Zakład pracy mieści się w budynku, którego administratorem jest firma zewnętrzna (działa na zlecenie właściciela obiektu). Administrator nie zapewnił odpowiedniego oznakowania drogi pożarowej oraz nie zrobił pomiarów oświetlenia.
Kto według przepisów będzie odpowiadał za te uchybienia?

Za brak odpowiedniego oznakowania drogi ewakuacyjnej może odpowiadać właściciel, zarządca lub użytkownik budynku, np. pracodawca w danym zakładzie pracy.

Odpowiedzialność po stronie właściciela za realizację obowiązku zapewnienia osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwa i możliwości ewakuacji, przejmuje - w całości lub w części - ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. W przypadku gdy umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację powyższego obowiązku z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem.
Za brak pomiarów oświetlenia elektrycznego na stanowisku pracy odpowiada użytkownik budynku, np. pracodawca w danym zakładzie pracy. Ma on bowiem obowiązek, niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy, zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Zgodność parametrów oświetlenia elektrycznego z Polskimi Normami można stwierdzić po wykonaniu pomiarów np. natężenia i równomierności oświetlenia elektrycznego.
Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 178, poz. 1380 z późn. zm.) właściciel budynku, obiektu budowlanego lub terenu, zapewniając ich ochronę przeciwpożarową, jest obowiązany:
1)przestrzegać przeciwpożarowych wymagań techniczno-budowlanych, instalacyjnych i technologicznych,
2)wyposażyć budynek, obiekt budowlany lub teren w wymagane urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice,
3)zapewnić konserwację oraz naprawy urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic w sposób gwarantujący ich sprawne i niezawodne funkcjonowanie,
4)zapewnić osobom przebywającym w budynku, obiekcie budowlanym lub na terenie, bezpieczeństwo i możliwość ewakuacji,
5)przygotować budynek, obiekt budowlany lub teren do prowadzenia akcji ratowniczej,
6)zapoznać pracowników z przepisami przeciwpożarowymi,
7)ustalić sposoby postępowania na wypadek powstania pożaru, klęski żywiołowej lub innego miejscowego zagrożenia.
Odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej w odniesieniu do budynku, obiektu budowlanego lub terenu, przejmuje - w całości lub w części - ich zarządca lub użytkownik, na podstawie zawartej umowy cywilnoprawnej ustanawiającej zarząd lub użytkowanie. Jeśli umowa taka nie została zawarta, odpowiedzialność za realizację obowiązków z zakresu ochrony przeciwpożarowej spoczywa na faktycznie władającym budynkiem, obiektem budowlanym lub terenem.

Zgodnie z § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719) właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych:
1)utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej,
2)wyposażają obiekty w przeciwpożarowe wyłączniki prądu zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi,
3)umieszczają w widocznych miejscach instrukcje postępowania na wypadek pożaru wraz z wykazem telefonów alarmowych,
4)oznakowują znakami zgodnymi z Polskimi Normami:
a)drogi i wyjścia ewakuacyjne z wyłączeniem budynków mieszkalnych oraz pomieszczenia, w których zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi są wymagane co najmniej 2 wyjścia ewakuacyjne, w sposób zapewniający dostarczenie informacji niezbędnych do ewakuacji,
b)miejsca usytuowania urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic,
c) miejsca usytuowania elementów sterujących urządzeniami przeciwpożarowymi,
d) miejsca usytuowania nasady umożliwiającej zasilanie instalacji wodociągowej przeciwpożarowej, kurków głównych instalacji gazowej oraz materiałów niebezpiecznych pożarowo,
e) pomieszczenia i tereny z materiałami niebezpiecznymi pożarowo,
f) drabiny ewakuacyjne, rękawy ratownicze, pojemniki z maskami ucieczkowymi, miejsca zbiórki do ewakuacji, miejsca lokalizacji kluczy do wyjść ewakuacyjnych,
g) dźwigi dla straży pożarnej,
h) przeciwpożarowe zbiorniki wodne, zbiorniki technologiczne stanowiące uzupełniające źródło wody do celów przeciwpożarowych, punkty poboru wody, stanowiska czerpania wody,
i)drzwi przeciwpożarowe,
j) drogi pożarowe,
k) miejsca zaklasyfikowane jako strefy zagrożenia wybuchem.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) - dalej r.b.h.p. określa ogólnie obowiązujące przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach pracy, w szczególności dotyczące:
1)obiektów budowlanych, pomieszczeń pracy i terenu zakładu pracy,
2)procesów pracy,
3)pomieszczeń i urządzeń higieniczno sanitarnych.
Za brak pomiarów oświetlenia elektrycznego na stanowisku pracy odpowiada użytkownik budynku, np. pracodawca w danym zakładzie pracy, gdyż zgodnie z § 26 ust. 1 i 2 r.b.h.p. pracodawca ma bowiem obowiązek niezależnie od oświetlenia dziennego w pomieszczeniach pracy zapewnić oświetlenie elektryczne o parametrach zgodnych z Polskimi Normami. Zgodność parametrów oświetlenia elektrycznego z Polskimi Normami można stwierdzić po wykonaniu pomiarów np. natężenia i równomierności oświetlenia elektrycznego.
Krzysztof Zamajtys