Niebawem do konsultacji społecznych trafi prezydencki projekt zmian kodeksu pracy, dotyczący części regulującej zasady korzystania z urlopów rodzicielskich.
Główną propozycją zgłoszoną do obecnie obowiązującej ustawy jest wprowadzenie możliwości korzystania z urlopu rodzicielskiego przez 6 lat, a nie przez rok tak jak jest to teraz.
Przypomnijmy, zgodnie z art. 1921a k.p., bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego w wymiarze do 26 tygodni - niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. Z urlopu można skorzystać do ukończenia przez dziecko 1 roku życia. Udziela się go jednorazowo albo nie więcej niż w trzech częściach. Przy czym, żadna z nich nie może być krótsza niż 8 tygodni przypadających bezpośrednio jedna po drugiej. Urlopu udziela się w tygodniach, a maksymalny wymiar jest jego wielokrotnością. Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. Wówczas jego łączny wymiar nie może przekroczyć 26 tygodni.
Urlopu rodzicielskiego pracodawca udziela na pisemny wniosek pracownika. Nie może być on złożony później niż na 14 dni przed rozpoczęciem urlopu. Pracodawca jest obowiązany go uwzględnić. We wniosku pracownik określa termin zakończenia dodatkowego urlopu macierzyńskiego, a jeśli dotyczy on kolejnej części urlopu rodzicielskiego - termin zakończenia poprzedniej części tego urlopu oraz okres dotychczas wykorzystanego. Do wniosku trzeba dołączyć oświadczenie drugiego rodzica, że nie zamierza korzystać z urlopu przez czas wskazany we wniosku o urlop rodzicielski.
Prezydent chce, by przysługujący dziś rodzicom 26-tygodniowy urlop rodzicielski można było wykorzystywać na raty w ciągu sześciu pierwszych lat życia dziecka. Uzasadnia to tym, by młodym rodzicom dać większy wybór i nie wymuszać na nich skorzystania z uprawnień rodzicielskich bezpośrednio po urodzeniu dziecka. Taka potrzeba pojawia się również wtedy gdy maluch idzie do przedszkola lub szkoły. Nowelizacja k.p. ma to umożliwić.
Ponadto prezydencka nowela przewiduje, że jeśli po urlopie macierzyńskim pracownik będzie chciał pracować na 1/2 etatu, to będzie mógł proporcjonalnie korzystać z urlopu rodzicielskiego przez cały rok. Jeśli z takiego rozwiązania skorzystają zarówno matka i ojciec, to zapewnią opiekę nad dzieckiem przez półtora roku.
Takie propozycje nowych przywilejów związanych z rodzicielstwem krytykują jednak pracodawcy. Uważają, że nowe rozwiązania będą dla nich utrudnieniem, bo wymagają reorganizacji pracy. Postulują, że powinny się zmienić przepisy dotyczące rozpoczynania i kończenia urlopu, bo obecne rozwiązanie wprowadza zbyt duży chaos w firmach. Chcą co najmniej 30-dniowego terminu na określenie powrotu do pracy i rozpoczęcia urlopu. Byłoby to korzystne i dla firm i dla osób zatrudnionych w zastępstwie pracownika na rodzicielskim.
Agnieszka Rosa