Pytanie pochodzi z Serwisu Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych:
Na czym polega równoważenie odpoczynku dobowego?
Odpowiedź: równoważenie odpoczynku dobowego polegać powinno na skróceniu dobowego wymiaru czasu pracy pracownika.
Uzasadnienie: pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Jedynie w stosunku do pracowników zarządzających zakładem pracy oraz do wszystkich innych pracowników, jeżeli istnieje konieczność prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii pracodawca może zapewnić mniejszą liczbę godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. W takich przypadkach pracownikowi przysługuje równoważny okres odpoczynku - art. 132 § 2 i 3 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy – dalej k.p.
Polecamy: Z jaką chwilą rozpoczyna się odpoczynek dobowy pracownika powracającego z delegacji?
Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawa Pracy w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej (pismo znak: DPR-III-079-575/TW/07,) równoważny okres odpoczynku powinien być udzielany bezpośrednio po ostatnim okresie wykonywania pracy w danej dobie (która narusza odpoczynek dobowy) w wymiarze, który dopełni okres odpoczynku po zakończeniu pracy do 11 godzin. Oznacza to, że pracownik będzie mógł podjąć pracę w następnej dobie dopiero po upływie kolejnych 11 godzin od zakończenia pracy w poprzedniej dobie. Ponadto, zrównoważenie odpoczynku dobowego powinno polegać na obniżeniu obowiązującego pracownika dobowego wymiaru czasu pracy w dniu w którym odpoczynek jest równoważony.
Przykładowo więc, pracownik wykonujący pracę w godz. 8:00 – 16:00, po zakończeniu pracy o godzinie 23:00 nie powinien rozpoczynać, w kolejnej dobie pracowniczej, pracy o godzinie 8:00. W kolejnym dniu pracownik powinien rozpocząć pracę dopiero o godzinie 10:00 (po odebraniu nieprzerwanych 11 godzin odpoczynku dobowego liczonego od godziny zakończenia pracy tj. od 23:00) i zakończyć ją o godzinie wynikającej z harmonogramu czasu pracy pracownika tj. o 16:00. Każda praca podjęta przez pracownika poza harmonogramowymi godzinami pracy (w przypadku wskazanym w pytaniu po godz. 16:00) stanowi przy tym pracę w godzinach nadliczbowych. Pracodawca nie powinien bowiem polecać pracownikowi "odpracowania" udzielonego mu w sposób równoważny odpoczynku.
Pamiętać również należy, iż udzielenie pracownikowi równoważnego odpoczynku dobowego obniża wymiar czasu pracy pracownika, ale nie jego wynagrodzenie. Obniżenie wymiaru czasu pracy w danej dobie nie może zatem spowodować obniżenia przysługującego pracownikowi wynagrodzenia za pełen miesięczny wymiar czasu pracy. Tym samym czas od 8:00 do 10:00 w dniu, w którym pracownik odbiera równoważny okres odpoczynku, powinien stanowić dla niego płatna usprawiedliwioną nieobecność w pracy.
