Pracownik przywrócony na etat musi zwrócić świadczenie

Pracownik, który walczył w sądzie o przywrócenie do pracy, nie uwolni się od zwrotu odprawy powołując na brak świadomości, iż będzie musiał ją oddać i wydał te pieniądze - informuje "Rzeczpospolita".

Przywrócenie do pracy powoduje „odnowienie" zakończonego stosunku pracy. W związku z tym wypłacona odprawa z tytułu zwolnień z przyczyn niedotyczących pracodawcy traci podstawę wypłaty i staje się świadczeniem nienależnym. Wraz z przywróceniem pracownika do pracy i podjęciem obowiązków odprawę należy zaliczyć na poczet wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

Zwolnienie pracownika może być połączone z wypłaceniem mu odprawy w związku z wypowiedzeniem podyktowanym przyczynami niedotyczącymi pracowników. Dotyczy to sytuacji, w której:

- pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników, i

- wypowiedzenie – grupowe lub indywidualne – nastąpiło z przyczyn niedotyczących pracowników (przy czym przy zwolnieniu indywidualnym przyczyny te muszą być wyłącznym uzasadnieniem zwolnienia).

Dniem wymagalności odprawy jest ostatni dzień zatrudnienia.

Orzeczenie o przywróceniu pracownika do pracy reaktywuje dotychczasowy stosunek pracy. Przekłada się to na pewne obowiązki stron – zgłoszenie przez pracownika gotowości do podjęcia pracy w ciągu 7 dni od uprawomocnienia się wyroku, przyjęcie go do pracy, a także wypłacenie mu wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy.

[-DOKUMENT_HTML-]

Zgodnie z art. 410 § 2 k.c. świadczenie jest nienależne m.in. wtedy, gdy odpadła podstawa jego wypłaty. Odpadnięcie podstawy świadczenia (condictio causa finita) oznacza, że w chwili jego spełniania miało ono podstawę prawną, jednak później ta podstawa odpadła. Dzieje się tak m.in. wtedy, gdy czynność prawna kreująca zobowiązanie była ważna i wywołała powstanie zobowiązania, ale jej wadliwość doprowadziła do jej wzruszenia.

Tak też jest w przypadku wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika dotkniętego wadami, o których mowa w art. 45 § 1 k.p., i wzruszenia tej wadliwej czynności przez pracownika w drodze powództwa o przywrócenie do pracy. Restytucja stosunku pracy przywraca zobowiązanie pracodawcy do zatrudniania podwładnego. Odpada więc podstawa świadczenia w postaci odprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 1 kwietnia 2015 r., II PK 134/14).

Pracownik, który odwołał się od wypowiedzenia umowy o pracę, kwestionując istnienie jego przyczyny, powinien liczyć się z obowiązkiem zwrotu odprawy. W razie przywrócenia do pracy nie może się zasłaniać dobrą wiarą odnośnie bezpodstawnego wzbogacenia (wyrok Sądu Najwyższego z 3 października 2005 r., III PK 82/05).

Skoro dochodząc przywrócenia na etat pracownik powinien się liczyć z obowiązkiem zwrotu odprawy, nie znajduje zastosowania ograniczenie obowiązku jej zwrotu wynikające z art. 409 k.c. Według tego przepisu, obowiązek wydania korzyści lub zwrotu jej wartości wygasa, jeżeli ten, kto korzyść uzyskał, zużył ją lub utracił w taki sposób, że nie jest już wzbogacony, chyba że wyzbywając się korzyści lub zużywając ją powinien był liczyć się z obowiązkiem zwrotu.

Źródło: "Rzeczpospolita"