W czasie zamrożenia gospodarczego, które zapanowało za sprawą epidemii koronawirusa, kwestie dotyczące urlopu wypoczynkowego stały się jedną z częściej dyskutowanych kwestii. Dla dużej grupy pracodawców kwestia wysłania pracowników na urlop wypoczynkowy to jedno z narzędzi, którymi chcą radzić sobie z nieplanowaną przerwą w swojej działalności. Z drugiej strony są jednak pracownicy, którzy niekoniecznie mogą chcieć wykorzystać urlop wypoczynkowy w czasie wyznaczonym im przez pracodawcę.
Urlop wypoczynkowy – potrzebna zgoda pracownika
Zgodnie z przepisami Kodeksu pracy, urlop powinien być udzielony w roku kalendarzowym, za który przysługuje. Urlop ustala się w dwojaki sposób: poprzez ustalenie planu urlopowego (art. 163 k.p.) lub też udzielany jest indywidualnie.
Czytaj również: Koronawirus już bije po kieszeni firmy, uderzy też pracowników>>
Na gruncie przepisów prawa pracy jedna podstawowa rzecz nie ulega wątpliwości. Pracodawca nie ma możliwości zmuszenia pracowników do wykorzystania aktualnego urlopu wypoczynkowego w narzuconych terminach. To, co w takiej sytuacji pracodawca może zrobić, to najwyżej poprosić pracowników o wykorzystanie urlopu wypoczynkowego w czasie przymusowego przestoju. Podobny pogląd został zaprezentowany w piśmie Głównego Inspektora Pracy (sygn. GNP-364-4560-14-1/17/PE/RP), w którym stwierdzono, że „pracodawca nie może narzucić pracownikowi terminu wykorzystania urlopu”.
Co zatem stanie się, gdy pracownik nie zgodzi się wykorzystać urlopu wypoczynkowego w tym okresie? Pracodawca będzie musiał albo wysłać pracowników na przestojowe (z koniecznością zapłaty wynagrodzenia), albo skierować do innej pracy.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Pracownicze plany kapitałowe. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, zwią ebook >>
Zobowiązanie do wykorzystania urlopu zaległego
Odmiennie prezentują się jednak zasady dotyczące możliwości skierowania pracowników do wykorzystania zaległego urlopu wypoczynkowego. Zgodnie z art. 168 kodeksu pracy, „urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z art. 163 należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego; nie dotyczy to części urlopu udzielanego zgodnie z art. 1672”.
O możliwości zobowiązania pracowników do wykorzystania urlopu wypoczynkowego do tej pory przesądzał Sąd Najwyższy. W 2003 roku Sąd Najwyższy zauważył, że „pracodawca nie ma obowiązku uzgadniania z pracownikiem terminu wykorzystania urlopu, lecz musi udzielić mu urlopu w terminie określonym w powołanym przepisie” (por. wyrok Sądu Najwyższego z 2 września 2003 roku, sygn. I PK 403/02). Stanowisko to poparte zostało w orzeczeniu z 2005 roku (wyrok Sądu Najwyższego z 25 stycznia 2005 roku, sygn. I PK 124/05). Opiera się na stwierdzeniu, że art. 168 k.p. nie zawiera zobowiązania pracodawcy do uzyskania zgody pracownika na udzielenie mu zaległego urlopu w okresie wypowiedzenia.
Cena promocyjna: 50.15 zł
|Cena regularna: 59 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Kierując się tym stanowiskiem, pracodawca może zatem zobowiązać pracownika, by w okresie zatrzymania pracy przedsiębiorstwa wykorzystał zaległy urlop wypoczynkowy. Z perspektywy gospodarki to dość istotne narzędzie kryzysowe, gdyż w ostatnich latach przybierało na sile zjawisko nawarstwiania się zaległych urlopów.
Autor: Adrian Prusik, radca prawny, wspólnik w kancelarii Wojewódka i Wspólnicy
Czytaj również: Czy rodzinie zmarłego nauczyciela należy wypłacić ekwiwalent za urlop wypoczynkowy?>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
