Każdego roku miliony uczniów i studentów pracują w niepełnym wymiarze godzin, by zarobić nieco pieniędzy. Niektórzy z nich uczestniczą w zorganizowanych szkoleniach zawodowych, inni po raz pierwszy rozpoczynają pracę. Wczesne doświadczenia zawodowe mogą przynieść znaczne korzyści, stanowiąc okazję do przyswojenia sobie ważnych umiejętności. Doświadczenia te powinny także pozostawać w zgodzie z zasadami bhp.
Wiele branż i zawodów, w których młode osoby podejmują pracę, charakteryzuje się wysokim ryzykiem wypadków przy pracy i narażeniem na zagrożenia. Należy zastosować specjalnie dostosowane środki zarówno w edukacji i szkoleniach, jak i codziennej praktyce zawodowej.
Młodzi ludzie są szczególnie narażeni na zagrożenia środowiska pracy ze względu na brak doświadczenia, wyszkolenia i wiedzy. Równocześnie młodzi pracownicy zwykle niechętnie mówią o problemach i starają się zadowolić nowego pracodawcę. Według europejskich danych statystycznych wskaźnik występowania urazów przy pracy u osób w wieku 18–24 lat jest o 50% wyższy niż w jakiejkolwiek innej grupie wiekowej. Do tak dużej liczby wypadków przyczynia się nie tylko brak doświadczenia zawodowego, lecz także nieodpowiedni nadzór. Młodzi ludzie są również bardziej narażeni na choroby zawodowe.
Za statystykami kryją się historie wielu młodych ludzi, borykających się ze skutkami wypadków, czy umierających u progu dojrzałości. Brak doświadczenia sprawia, że trudno im rozpoznać zagrożenia lub nie traktują ich z należnym respektem. Poza niezbędnym, prowadzonym na dobrym poziomie, szkoleniem, młodym pracownikom należy zapewnić ściślejszy nadzór niż dorosłym pracownikom. Dotyczy to również studentów odbywających praktyki zawodowe i szkolenia oraz osób nowo zatrudnionych.
Świeżo przyuczeni do zawodu i nowi w miejscu pracy młodzi ludzie, poza brakiem doświadczenia, często nie zwracają uwagi na ryzyko - nie mają wystarczającej dojrzałości fizycznej i psychicznej, brakuje im dostatecznych umiejętności i dobrego przeszkolenia, nie mają świadomości obowiązków pracodawcy wobec nich jako pracowników, bywa, że brakuje im pewności przy artykułowaniu problemów. Z kolei pracodawcy zbyt często nie uwzględniają podatności osób młodych na zagrożenia, zapewniając im nieadekwatne szkolenie, nadzór i środki bezpieczeństwa, albo kierując do niewłaściwej pracy.
Młodym ludziom przysługuje prawo do zadawania pytań, a także odmowy wykonania niebezpiecznej pracy. Ciążą też na nich pewne obowiązki, takie jak obowiązek przestrzegania procedur bezpieczeństwa, korzystania z otrzymanego sprzętu i odzieży ochronnej, a także współpracy z pracodawcą w dziedzinie bhp.
Również rodzice powinni sprawdzić, czy ich dziecko zna swoje prawa w miejscu pracy, w szczególności prawo do informacji o bezpiecznym wykonywaniu powierzonej pracy, do uczestniczenia w dyskusjach na temat bhp, zgłaszania wszelkich problemów oraz do odmowy wykonywania prac niebezpiecznych. Rodzice powinni rozmawiać ze swoim dzieckiem - o ryzyku w miejscu pracy i zapobieganiu mu; z pracodawcą swojego dziecka - o ustaleniach w zakresie zdrowia i bezpieczeństwa, szkoleniu i nadzorze, a także z innymi rodzicami. Ponadto rodzice powinien zwracać uwagę, czy szkoła lub uczelnia włącza zagadnienia dotyczące bhp do programu szkolnego.
Pracodawca odpowiada za przeprowadzenie oceny ryzyka, zanim młodzi ludzie rozpoczną pracę, za wdrożenie na podstawie oceny środków zapewniających im bezpieczeństwo, za zapewnienie, by byli oni objęci odpowiednim nadzorem, za niekierowanie młodych, niedoświadczonych pracowników do prac, które są im wzbronione, za przekazywanie informacji o ryzyku, na które są narażeni i działaniach podjętych w celu ograniczenia tego ryzyka, za zapewnienie młodym szkolenia, którego potrzebują, aby bezpiecznie wykonywać swoją pracę, za zapewnienie ochrony grupom szczególnie narażonym na ryzyko, takim jak młodzi pracownicy o specjalnych potrzebach.
Edward Kołodziejczyk