Jak poinformowało Centrum Informacyjne Rządu, zmiany zawarte w projekcie nowelizacji ustawy dostosowują prawo do przepisów Unii Europejskiej (dyrektywa 2011/18/UE, decyzja 2011/633/UE, rozporządzenie UE nr 445/2011) i obejmują trzy grupy zagadnień:
- dopuszczanie do eksploatacji wyrobów oraz określonych części systemu kolei w celu osiągnięcia interoperacyjności systemu kolei na obszarze Unii Europejskiej;
- prowadzenia krajowego rejestru infrastruktury kolejowej;
- certyfikowania podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie wagonów towarowych.
W projekcie określono, że warunkiem dopuszczenia do eksploatacji typów budowli i typów urządzeń, mających wpływ na bezpieczeństwo ruchu kolejowego, jest uzyskanie świadectwa dopuszczenia do eksploatacji typu dla pierwszego ich egzemplarza. Decyzje w sprawach dotyczących wydania, odmowy lub cofnięcia świadectwa podejmuje prezes UTK. Kolejne egzemplarze - zgodne z dopuszczonym typem - będą dopuszczane do eksploatacji na podstawie odpowiedniej deklaracji zgodności z typem, wydawanej przez producenta. Wprowadzone zmiany spowodują, iż dopuszczanie do eksploatacji typów urządzeń i typów budowli (w ograniczonym zakresie także typów pojazdów kolejowych) stosowanych w kolejnictwie, dla których nie stosuje się wymagań określonych w technicznych specyfikacjach interoperacyjności, będzie następowało w sposób zbliżony do dopuszczania do eksploatacji składników interoperacyjności.
W projekcie nowelizacji ustawy określono także zasady wyboru podmiotów, które przeprowadzają badania techniczne niezbędne do wydania świadectwa dopuszczenia do eksploatacji określonych typów urządzeń, budowli i pojazdów kolejowych. Zaproponowano ustawowe wymagania, jakie powinny zostać spełnione, a następnie zweryfikowane przez centralny organ administracji rządowej właściwy w sprawach kolejnictwa w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu wykonywanych badań.
Kształt dodanych przepisów wynika z konieczności stworzenia wymagań zbliżonych do tych, które są stawiane jednostkom notyfikowanym, ponieważ jednostki te będą stosować procedury badań i certyfikacji zbliżone do procedur WE określonych w technicznych specyfikacjach interoperacyjności.
Zmiany dotyczące zasad certyfikacji podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie wagonów towarowych polegają na doprecyzowaniu zadań prezesa UTK w odniesieniu do certyfikowania podmiotów zajmujących się utrzymaniem wagonów towarowych, które wykonują, w całości albo w części, co najmniej jedną z funkcji utrzymania określoną w rozporządzeniu (UE) nr 445/2011. Podmioty te – stosownie do postanowień tego rozporządzenia – będą podlegać certyfikacji dobrowolnej. W celu umożliwienia wykonania przepisów rozporządzenia (UE) nr 445/2011, wprowadzono zmiany w ustawie polegające na zwolnieniu z obowiązku wydawania świadectw sprawności technicznej dla wagonów towarowych objętych systemem utrzymania podmiotu odpowiedzialnego za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM), dla których podmiot ten wydał dokument dopuszczenia do eksploatacji. Zasada ta będzie miała zastosowanie do wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za utrzymanie pojazdu kolejowego (ECM) certyfikowanych zgodnie z ww. rozporządzeniem, w tym również do tych, które uzyskały wymagany certyfikat w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej i wykonują funkcje utrzymania dla wagonów towarowych zarejestrowanych w krajowym rejestrze pojazdów kolejowych (NVR) w Polsce.
Ponadto w celu wykonania zapisów decyzji 2011/633/UE, rozszerzono zakres rejestru infrastruktury na bocznice kolejowe eksploatowane w Polsce. Rejestr infrastruktury będzie prowadzony przez prezesa Urzędu Transportu Kolejowego (UTK). W projekcie określony został również zakres danych dotyczących infrastruktury kolejowej i bocznic kolejowych, które będą publikowane w rejestrze.
Przyjęte przepisy przyczynią się do poprawy oferty przewozowej w połączeniach międzynarodowych, zwiększając atrakcyjność transportu kolejowego oraz podniosą konkurencyjność przewozów kolejowych – zarówno pasażerskich jak i towarowych.