Zagadnienie profilaktycznych badań lekarskich uczniów i studentów odbywających praktyczną naukę zawodu reguluje rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 sierpnia 2010 r. w sprawie badań lekarskich kandydatów do szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych lub wyższych, uczniów tych szkół, studentów i uczestników studiów doktoranckich (Dz. U. Nr 155, poz. 1045) - dalej r.b.l.s.
Stosownie do postanowień r.b.l.s., badanie lekarskie mające na celu ocenę możliwości pobierania nauki, uwzględniającą stan zdrowia i zagrożenia występujące w miejscu odbywania praktycznej nauki zawodu, przeprowadza lekarz spełniający dodatkowe wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. Nr 69, poz. 332 z późn. zm.).
Przeprowadza je na podstawie skierowania wydanego odpowiednio przez: szkołę ponadpodstawowa, szkołę ponadgimnazjalną, szkołę wyższą lub jednostkę uprawnioną do prowadzenia studiów doktoranckich. Skierowanie to powinno zawierać w szczególności informację o kierunku kształcenia oraz o czynnikach szkodliwych, uciążliwych lub niebezpiecznych dla zdrowia, występujących w miejscu odbywania praktycznej nauki zawodu.
Szczegółowym aktem prawnym regulującym zasady odbywania praktycznej nauki zawodu przez uczniów szkół ponadgimnazjalnych jest rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 grudnia 2010 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz. U. Nr 244, poz. 1626) - dalej r.p.n.z. Przepis § 8 ust. 2 r.p.n.z. określa katalog obowiązków podmiotów przyjmujących uczniów lub młodocianych na praktyczną naukę zawodu. Należą do nich w szczególności: zapewnienie warunków materialnych do realizacji praktycznej nauki zawodu (m.in. zapewnienie odzieży, obuwia roboczego i środków ochrony indywidualnej oraz środków higieny osobistej, pomieszczeń szatni, posiłków profilaktycznych, dostęp do pomieszczeń higieniczno-sanitarnych itp.), zapewnienie szkolenia z zakresu bhp, wyznaczenie instruktorów praktycznej nauki zawodu, a także sporządzenie, w razie wypadku podczas praktycznej nauki zawodu, dokumentacji powypadkowej.
W powyższych katalogu nie ma jednak obowiązku kierowania praktykanta na badania lekarskie. Można zatem domniemywać, że powyższy obowiązek wyczerpuje badanie lekarskie przeprowadzone uprzednio na podstawie skierowania wystawionego przez szkołę.
To samo dotyczy studentów, gdyż zgodnie z § 11 ust. 4 rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 5 lipca 2007 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy w uczelniach (Dz. U. Nr 128, poz. 897), rektor uczelni jest obowiązany zapewnić, aby studenci narażeni na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia podlegali badaniom lekarskim na zasadach i w trybie określonych przepisach r.b.l.s.
W związku z tym, jeżeli strony umowy o praktyczną naukę zawodu (dyrektor szkoły lub rektor uczelni i podmiot przyjmujący), nie przewidziały obowiązku kierowania uczniów i/lub studentów na dodatkowe badania lekarskie, to podmiot przyjmujący nie ma takiego obowiązku.
Gdyby jednak to przedsiębiorca był organizatorem praktycznej nauki zawodu i – stając się pracodawcą – zawarł z uczniami umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, to zgodnie z art. 191 § 1 pkt 2 oraz art. 201 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.), byłby wtedy zobowiązany ponownie skierować ich na badania profilaktyczne, w celu uzyskania świadectwa lekarskiego stwierdzającego, że praca danego rodzaju nie zagraża ich zdrowiu.

Więcej na ten temat w Serwisie BHP.