Pieniądze to nie wszystko - benefity w branży motoryzacyjnej na przykładzie Kongsberg Automotive Sp. z o.o.

Na kwestię świadczeń dodatkowych warto spojrzeć z praktycznego oraz strategicznego punktu widzenia. Odgrywają one ważną rolę społeczną w środowisku pracowników danej firmy. Wartości niematerialne mogą motywować pracowników na wiele sposobów. Firma motoryzacyjna Kongsberg Automotive wprowadziła system świadczeń dodatkowych, z którego korzyści czerpią zarówno pracownicy, jak i pracodawca.

Artykuł powstał na podstawie wystąpienia Adama Sawickiego, Dyrektora ds. Zarządzania Zasobami Ludzkimi i Administracji w Konsberg Automotive Sp. Z o.o. podczas konferencji „Pieniądze to nie wszystko (Warszawa 29 listopada 2011 r., organizator Sedlak & Sedlak).

Model wartości niematerialnych
Podstawą modelu wartości zarządzania zasobami ludzkimi Dave'a Ulricha i Wayne'a Brockbanka jest strategia HRM, na którą składają się zewnętrzne warunki biznesowe, takie jak technika, ekonomia i demografia, oraz zewnętrzni i wewnętrzni interesariusze, czyli klienci, inwestorzy, menedżerowie, pracownicy. Strategia HRM zakłada tu działania dotyczące zwiększania satysfakcji klientów, zwiększania wartości (szczególnie niematerialnych) dla inwestorów, zarządzania potencjałem organizacyjnym, współpracy z menedżerami liniowymi i rozwijanie pracowników. Są to czynniki wpływające na tworzenie planów strategicznych obejmujących konkurencyjność, kulturę, tożsamość i strukturę organizacyjną. Z tego wynikają takie działania HR mające na celu tworzenie wartości, jak zarządzanie ludźmi, wynikami, pracą, satysfakcją i motywacją.
Model Ulricha i Brockbanka wyróżnia wartości materialne i niematerialne. Model wartości niematerialnych dla pracowników (EVP- Employee Value Proposition) zawiera siedem elementów. Pierwszym z nich jest wizja, czyli poczucie oddania i dumy, celebracja i nagradzanie postaw. Drugim są możliwości polegające na wyrażaniu otwartych opinii i wzmocnieniu własnej wartości pracownika.
W modelu wartości bierze się pod uwagę również takie bodźce motywacyjne, jak uznanie, pochwały, wyrażenie wdzięczności. Ponadto, wyróżniamy tu:
• znaczenie (partycypację pracowniczą, udział w procesach decyzyjnych),
• społeczność (współudział, aktywne uczestnictwo, tworzenie zespołu),
• komunikację (otwarty dostęp do informacji, konsultacje przed podjęciem decyzji),
• eksperymentowanie (większa swoboda wykonywania zadań, zaufanie, świadomy wybór miejsca i czasu pracy).

Wpływ wartości niematerialnych na pracowników
Istnieje wiele czynników mających bezpośredni wpływ na pracowników i działających na nich motywująco. Można tu zaliczyć między innymi:
• atrakcyjność przez różnorodność,
• ułatwianie,
• uwalnianie,
• umożliwianie,
• wolność wyboru,
• elastyczność czasu, miejsca i sposobu wykonywania zadania,
• pomoc w rozwiązywaniu problemów,
• obustronne wyrażanie emocji, dzięki czemu budowana jest wspólnota.
Pracownicy czują się także bardziej związani z firmą, jeżeli pracodawca:
• zabezpiecza ich przyszłość (dbając o ich zdrowie czy emeryturę),
• wzmacnia więzi rodzinne,
• zapewnia im czas wolny i należyty wypoczynek.
Cenione są bardzo możliwości samorealizacji i rozwoju zawodowego, nadanie uprawnień właścicielskich lub jakiekolwiek formy nagradzania. Powstaje pytanie: jak skutecznie wykorzystać wartości niematerialne w procesie motywowania? Można wziąć pod uwagę świadczenia dodatkowe. Mają one praktyczne korzyści nie tylko dla pracowników, lecz także dla pracodawcy.
Świadczenia dodatkowe służą podkreśleniu indywidualizmu i wyjątkowości pracownika, który powinien mieć możliwość wyboru benefitów. Dzięki temu pracodawca może zaspokoić partykularne potrzeby wielu osób. Świadczenia dodatkowe sprzyjają wzajemnej integracji w firmie, przekładają się również na wzrost lojalności wobec pracodawcy i jego wyższą ocenę merytoryczną. Wzrasta również stabilność i solidność stosunku pracy.
Pracownicy korzystający z benefitów lepiej godzą pracę z życiem domowym i rodzinnym, chętniej rozwijają swoje osobiste zainteresowania oraz cieszą się lepszym zdrowiem fizycznym i psychicznym niż ich koledzy niemający dostępu do tego typu świadczeń. Dzięki temu można zapobiec także wypaleniu zawodowemu oraz znudzeniu pracą.
Z punktu widzenia pracodawcy świadczenia dodatkowe mają znaczenie strategiczne. Różnorodny pakiet wynagrodzeń pozwala na efektywne i łatwe pozyskiwanie talentów. Atrakcyjna alternatywa dla systemu premiowania w postaci benefitów to realna szansa ograniczenia kosztów wynagrodzeń. Dzięki możliwości indywidualnego wyboru świadczenia, pracownik docenia swoją pracę, a pracodawca ograniczy koszty administracji.
Benefity przekładają się również na wzrost lojalności pracowników, czyli ograniczenie retencji i redukcję zwolnień lekarskich (dzięki czemu firma oszczędza). Dzięki kafeterii firma ogranicza kształtowanie postaw roszczeniowych i wzrost budżetu płac.

Benefity w Kongsberg Automotive
W Kongsberg Automotive panuje przekonanie, że program świadczeń dodatkowych powinien być harmonijny, kompleksowy oraz skupiony na potrzebach indywidualnych pracowników. Firmy z branży motoryzacyjnej zazwyczaj oferują pracownikom takie benefity, jak: opieka medyczna, samochód służbowy, ubezpieczenie grupowe, gratyfikacje okolicznościowe, nagrody jubileuszowe, pakiet relokacyjny, finansowanie dojazdu do pracy, paczki z żywnością.
Wśród dodatkowych tych form wynagrodzenia znajdują się także imprezy integracyjne, możliwość uzyskania bezzwrotnej zapomogi lub nieoprocentowanej pożyczki. Firma może również dofinansowywać rozwój pracownika, wysyłając go na studia podyplomowe, szkolenia eksperckie, szkolenia językowe i szkolenia zagraniczne oraz zapewnić mu łączność elektroniczną pozwalającą na pracę w domu. Zapewnienie darmowych ciepłych napojów, oferowanie paczek z żywnością oraz organizowanie działalności sportowej i rekreacyjnej to także popularne benefity.
Kongsberg Automotive zapewnia pracownikom kompleksową opiekę medyczną. Mogą oni nieodpłatnie korzystać z usług specjalistycznych i szpitalnych. Pracownicy sami wybierają świadczenia, zależnie od indywidualnych potrzeb. Służy temu plan kafeteryjny, motywujący w oparciu o benefity z obszaru sportu i rekreacji, kultury, zdrowia i urody.
Kongsberg Automotive przygotowuje się do pełnej, zdywersyfikowanej oferty dla poszczególnych grup zawodowych, ze szczególnym uwzględnieniem listy talentów jako element „attract & retain policy”.
Kongsberg Automotive wykonuje też świadczenia na rzecz rodziny pracownika. Ubezpiecza członków rodziny pracownika i oferuje im opiekę medyczną (w tych przypadkach pracownik daje własny wkład). Fundowanie stypendiów dla uzdolnionych dzieci pracowników, organizowanie dla nich płatnych praktyk, spotkań integracyjnych (uroczystych przyjęć, dni otwartych), dofinansowanie przedszkola - to typowe formy świadczeń dodatkowych.
Firma pomaga w opiece nad starszymi członkami rodziny, celebruje z pracownikami ważne dla ich rodzin święta (np. ślub dziecka) oraz wspiera ich w chwilach przygnębienia i rozpaczy (np. podczas pogrzebu).
Działanie na rzecz społeczności lokalnych także mieszczą się w tym modelu benefitów dodatkowych. Pomaganie poszkodowanym i ubogim, sponsorowanie talentów naukowych i sportowych, organizowanie praktyk zawodowych w ramach współpracy z lokalnymi szkołami – to tylko niektóre z nich. Kongsberg Automotive wykorzystuje pomoc zakładów lokalnych w działalności własnej oraz bierze udział w imprezach, koncertach oraz uroczystościach. Pracownicy w aktywny sposób wskazują obszary, gdzie pomoc pracodawcy posiada największe znaczenie.

Świadczenia dodatkowe w praktyce
Podczas rozdzielania benefitów Kongsberg Automotive zawsze pamięta o pracownikach tymczasowych. Jest to ważna grupa osób zatrudnionych w firmie (jest ich około 500 na 1100 pracowników). Oferowane są im paczki lub bony żywnościowe, dopłaty do napojów i posiłków oraz dopłata do dojazdów do pracy. Są to rozwiązania, które z powodzeniem motywują tę grupę ludzi. W ten sposób przywiązują się oni do firmy i z czasem dołączają do grona stałych pracowników.
Kongsberg Automotive regularnie przeprowadza wśród pracowników badania opinii na temat świadczeń dodatkowych. Pracownicy wypowiadają się, czy benefity są potrzebne, które z nich są najbardziej pożądane i kto powinien ponosić ich koszty. Wprowadzenie świadczenia jest uzależniane od partycypacji w kosztach. Jeżeli pracownicy choć w części płacą za udział w benefitach, bardziej szanują ich wartość.
Świadczenia dodatkowe to doskonała okazja, żeby podnieść prestiż firmy i wspomóc pracowników. Mimo że pracownik nie uzyskuje w ten sposób korzyści materialnych, z doświadczeń Kongsberg Automotive wynika, że jest zadowolony z takiej formy wynagrodzenia. Okazuje się zatem, że... pieniądze to nie wszystko!

Artykuł ukazał się w Serwisie HR