Kwestią podlegania i opłacania 1,5 proc. składki na FEP zajął się SN w sprawie firmy i jej rozliczeń z FEP za pracowników zatrudnionych na niepełnym etacie. Firma zatrudniająca pracowników na część etatów w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze zwróciła się do ZUS o wydanie interpretacji indywidualnej po tym, jak ZUS uznał że składka na FEP jest obowiązkowa również od pracowników zatrudnionych w warunkach nieuprawniających do emerytury pomostowej. Swoje stanowisko wywiódł z art. 35 ust.1 ustawy o emeryturach pomostowych, z którego nie wynika by obowiązek opłacania składki na FEP dotyczył tylko osób zatrudnionych na pełnym etacie. Sądy powszechne podzieliły stanowisko ZUS. Sprawa trafiła więc, w drodze skargi kasacyjnej, do SN. SN po zbadaniu sprawy podzielił jednak stanowisko płatnika składek.

Sąd przypomniał, że w prawie ubezpieczeń społecznych objęcie z mocy ustawy ubezpieczeniem społecznym wiąże się z obowiązkiem opłacania składki na to ubezpieczenie. Taki obowiązek wprowadziła od 1 stycznia 2010 r. ustawa o emeryturach pomostowych. Jednak inaczej niż w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych ustawodawca nie wskazał wprost kręgu osób objętych tym ubezpieczeniem i okresu ubezpieczenia. Nie ma wątpliwości, że ubezpieczenie pomostowe obejmuje pracowników, którzy od dnia wejścia w życie ustawy o emeryturach pomostowych wykonują prace w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze. Natomiast nie jest tak oczywiste to, czy dla objęcia ubezpieczeniem wymagane jest wykonywanie tych prac w pełnym wymiarze czasu pracy. Wyjaśnienie tej kwestii wymaga sięgnięcia do istoty prawa ubezpieczeń społecznych, a jest nią ścisła zależność między podleganiem ubezpieczeniu społecznemu a prawem do świadczenia z tego ubezpieczenia. Dlatego obowiązek ubezpieczenia nie może dotyczyć osoby, co do której od początku wiadomo, że nigdy świadczenia nie otrzyma. A zatem, pracownik, który po 31 grudnia 2008 r. wykonuje pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze w niepełnym wymiarze czasu pracy, nigdy nie nabędzie prawa do emerytury pomostowej, gdyż co do tego okresu ustawodawca przyjął wymaganie pełnego wymiaru czasu pracy. Zgodnie bowiem z art. 3 ust. 4 ustawy o emeryturach pomostowych za pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach uważa się takich, którzy wykonują po dniu wejścia w życie ustawy, w pełnym wymiarze czasu pracy, prace wymienione w tej ustawie.
Zdaniem SN, skoro w wypadku tych pracowników wiadomo, że nie nabędą prawa do emerytury pomostowej, to nie mogą one należeć do kręgu osób objętych ubezpieczeniem społecznym z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na mocy ustawy o emeryturach pomostowych.

Sygn. akt II UK 130/11