Nadpłata podatku, rozliczona według przepisów niemieckich, może należeć się pracodawcy, jeżeli zatrudnieni zawarli taką umowę z pracodawcą.
Walenty G. i Adam O. byli zatrudnieni w spółce S., działającej w branży budowlanej. Ze spółką podpisali umowy o pracę w Polsce, ale zostali oddelegowani do pracy w Niemczech. Tam wykonywali pracę przez większą część roku, ale w sumie nie pracowali w Niemczech dłużej niż 24 miesiące. W tej sytuacji umowa o pracę zawarta z polską firmą (na podstawie Kodeksu pracy) była rozliczana w zakresie ZUS na podstawie przepisów polskich, za to podatki musiały być opłacone zgodnie z przepisami niemieckimi.
Spółka S. ustaliła obu pracownikom w umowach o pracę stawki wynagrodzeń w kwotach netto i zawarła jeszcze dodatkową umowę, odnoszącą się do rozliczeń podatkowych. Zgodnie z tą umową podatki miały być odprowadzane wyłącznie przez pracodawcę, wraz z pokryciem ewentualnych niedopłat podatkowych. Z kolei nadpłaty podatków miały być przekazywane na rzecz pracodawcy.
W 2009 roku Walenty G. i Adam O. otrzymali z niemieckiego urzędu podatkowego zwrot nadpłaconych podatków za rok 2007, jednak kwot tych nie przekazali pracodawcy. Spółka zażądała więc od dwójki pracowników zapłaty kwot stanowiących równowartość odpowiednio: 2800 i 850 euro z tytułu zwrotu nadpłaty podatkowej. Pracownicy odmówili ponownie, więc spółka pozwała pracowników do sądu o zapłatę kwot podatków otrzymanych z Niemiec.
W I instancji spółka uzyskała korzystny wyrok. Jednak sąd II instancji powziął poważne wątpliwości i zdecydował się zadać SN pytanie prawne: czy strony umowy o pracę wykonywanej za granicą mogły ustalić, że kwoty zapłaconego przez pracodawcę podatku od wynagrodzenia nie stanowiły części wynagrodzenia pracownika, a zwrot nadpłaconego podatku nie stanowił świadczenia należnego pracownikowi z tytułu stosunku pracy?
SN jednak odmówił udzielenia odpowiedzi w formie uchwały. Jednak w uzasadnieniu wskazał, że na gruncie prawa polskiego zawarcie takiej umowy jest wykluczone – przepisy podatkowe w Polsce ustalają zasadę ścisłej indywidualizacji zobowiązania podatkowego. Pracownik-podatnik nie może więc z jednej strony nakładać na płatnika-pracodawcę obowiązku pokrywania niedopłat podatkowych i z drugiej – zrzekać się na jego rzecz nadpłaty.
Tu jednak praca wykonywana była w Niemczech, a rozliczenia podatkowe następowały już na zasadach określonych w prawie niemieckim, gdzie z kolei takie umowy są dopuszczalne. Trzeba więc najpierw rozstrzygnąć, jakie prawo powinno być do tego stosunku prawnego zastosowane.
Postanowienie Sądu Najwyższego z 6 lutego 2013 r. (sygn. I PZP 3/12)
Opracowanie: Michał Culepa
Źródło: www.sn.pl, stan z dnia 19 lutego 2013 r.