Nagroda jubileuszowa jest świadczeniem przysługującym w związku z upływem określonego w przepisach płacowych stażu pracy. Wprost prawo do niej opiera się na przepisach pragmatyk zawodowych regulujących kwestie wynagrodzeniowe w sferze budżetowej (np. dotyczące wynagrodzeń pracowników samorządowych, służby cywilnej). U pracodawców nie objętych pragmatykami postanowienia dotyczące tej nagrody mogą zostać wprowadzone w wewnętrznych regulacjach płacowych (układ zbiorowy pracy, regulamin wynagradzania) albo umowach o pracę.
Ważne! Ustanowienie prawa do nagrody jubileuszowej dla danego pracownika nie może nastąpić ad hoc i bez uprzedniego ustalenia zasad obowiązujących wszystkich zatrudnionych przez pracodawcę. Przyjęcie odmiennego stanowiska uniemożliwiłoby jakąkolwiek kontrolę zasad przyznania (lub nieprzyznania) tego świadczenia zarówno przez pracowników, jak i przez organ rentowy (wyrok SA w Krakowie z 15 stycznia 2016 r., sygn. akt III AUa 1615/14).
Czytaj również: Wojewódka: Nagrodę jubileuszową można wypłacić w sztabkach złota>>
Nagroda a składki ZUS
Podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu stosunku pracy jest przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymywany w związku z zatrudnieniem. Za przychody ze stosunku pracy uważa się: wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.
Składek nie opłacamy od następujących przychodów:
- wynagrodzenia za czas niezdolności od pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- zasiłków i świadczenie rehabilitacyjne z ubezpieczenia chorobowego oraz ubezpieczenia wypadkowego,
- określonych w par. 2 rozporządzenia Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1749).
Sprawdź w LEX: Czy wypłata nagrody jubileuszowej ulega przedawnieniu? >
W oparciu o wskazany przepis rozporządzenia, podstawy wymiaru składek nie stanowią m.in. nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.
Taka częstotliwość przyjmowana jest przez prawodawcę w pragmatykach zawodowych. W przypadku regulacji u innych pracodawców – nie objętych pragmatykami - panuje oczywiście dowolność regulacji ale zwolnienie składkowe obejmuje tylko nagrody, do których prawo ukształtowane zostałoby przy uwzględnieniu takich okresów.
Czytaj w LEX: Nagroda jubileuszowa na przykładach >
W uzasadnieniu wyroku z 29 października 2002 r. (sygn. akt II UKN 461/01) Sąd Najwyższy stwierdził, że w zakresie regulaminów wynagradzania przepisy nie zawierają ograniczeń co do długości stażu pracy wymaganego do przyznania nagrody, okresów zatrudnienia zaliczanych do tego stażu, częstotliwości przyznawania nagrody i zasad ustalania jej wysokości. W szczególności nagrody takie mogą być przyznawane częściej niż co pięć lat, z tym, że wówczas dochody z tego tytułu nie są wyłączone z obowiązku składkowego, chociaż świadczenia zachowuje charakter nagrody jubileuszowej. Jednakże definiując pojęcie nagrody jubileuszowej można posłużyć się zasadami zawartymi w przepisach dotyczących pracowników podlegających szczególnym uregulowaniom, pragmatykach regulujących gratyfikacje oraz w przepisach nieobowiązującego już rozporządzenia. Pojęcie „nagroda jubileuszowa" oznacza, że przysługuje ona z okazji jubileuszu czyli okrągłej rocznicy. Nagrody jubileuszowe należą do świadczeń przyznawanych pracownikowi, czyli przysługują z okazji upływu pewnej liczby lat lub jednego pełnego roku od rozpoczęcia pracy w ogóle albo u konkretnego pracodawcy. W ten sposób jubileusz rozumiany jest w języku potocznym i dlatego przepisy ustaw regulujące nagrody używają określenia, że nagroda przysługuje po pięciu, dziesięciu czy dwudziestu latach pracy.
Zobacz wzór dokumentu w LEX: Wniosek o wypłatę nagrody jubileuszowej >
Cena promocyjna: 71.11 zł
|Cena regularna: 79 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 59.25 zł
Uzupełnienie dokumentów
Często zdarza się, że w trakcie zatrudnienia pracownik dostarcza dodatkowe dokumenty, z których wynika wyższy staż pracy – potwierdzających dodatkowe okresy zatrudnienia lub okresy zrównane w okresami zatrudnienia. W takich przypadkach wzrasta łączny staż pracy, co pociągać za sobą może wiele skutków, m.in. szybsze uzyskanie kolejnego pułapu odnośnie nagrody jubileuszowej. Przykładowo, pracownik rok po nabyciu prawa do nagrody za 25 lat pracy dostarcza dokumenty, z których wynika, że jego ogólny staż pracy jest większy o dwa lata. Upływ 30 lat nastąpi więc po 3 latach od uzyskania nagrody za 25 lat, a nie po 5 latach.
Nie skutkuje to jednak tym, że nagroda za 30 lat zostanie „oskładkowana”. Zwolnienie składkowe nie opiera się na faktycznej wypłacie co nie mniej niż 5 lat ale na zaistnieniu prawa do nagrody po upływie takiego okresu zaliczanego do uprawnień pracowniczych. Przy zwolnieniu składkowym oceniamy nie tyle periodyczności dokonywania faktycznych wypłat, co przewidziane w regulacjach płacowych powstanie uprawnienia do nagrody po upływie określonego przedziału czasu.
W interpretacji indywidualnej z 27 listopada 2019 r. (WPI/200000/43/1095/2019) ZUS stwierdził: - Z analizy obowiązującego przepisu jednoznacznie wynika, że decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tego typu świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ustawodawca przypisał periodycznemu, nie częstszemu niż co 5 lat nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów (np. Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, Regulaminu Wynagradzania) obowiązujących u pracodawcy. Podstawą zwolnienia ze składek świadczenia pieniężnego wypłacanego pracownikowi z tytułu jego stażu pracy jest wyłącznie fakt przepracowania określonej liczby lat. Przy czym okres ten nie może być krótszy niż 5 lat liczonych od daty nabycia prawa do poprzedniej nagrody jubileuszowej. Bez znaczenia prawnego pozostaje natomiast moment wypłaty tych świadczeń pracownikowi. Zatem, by nagroda jubileuszowa mogła zostać wyłączona z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne, istotnym jest fakt, że prawo do nagrody uregulowane w wewnętrznych przepisach przedsiębiorcy obwarowane jest zastrzeżeniem, iż przysługuje ona pracowników nie częściej niż co 5 lat (wypłata nagrody może wtedy nastąpić nawet w okresie krótszym, niż 5 lat).
Z powyższego wynika, że podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie stanowi również nagroda jubileuszowa wypłacana w sytuacji, gdy pracownik nabywa do niej prawo w okresie krótszym niż 5 lat od nabycia prawa do poprzedniej nagrody, z uwagi na fakt, że w czasie 5 - letniego okresu oczekiwania na następną nagrodę, przedstawi dokumenty potwierdzające zatrudnienie, które wcześniej nie były uwzględniane przy ustalaniu prawa do nagrody.
Tak też mówiło pismo Centrali ZUS z 7 maja 2021 r. (nr DI/100000/43/272/2021).
Sprawdź również książkę: Prawo pracy i ubezpieczeń społecznych >>
Przejście na emeryturę lub rentę
W pragmatykach zawodowych, ale również w regulacjach wewnętrznych u pracodawców spoza „sfery budżetowej” wskazuje się, że w razie ustania stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy pracownikowi, któremu do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej brakuje mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia ustania stosunku pracy, nagrodę tę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy. Nagroda wypłacana jest w takim przypadku przed upływem określonego progu stażu pracy, czyli przed upływem 5 lat. Wcześniejsza wypłata nagrody, w wyniku szczególnej sytuacji, jaką jest zakończenie zatrudnienia w związku z przejściem na emeryturę i rentę nie skutkuje obowiązkiem naliczenia od niej składek.
Tak też do tego zagadnienia podchodzi ZUS w poradniku „Zasady ustalania podstawy wymiaru składek pracowników” (dostępny na stronie zus.pl), wskazując, że nie stanowią podstawy wymiaru składek nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które zgodnie z zasadami, na jakich pracodawca je przyznaje, przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat.
Wyłączone z podstawy wymiaru składek są również te nagrody jubileuszowe, które:
- pracodawca wypłaca w dniu rozwiązania stosunku, jeśli pracownik spełnia dwa warunki: - o do nabycia prawa do nagrody z tytułu upływu kolejnych 5 lat brakuje mu mniej niż 12 miesięcy, licząc od dnia rozwiązania tego stosunku; - o rozwiązanie stosunku pracy ma związek z przejściem pracownika na emeryturę, rentę inwalidzką lub świadczenie przedemerytalne;
- pracodawca przyznaje członkom drużyn ratowniczych (z wyjątkiem specjalistów) w przemyśle wydobywczym – wówczas nie jest istotna częstotliwość wypłaty nagród;
- pracodawca wypłaca częściej niż co 5 lat z uwagi na to, że zmienił przepisy, które regulują zasady przyznawania tych nagród.
Podstawa prawna:
Par. 2 rozporządzenia MPiPS z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (tekst jedn. Dz.U. z 2017 r., poz. 1749).
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
