Zastąpienie uproszczonej procedury zatrudniania cudzoziemców, tzw. oświadczeniowej dwoma dodatkowymi typami zezwoleń na pracę sezonową i krótkoterminową będzie miało niekorzystny wpływ na rynek pracy, ponieważ ograniczy dostęp do niego cudzoziemców - ostrzega Konfederacja Lewiatan. Receptą na stwierdzone nadużycia w zatrudnianiu cudzoziemców powinno być wprowadzenie skuteczniejszych środków monitorowania tego procesu.
Projekt zmiany ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy będzie miał zasadniczy wpływ na zatrudnianie cudzoziemców, w szczególności obywateli sześciu państw: Ukrainy, Rosji, Białorusi, Armenii, Gruzji oraz Mołdawii.
Cele stawiane przed tzw. procedurą oświadczeniową
- Procedura oświadczeniowa pełni bardzo ważną rolę, umożliwiając polskim przedsiębiorcom elastyczne reagowanie na braki kadrowe, w sektorach, w których trudno znaleźć pracowników, przy minimalnych formalnościach i kosztach. Wprowadzone kilka lat temu ułatwienie dostępu do naszego rynku pracy (na podstawie bezpłatnych oświadczeń zamiast płatnych i skomplikowanych proceduralnie zezwoleń na pracę) umożliwiło skuteczne wypełnienie braków na krajowym rynku pracy wyspecjalizowanych pracowników oraz spowodowało napływ pracowników, w tym sezonowych zza wschodniej granicy. Obserwując trendy rynku uważamy, że było to rozwiązanie korzystne dla polskiej gospodarki - mówi Robert Lisicki, ekspert Konfederacji Lewiatan
W ramach systemu oświadczeniowego obcokrajowcy wypełniali w Polsce te wakaty, które z różnych względów były mało interesujące dla polskich pracowników. Ze statystyk wynika, że nasz rynek jest „wydrenowany" ze specjalistów takich jak: elektrycy, operatorzy wózków widłowych, szwaczki, tapicerzy, itp. Uproszczona procedura zatrudniania obcokrajowców pozwalała neutralizować ten trend.
Jednocześnie w okresie rosnącego napływu obcokrajowców w ramach systemu oświadczeniowego mieliśmy do czynienia ze stałym trendem spadku bezrobocia. Stopa bezrobocia w latach 2013-2015 spadła z 14,2% do 9,8%. Oznacza to, że napływ pracowników w ramach systemu oświadczeniowego nie miał negatywnego wpływu na sytuację na rynku pracy obywateli polskich.
Skutki wprowadzenia zmian - zagrożenia
- W 2015 r. zostało zarejestrowanych około 800 tys. oświadczeń o zamiarze zatrudnienia cudzoziemców. Biorąc pod uwagę, że obecnie tryb uproszczony jest powszechnie stosowany i korzysta z niego ogromna rzesza przedsiębiorców, istnieje poważne ryzyko, że wprowadzenie tak istotnych zmian w postaci nowych typów zezwoleń w miejsce oświadczeń, spowoduje znaczący wzrost zatrudnienia cudzoziemców bez pozyskiwania wymaganych zezwoleń. Scenariusz taki jest niekorzystny zarówno dla państwa, obywateli, przedsiębiorców, jak i samych cudzoziemców. Dlatego warto szukać rozwiązań, które wyeliminują nadużycia, a jednocześnie pozwolą utrzymać uproszczone procedury dla zatrudnienia cudzoziemców - dodaje Robert Lisicki.
Monitoring zatrudniania pracowników
Zniesienie formy oświadczeniowej dostępu do polskiego rynku pracy obywateli sześciu państw na rzecz procedury zezwoleń na pracę budzi wątpliwości. Odpowiedzią na stwierdzone nadużycia w zatrudnianiu pracowników z tych krajów powinno być wprowadzenie skuteczniejszych środków monitorowania zatrudniania cudzoziemców.
Konfederacja Lewiatan proponuje zachowanie bezpłatnej procedury oświadczeniowej, przy jednoczesnym uszczelnieniu systemu. Firmy, które chciałyby z niej skorzystać, musiałyby spełnić dodatkowe wymagania:- raportowanie właściwemu powiatowemu urzędowi pracy raz na kwartał o liczbie zatrudnionych cudzoziemców na podstawie zarejestrowanych oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy,- zatrudnienie minimum 10 osób w okresie 3 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o rejestrację oświadczenia,- prowadzenie działalności gospodarczej przez okres 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku,- dołączenie do pierwszego, w danym roku kalendarzowym, wniosku o rejestrację oświadczenia, zaświadczenia o niezaleganiu w płatnościach ZUS czy w US.Podmioty, które nie zatrudniłyby określonej liczby osób (np. co najmniej 20%), dla których zarejestrowały oświadczenia, traciłyby prawo do zatrudniania na podstawie oświadczenia przez okres 1 roku.
W każdym przypadku przyjęte ostatecznie rozwiązania powinny uwzględniać dynamicznie zmieniającą się sytuację na rynku pracy oraz konkurencyjność rynków innych państw członkowskich.
Źródło: konfederacjalewiatan.pl, stan z dnia 1 czerwca 2016 r.