Jak ma teraz dokonać wyrejestrowania z ubezpieczeń?
Podatki i ubezpieczenia płacone były dotąd w Polsce.
Czy trzeba uregulować te zobowiązania na Słowacji od momentu zatrudnienia? Czy jest jakaś jednostka/odział ZUS, który może wydać wiążącą decyzję w tej sprawie?
Czy przy zawieraniu takiego porozumienia z pracownikiem pracodawca ma obowiązek poinformować o tym fakcie jakieś instytucje za granicą? A jeśli tak to jakie? A może wystarczy jedynie zgłoszenie się do właściwych instytucji samego pracownika?
Pracownik, który świadczy pracę na terytorium Słowacji podlega tamtejszemu systemowi zabezpieczenia społecznego. Oznacza to, że o tym czy pracownik ten podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i w jakim zakresie decydują słowackie przepisy z zakresu ubezpieczeń społecznych. Pracodawca, który nie ma siedziby ani przedstawicielstwa w państwie członkowskim, na terytorium którego pracownik świadczy na jego rzecz pracę, może zawrzeć z tym pracownikiem umowę, na mocy której przejmie on obowiązki płatnika składek.
Od 1 maja 2004 r. polski system zabezpieczenia społecznego, tak jak systemy zabezpieczenia społecznego pozostałych państw członkowskich UE, podlega koordynacji regulowanej przepisami rozporządzeń:
Rady (EWG) nr 1408/71 z dnia 14 czerwca 1971 r. w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego w stosunku do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L 149 z 5 lipca 1971, s. 2 i nast. z późn. zm.) - dalej rozporządzenie 1408/71;
Rady (EWG) nr 574/72 z dnia 21 marca 1972 r. w sprawie wykonywania rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 w sprawie stosowania systemów zabezpieczenia społecznego w stosunku do pracowników najemnych, osób prowadzących działalność na własny rachunek oraz do członków ich rodzin przemieszczających się we Wspólnocie (Dz. Urz. WE L74 z 27 marca 1972, s. 1 i nast. z późn. zm.) - dalej rozporządzenie 574/72;
Rady (WE) nr 859/2003 z dnia 14 maja 2003 r. rozszerzające przepisy rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi przepisami wyłącznie ze względu na obywatelstwo (Dz. Urz. WE L 124 z 20 maja 2003, s. 1 i nast. z późn. zm.).
Stosownie do art. 13 ust. 2 lit. a) pracownik najemny zatrudniony na terytorium jednego państwa członkowskiego UE/EOG podlega ustawodawstwu tego państwa, nawet jeżeli zamieszkuje na terytorium innego państwa członkowskiego UE/EOG lub jeżeli przedsiębiorstwo lub pracodawca, który go zatrudnia ma swoją zarejestrowaną siedzibę lub miejsce prowadzenia działalności na terytorium innego państwa członkowskiego UE/EOG. Oznacza to, że pracownik, który świadczy pracę na rzecz polskiego pracodawcy na terytorium Słowacji podlega słowackiemu systemowi zabezpieczenia społecznego. W związku z tym, to słowackie przepisy ubezpieczeniowe rozstrzygają o tym czy i w jakim zakresie pracownik ten objęty jest obowiązkiem ubezpieczeń społecznych. Jeżeli pracownik ten pomimo wykonywania pracy na terytorium Słowacji został zgłoszony do polskich ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, to konieczne jest wyrejestrowanie go z tych ubezpieczeń z dniem, w którym rozpoczął pracę w Słowacji. Jeżeli zostały już złożone za niego dokumenty rozliczeniowe w ZUS, to w dalszej kolejności konieczne jest złożenie dokumentów rozliczeniowych korygujących w celu "wycofania" już rozliczonych za niego składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.
Niezależnie od powyższego, polski pracodawca, który nie ma siedziby lub przedstawicielstwa w państwie członkowskim UE/EOG, w którym na jego rzecz świadczy pracę pracownik, może zawrzeć z tym pracownikiem umowę o przejęciu obowiązków płatnika składek. Na mocy tej umowy to pracownik zobowiązany jest zgłosić się do właściwych ubezpieczeń, a także ma obowiązek bieżącego rozliczania i opłacania należnych składek. Możliwość taką stwarza art. 109 rozporządzenia 574/72. Przepis ten nie określa formy w jakiej umowa tego typu powinna być zawarta. Ze względów dowodowych umowę taką należy jednak zawrzeć w formie pisemnej, a z jej treści musi w sposób jednoznaczny wynikać, że pracownik przejmuje obowiązki płatnika składek na własne ubezpieczenia społeczne. Art. 109 rozporządzenia 574/72 wspomina o konieczności zawiadomienia o zawarciu tego typu umowy właściwe instytucji ubezpieczeniowej. W przypadku pracowników, którzy podlegają polskiemu systemowi zabezpieczenia społecznego, obowiązek ten dopełniany jest w ten sposób, że pracownik zgłaszając się do ubezpieczeń musi przedłożyć w ZUS kopie zawartej z pracodawcą zagranicznym umowy o przejęciu obowiązków płatnika składek.