Starania o zasiłek rodzinny coraz bardziej skomplikowane

Kolejne nowelizacje ustawy o świadczeniach rodzinnych zamiast ułatwiać, coraz bardziej komplikują procedurę ubiegania się o wsparcie dla ubogich rodzin. Wszystko przez to, że do wniosku o zasiłek rodzinny trzeba dołączać coraz więcej różnego rodzaju dokumentów potwierdzających wysokość osiąganego dochodu. Podobnie jest przy jednorazowej zapomodze z tytułu urodzenia dziecka, zwanej powszechnie becikowym.

Od bieżącego okresu zasiłkowego, który rozpoczął się w listopadzie 2012 r. rodzice muszą określić wysokość opłaconej składki zdrowotnej, dołączając do wniosku oświadczenie lub zaświadczenie zawierające kwotę odprowadzoną do NFZ. Wcześniej wysokość tej składki obliczała gmina posiłkując się specjalnym wzorem. Znajomość wysokości składki zdrowotnej jest niezbędna, oprócz składki na ubezpieczenia społeczne i podatku dochodowego, do obliczenia wysokości dochodu na osobę w rodzinie. Dopiero po odliczeniu tych składników oraz kosztów uzyskania przychodu wiadomo, czy uzyskana w ten sposób kwota nie przekracza kryterium dochodowego warunkującego uzyskanie zasiłku na dziecko. Przypomnijmy, kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń rodzinnych od obecnego okresy zasiłkowego to 539 zł miesięcznie na osobę w rodzinie, a z niepełnosprawnym dzieckiem – 623 zł miesięcznie.

Na problemy z ustalaniem wysokości składki zdrowotne zwraca uwagę również samo Ministerstwo Pracy. Na swoich stronach internetowych informuje, że ZUS lub urząd pracy, w zaświadczeniach wydawanych dla potrzeb ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych, nie wykazują składek nieopłacanych przez podatnika/ubezpieczonego lecz opłacanych z innych źródeł, tj. np. za osobę przebywającą na urlopie wychowawczym, za osoby bezrobotne bez prawa do zasiłku lub ze stypendium dla bezrobotnych. Ministerstwo podkreśla jednak, że ZUS lub urząd pracy powinny wykazać składki na ubezpieczenie zdrowotne odprowadzone przez urząd pracy za osoby bezrobotne pobierające zasiłek dla bezrobotnych lub stypendium, gdyż jest to składka pobierana z dochodu bezrobotnego, a więc podlega odliczeniu od przychodu opodatkowanego podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jest więc niezbędna do prawidłowego ustalenia przez gminę dochodu, na podstawie którego ustalane jest prawo do świadczeń rodzinnych lub z funduszu alimentacyjnego.

Kolejną barierą biurokratyczną jest dzielenie dochodu uzyskanego przez członków rodziny w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy przez liczbę miesięcy, w których był faktycznie uzyskiwany. Przed zmianą przepisów był on dzielony przez 12 miesięcy. Po zmianach, aby to potwierdzić, uprawniony do świadczeń musi do wniosku dołączyć kolejne dokumenty potwierdzające jakiego okresu czasu dotyczyły zarobki później utracone.

Zmiany dotyczą też becikowego, które jest poza systemem wsparcia dla rodziny. Dotychczas zapomoga ta należała się każdej rodzinie na nowonarodzone dziecko. Od 1 stycznia 2013 r. jego przyznanie zależy od kryterium dochodowego – nie wyższego niż 1922 zł na osobę w rodzinie. Jeśli jednak dziecko urodziło się przed 1 stycznia br., to wsparcie będzie przyznane po staremu, czyli bez badania wysokości dochodu. Przyznając prawo do 1000 zł becikowego na dzieci urodzone po 1 stycznia br. gmina będzie stosowała takie same zasady obliczania dochodu na osobę w rodzinie, jak przy ustalaniu prawa do zasiłku rodzinnego i dodatków do niego. Przy jego obliczaniu gminy wezmą pod uwagę zarobki w roku kalendarzowym poprzedzającym rok, w którym został złożony wniosek o becikowe.

Przypomnieć należy jeszcze o jednym warunku przyznania becikowego: świadczenie przysługuje, jeżeli matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do dnia porodu. Odpowiednie zaświadczenie może wystawić lekarz lub położna.