronomiczne w ulicznych przejściach podziemnych, w podziemnych stacjach komunikacyjnych i tunelach, w domach handlowych i hotelach oraz w obiektach zabytkowych, pod warunkiem zachowania wymagań przepisów techniczno-budowlanych i po uzyskaniu zgody właściwego państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego, wydanej w porozumieniu z okręgowym inspektorem pracy.

Zobacz także: Czy badanie oświetlenia na stanowiskach pracy należy zlecać akredytowanemu laboratorium?>>

3. Wysokość pomieszczeń

W myśl § 20 ust. 1 r.b.h.p. wysokość pomieszczenia stałej pracy nie może być mniejsza niż:

  1. 3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;
  2. 3,3 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

Wysokość tych pomieszczeń, zgodnie z § 20 ust. 2 r.o.b.h.p., może jednak zostać obniżona - w przypadku zastosowania klimatyzacji – do:

  • 1) 2,5 m w świetle:
    • a) jeżeli w pomieszczeniu zatrudnionych jest nie więcej niż 4 pracowników, a na każdego z nich przypada co najmniej po 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia albo
    • b) w pomieszczeniu usługowym lub produkcyjnym drobnej wytwórczości mieszczącym się w budynku mieszkalnym, jeżeli przy wykonywanych pracach nie występują pyły lub substancje szkodliwe dla zdrowia, hałas nie przekracza dopuszczalnych wartości poziomu dźwięku w budynkach mieszkalnych, określonych w Polskich Normach, a na jednego pracownika przypada co najmniej 15 m3 wolnej objętości pomieszczenia;
  • 2) 2,2 m w świetle – w dyżurce, portierni, kantorze, kiosku ulicznym, dworcowym i innym oraz w pomieszczeniu usytuowanym na antresoli otwartej do większego pomieszczenia – pod warunkiem uzyskania zgody państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.

Należy jednak zaznaczyć, że wysokość pomieszczenia czasowej pracy nie może być mniejsza niż:

  1. 2,2 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu nie występują czynniki szkodliwe dla zdrowia;
  2. 2,5 m w świetle – jeżeli w pomieszczeniu prowadzone są prace powodujące występowanie czynników szkodliwych dla zdrowia.

Analizując przytoczone powyżej przepisy pracodawca ma zawsze dwie możliwości:

  1. ograniczyć czas przebywania tego samego pracownika w ciągu jednej zmiany roboczej w danym pomieszczeniu pracy maksymalnie do 4 godzin lub, jeżeli nie jest to możliwe,
  2. wystąpić o odstępstwo od wymagań prawnych do właściwego wojewódzkiego państwowego inspektora sanitarnego.

Zobacz także: Jaka norma określa parametry oświetlenia miejsc pracy?>>

Powyższy wniosek powinien zawierać szczegółowy opis pomieszczenia pracy, a w szczególności informacje dotyczące:

  • wielkości pomieszczenia, w tym wolnej objętości przestrzeni przypadającej na każdego pracownika,
  • występujących w nim czynników szkodliwych dla zdrowia,
  • rodzaj zainstalowanej klimatyzacji (jeżeli znajduje się w tym pomieszczeniu),
  • różnicę poziomów powierzchni podłogi i otaczającego terenu (w przypadku występowania o zgodę na użytkowanie pomieszczenia pracy stałej, usytuowanego poniżej poziomu gruntu),
  • rodzaj wykonywanej pracy,
  • liczbę zatrudnionych osób jednocześnie na jednej zmianie oraz ich wymiar czasu pracy.

Warto również pamiętać, że występując z wnioskiem o wyrażenie zgody na odstępstwa od wymagań prawnych w zakresie bhp dla kilku pomieszczeń pracy, należy szczegółowo opisać każde z nich. Ponadto do wniosku powinny być załączone rzuty pomieszczenia (pomieszczeń), dla którego (których) występuje się o odstępstwo.
Wzory powyższych wniosków można znaleźć na stronach internetowych Wojewódzkich Inspektoratów Sanitarno-Epidemiologicznych (np. http://www.wsse.waw.pl).

 ID produktu: 40148839 Rok wydania: 2010 
  Autor: Kazimierz Kościukiewicz 
Tytuł: BHP w budownictwie>>>

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.