Resort pracy zmienia strategię walki z bezrobociem
 
Od 2004 roku sytuacja na rynku pracy zmienił się znacząco. Z danych Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej wynika, że w pierwszym kwartale 2004 r. zarejestrowano w urzędach pracy ogółem 3 mln 265 tys. bezrobotnych. W marcu 2008 r. liczba bezrobotnych spadła do nieco ponad 1 mln 700 tys. osób. Mimo to – jak podkreśla resort pracy – znaczny jest nadal odsetek osób długotrwale bezrobotnych, a także tylko około 15 proc. bezrobotnych jest uprawniona do otrzymywania zasiłku..
 
Minister pracy Jolanta Fedak poinformowała, że projekt nowelizacji ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy jest gotowy i trafił właśnie do uzgodnień międzyresortowych. Nowelizacja ustawy ma zwiększyć skuteczność instytucji rynku pracy tak, aby zaktywizować jak największą grupę osób bezrobotnych - podkreśliła Fedak. Jak dodała, obecnie urzędy pracy zajmują się głównie obsługą i wypłacaniem zasiłków dla bezrobotnych, zaś w myśl zmienionych przepisów będą zajmowały się przede wszystkim aktywizacją osób bezrobotnych i poszukujących pracy.
 
Jakich zmian mogą spodziewać się bezrobotni?
 
Projekt nowelizacji ustawy opromocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy zakłada między innymi, że kwota zasiłku dla bezrobotnych zostanie podniesiona z 551,80 zł do 788 zł przez pierwsze trzy miesiące posiadania prawa do zasiłku i 563 zł przez pozostały okres posiadania tego prawa. Ponadto będą tylko dwa okresy pobierania zasiłku - 6 i 12 miesięcy w miejsce dotychczasowych trzech (6, 12, 18 miesięcy).
 
Według projektu zostaną zaostrzone warunki otrzymania statusu osoby bezrobotnej. Osoba, która po raz pierwszy odmówi przyjęcia oferty pracy lub udziału w szkoleniu, zostanie pozbawiona statusu osoby bezrobotnej na 4 miesiące, po raz drugi - na 6 miesięcy, a po raz trzeci - na 9 miesięcy.
„Nieobecność bezrobotnego w urzędzie pracy z powodu choroby będzie wymagać zwolnienia nie na zwykłej recepcie, ale na druku ZUS" – powiedziała wiceminister pracy Czesława Ostrowska. Wprowadzony będzie też 10-dniowy roczny limit nieobecności z ważnych powodów lub np. wyjazdu za granicę.
 
Nowela przewiduje podniesienie stypendiów dla osób szkolonych przez urzędy pracy. Obecnie takie stypendium wynosi 100 zł, a będzie podniesione do wysokości 120-140 proc. zasiłku. „Szkolenia będą jednak odbywały się codziennie przez 7-8 godzin, czyli będą potraktowane jako zastępcza forma pracy” - podkreśliła Ostrowska.
 
W projekcie zwiększono także inne zachęty do podwyższania kwalifikacji zawodowych dla bezrobotnych, tj.: podwyższenie limitów dofinansowania kosztów egzaminów i kosztów uzyskiwania licencji, kosztów szkoleń indywidualnych, studiów podyplomowych.
 
Inna istotna zmiana zakłada, że pracodawcy zatrudniający bezrobotnych powyżej 50. roku życia będą przez rok zwolnieni z obowiązku odprowadzania składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Z kolei wobec wszystkich osób pracujących, które ukończą 60 lat (mężczyźni) i 55 lat (kobiety) zostaje zniesiony obowiązek odprowadzania składek na te fundusze do czasu normalnego przejścia na emeryturę, czyli odpowiednio 65 i 60 lat.
 
Kolejnym rozwiązaniem jest finansowanie ze środków Funduszu Pracy szkoleń organizowanych przez urzędy pracy dla osób pracujących powyżej 45. roku życia w celu podniesienia lub zmian kwalifikacji.
 
Pracodawcy, którzy utworzyli fundusz szkoleniowy będą mogli otrzymać refundację do 80 proc. kosztów szkolenia pracowników powyżej 45. roku życia (obecnie refundacja wynosi do 50 proc. ), ale nie więcej niż 300 proc. przeciętnego wynagrodzenia.
 
Ustawa ma także stworzyć nowy instrument rynku pracy, czyli możliwość przygotowania zawodowego dorosłych w zakładzie pracy zakończonego otrzymaniem tytułu zawodowego, tytułu czeladnika. Dotychczas takie rozwiązanie było skierowane tylko do młodych osób.
 
Zmiany dotyczą także struktury urzędów pracy. Działalność związana ściśle z aktywizacją zawodową będzie realizowana w wyodrębnionych częściach, tj. centrach aktywizacji zawodowej. Dwie z dotychczas odrębnie określonych usług: pośrednictwo pracy oraz usługi EURES (EUROpean Employment Services – Europejskie Służby Zatrudnienia) zostaną zintegrowane. Podstawową formą dokumentacji dla powiatowych urzędów pracy będzie dokumentacja elektroniczna, zamiast – jak dotychczas – papierowa.
 
Nowelizacja poszerza dostępność pożyczki szkoleniowej poprzez wprowadzenie możliwości udzielania pożyczek nie tylko dla osób bezrobotnych, ale również osobom poszukującym pracy. Zmienione przepisy znoszą również warunek wykorzystania pożyczki na szkolenie specjalistyczne.
 
Nowela upraszcza także procedury zatrudniania cudzoziemców przez polskich pracodawców. Wyeliminowany zostanie jeden z etapów wydania zezwoleń na pracę, czyli tzw. przyrzeczenie oraz wydłużony zostanie okres, na który wojewoda będzie wydawał zezwolenie na pracę.
 
Czy zmiany powyższe zwiększą aktywizację bezrobotnych i skuteczność pomocy bezrobotnym przez urzędy pracy, pokaże praktyka. Na razie projekt musi zostać zaakceptowany przez Radę Ministrów i przejść ścieżkę legislacyjną w Sejmie.
 
Ile wyniesie bezrobocie na koniec roku?
 
"W drugiej połowie 2008 roku nastąpi lekkie spowolnienie spadku bezrobocia w stosunku do tego samego okresu w zeszłym roku, głównie ze względu na osłabienie wzrostu gospodarczego w Polsce. Niestety, okres najbardziej dynamicznego spadku bezrobocia mamy już za sobą. Stopa bezrobocia na koniec roku powinna być jednak niższa, niż wcześniej założone 9,9 proc. Szacujemy, że liczba bezrobotnych na koniec bieżącego roku wyniesie około 1,4-1,5 mln osób, a stopa bezrobocia około 9,2-9,4 proc." – powiedziała Beata Chromińska, analityk Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.