Czy zakład pracy przyjmując nowozatrudnioną osobę ma prawo żądać podania identyfikatora NIP w kwestionariuszu osobowym?

W chwili obecnej (wrzesień 2011 r.) obowiązuje okres przejściowy - osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej i niebędące podatnikiem VAT, posiadają jeszcze co prawda numer NIP (utracą go z dniem 1 stycznia 2012 r.), ale numeru tego nie można żądać bez podstawy prawnej. Podstawy tej na próżno by szukać w przepisach prawa pracy - zakres danych, których może żądać pracodawca. W efekcie pracodawca nie powinien obecnie żądać od pracownika podania numeru NIP.

Na mocy art. 69 ustawy z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 171, poz. 1016) - dalej u.z.u.n.p., w okresie od dnia 1 września 2011 r. do dnia 31 grudnia 2011 r. nie można żądać numeru identyfikacji podatkowej od osób fizycznych objętych rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, jeżeli obowiązek przedstawienia tego numeru nie wynika z przepisu prawa.
W myśl art. 221 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) pracodawca ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:
1) imię (imiona) i nazwisko,
2) imiona rodziców,
3) datę urodzenia,
4) miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
5) wykształcenie,
6) przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa w § 1, także:
1) innych danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,
2) numeru PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).
Dodatkowo należy zaznaczyć, iż zgodnie z art. 74 u.z.u.n.p do wyczerpania nakładów druków formularzy, których wzory zostały określone na podstawie odrębnych przepisów, jednak nie dłużej niż do dnia 31 grudnia 2012 r., druki te mogą być stosowane wobec osób fizycznych objętych rejestrem PESEL nieprowadzących działalności gospodarczej lub niebędących zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, ale wypełnienie bez podania NIP uznaje się za poprawne. Innymi słowy pracodawca może używać dotychczasowego wzoru kwestionariuszy i innych dokumentów, ale pracownik będzie mógł nie wypełniać pola NIP.