Senat: warunki weryfikacji decyzji rentowych wymagają doprecyzowania

Senacka komisja zaproponowała w czwartek projekt nowelizacji ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, który zakłada doprecyzowanie warunków, na podstawie których może nastąpić weryfikacja decyzji o przyznaniu emerytury lub renty.

Za projektem noweli głosowało 89 senatorów, nikt nie był przeciw ani nie wstrzymał się od głosu.

Projekt ustawy został wniesiony przez senacką Komisję Ustawodawczą, trafi teraz do Sejmu.

Trybunał Konstytucyjny w lutym 2012 r. zakwestionował przepis ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych pozwalający ZUS zmniejszyć wysokość emerytury czy renty, a nawet pozbawić tego świadczenia, jeśli po uprawomocnieniu się decyzji ustalającej prawo do niego okaże się, że dowody, na których decyzja była oparta, nie dawały podstaw do przyznania emerytury lub renty albo do ustalenia takiej jej wysokości.

TK orzekł, że możliwość pozbawiania prawa do emerytury wskutek uznania, że przedstawione dowody nie dawały podstaw do ustalenia tego prawa, narusza zasadę zaufania obywatela do państwa i stanowionego przez nie prawa. TK nie zakwestionował co do zasady potrzeby weryfikacji prawomocnych decyzji rentowych. Za niezgodne z konstytucją uznał natomiast nieograniczone uprawnienie do weryfikowania także decyzji wydanych wskutek błędów organu rentowego, do których świadczeniobiorcy w żadnej mierze się nie przyczynili.

W senackim projekcie proponuje się więc ustalenie, że w sprawie zakończonej prawomocną decyzją organ rentowy na wniosek osoby zainteresowanej lub z urzędu uchyla lub zmienia decyzję i ponownie ustala prawo do świadczeń lub ich wysokość, jeżeli po uprawomocnieniu się decyzji zostaną przedłożone nowe dowody lub ujawniono nowe okoliczności istniejące przed wydaniem tej decyzji, które mają wpływ na prawo do świadczeń lub ich wysokość. Jednocześnie określa się, że w takim przypadku uchylenie lub zmiana decyzji nie może nastąpić, jeżeli od jej wydania upłynęło 5 lat.

Zgodnie z senacką propozycją prawo do ponownego określenia prawa do świadczenia następuje także jeżeli: decyzja wydana została w wyniku przestępstwa; jeżeli dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe; jeżeli decyzja została wydana na skutek świadomego wprowadzenia w błąd organu rentowego przez osobę pobierającą świadczenie; we wszystkich tych przypadkach uchylenie lub zmiana decyzji ws świadczenia nie może nastąpić jeśli od jej wydania upłynęło 10 lat.

Kolejną zawartą w senackim projekcie przesłanką do ponownego ustalenia prawa lub wysokości świadczenia jest sytuacja, w której decyzję wydano w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone, zmienione albo stwierdzono jego nieważność - będzie na to 5 lat od wydania decyzji. Natomiast - zgodnie z senacką propozycją - w ciągu 3 lat od wydania decyzji będzie możliwe ponowne ustalenie prawa do świadczenia lub jego wysokości, jeśli przyznanie świadczenia lub nieprawidłowe obliczenie jego wysokości nastąpiło na skutek błędu organu rentowego. (PAP)