Kto sporządza protokół powypadkowy po wypadku prezesa zatrudnionego na podstawie kontraktu?

Pytanie pochodzi z publikacji Serwisu BHPPrezes i wiceprezes są zatrudnieni na podstawie kontraktu. Kto w razie ich wypadku przy pracy sporządza protokół powypadkowy? Czy powinna to zrobić służba bhp?

Odpowiedź

Przyjmując, że „kontrakt” to umowa zlecenia zawarta między dwoma podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (prezesem i wiceprezesem, będącymi osobami fizycznymi oraz np. spółką, na rzecz której osoby te mają świadczyć usługi zarządcze), to w sytuacji, w której prezes lub wiceprezes uległby wypadkowi przy pracy, dokumentację powypadkową powinien sporządzić Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Uzasadnienie

Przepisy bhp obligują pracodawcę do podjęcia określonych działań w razie, gdy w zakładzie pracy dojdzie do wypadku. Zgodnie z art. 234 § 1 ustawy z 26.06.1974 r. - Kodeks pracy (Dz.U. z 2016 r. poz. 1666 ze zm.) - dalej k.p., należą do nich podjęcie niezbędnych działań eliminujących lub ograniczających zagrożenie, zapewnienie udzielenia pierwszej pomocy osobom poszkodowanym i ustalenie w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyn wypadku oraz zastosowanie odpowiednich środków zapobiegających podobnym wypadkom.
Wątpliwości nie budzi tryb postępowania w sytuacji, gdy poszkodowanym jest pracownik. Tryb ten określa rozrządzenie Rady Ministrów z 1.07.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 870). Co innego, gdy wypadkowi ulegnie sam pracodawca. W takiej sytuacji tryb postępowania jest uzależniony od tego, czy jest on zatrudniony na podstawie stosunku pracy, czy też jest samodzielnym przedsiębiorcą (prowadzi działalność gospodarczą). 
Przepisy art. 5 ust. 1 pkt 8 ustawy z 30.10.2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1242 ze zm.) – dalej u.u.w., stanowią, że ustalenia okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy podczas wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2016 r. poz. 963 ze zm.), dokonuje – w stosunku do tych osób – ZUS w karcie wypadku przy pracy, której wzór stanowi załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19.12.2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (Dz.U. z 2013 r. poz. 1618).
Jeśli poszkodowany pracodawca jest zatrudniony przez inny podmiot (np. na podstawie powołania), a więc sam też jest pracownikiem, za ustalenie przyczyn i okoliczności wypadku przy pracy oraz zatwierdzenie protokołu powypadkowego, którego wzór określa rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z 16.09.2004 r. w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy (Dz.U. Nr 227, poz. 2298), odpowiada właśnie ten podmiot.
W opisanym przypadku, przyjmując że „kontrakt” to umowa zlecenia zawarta między dwoma podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą (prezesem i wiceprezesem, będącymi osobami fizycznymi oraz np. spółką, na rzecz której osoby te mają świadczyć usługi zarządcze), w sytuacji, w jakiej prezes lub wiceprezes uległby wypadkowi przy pracy, dokumentację powypadkową powinien sporządzić ZUS.
Gdyby jednak ww. osoby nie prowadziły działalności gospodarczej, a „kontrakt” byłby umową zlecenia zawartą między osobą fizyczną nieprowadzącą działalności gospodarczej i przedsiębiorstwem, na rzecz którego świadczone byłyby usługi polegające na zarządzaniu tym podmiotem, zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 6 u.u.w., za sporządzenie dokumentacji powypadkowej odpowiadałby podmiot, na którego rzecz wykonywana była praca na podstawie tej umowy. W takich przypadkach w praktyce to właśnie służba bhp przygotowuje wymaganą dokumentację.

Maciej Ambroziewicz, autor współpracuje z publikacją Serwis BHP.

Odpowiedzi udzielono: 18 maja 2017 r.

Więcej informacji i narzędzi znajdziesz w programie Serwis BHP Bądź na bieżąco ze zmianami prawnymi i korzystaj z aktualnych materiałów