Wyrok ten wydano w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o jednorazowe odszkodowanie. Świadczenia tego domagała się skarżąca w związku ze śmiercią syna – pracownika budowlanego – wskutek wypadku przy pracy. Podczas tynkowania balkonu na czwartym piętrze spadł on z nieprawidłowo wykonanego i zabezpieczonego rusztowania. Poszkodowany nie był także wyposażony w środki ochrony indywidulanej Po śmierci poszkodowanego w jego krwi stwierdzono 3,4 promila alkoholu. W toku postępowania dowodowego ustalono jednak, że nie spożywał on alkoholu w pracy, lecz poprzedniego wieczora.
Sąd Rejonowy uznał to zdarzenie za wypadek przy pracy w rozumieniu art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.) – dalej u.u.s.w.p. Okoliczność, że poszkodowany niewątpliwie był w stanie nietrzeźwości, nie została uznana za przyczynę sprawczą wypadku.

Dowiedz się więcej z książki
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł

 

 

 

Rozstrzygnięcie to podtrzymał sąd II instancji, nie uwzględniając apelacji organu rentowego. W uzasadnieniu podkreślono, że nietrzeźwość poszkodowanego nie doprowadziła do zerwania związku z pracą. Zmarły w dniu wypadku przystąpił do pracy i kontynuował ją po przerwie śniadaniowej aż do wystąpienia wypadku. Ponadto, wskazując na treść art. 21 ust. 2 i art. 13 u.u.s.w.p., sąd podkreślił, że nietrzeźwość pracownika nie ma wpływu na uprawnienia członków jego rodziny.

Zobacz także: Dowód nietrzeźwości pracownika nie wymaga wskazania konkretnego stężenia alkoholu we krwi>>

Rozpoznając skargę kasacyjną Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Sąd Najwyższy przypomniał, że orzecznictwo wyrażało różne poglądy co do wpływu stanu nietrzeźwości poszkodowanego pracownika na istnienie związku z pracą w rozumieniu art. 3 ust. 1 u.u.s.w.p. (i poprzednich ustaw wypadkowych). W niektórych orzeczeniach Sąd Najwyższy przyjmował, że sam stan nietrzeźwości pracownika stanowi podstawę odmowy uznania zdarzenia za wypadek przy pracy (wyroki z: dnia 1 grudnia 1998 r., II UKN 355/98, OSNAPiUS 2000, nr 2, poz. 69; dnia 7 marca 2007 r., I UK 127/05, LEX nr 299138). Stanowisko opierało się na założeniu, że pozostawanie pod wpływem alkoholu wyłącza gotowość pracownika do pracy. Zapatrywaniu temu inne składu Sądu Najwyższego przeciwstawiały się m.in. w wyrokach z: dnia 5 marca 2003 r., II UK 194/02, OSNP 2004, nr 8, poz. 143; dnia 27 października 2007 r., I UK 127/07, OSNP 2008, nr 23-24, poz. 365, przyjmując, że o tym, czy spożywanie alkoholu w czasie i miejscu świadczenia pracy prowadzi do zerwania normatywnego związku z pracą decydują okoliczności konkretnej sprawy. Zerwanie tego związku następuje dopiero wówczas, gdy pracownik spożywa alkohol zamiast wykonywania obowiązków pracowniczych, np. pracownik ulega wypadkowi w czasie i miejscu pracy, której w ogóle nie świadczy, uchylając się od jej wykonywania lub bezczynnie przebywając w miejscu pracy tylko w celu spożywania alkoholu, bądź po odsunięciu go od świadczenia pracy ze względu na stan nietrzeźwości .

Poznaj Linie Orzecznicze Lex>>>

Przenosząc te założenia na grunt analizowanej sprawy, Sąd Najwyższy stwierdził, że zdarzenie, któremu uległ pracownik z całą pewnością pozostawało w miejscowym i czasowym związku z pracą. Obiektywnie występujący u poszkodowanego stan nietrzeźwości nie był następstwem spożywania przez alkoholu w miejscu i czasie pracy, zaś poszkodowany faktycznie przystąpił do wykonywania tych obowiązków i realizował je aż do momentu, w którym nastąpiło zdarzenie skutkujące śmiercią. Kwestia dotycząca oceny przyczynienia się nietrzeźwego poszkodowanego do zaistnienia wypadku była, zdaniem Sądu najwyższego, bezprzedmiotowa ze względu na treść art. 13 ust. 1 u.u.s.w.p., który nie pozbawia członków rodziny pracownika zmarłego wskutek wypadku przy pracy świadczeń przewidzianych w u.u.s.w.p. nawet wówczas, gdy ten, będąc w stanie nietrzeźwości lub pod wpływem środków odurzających lub substancji psychotropowych, przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.
Kierując się przedstawionymi motywami, Sąd Najwyższy oddalił skargę kasacyjną.

Dowiedz się więcej z książki
40 lat Kodeksu pracy
  • rzetelna i aktualna wiedza
  • darmowa wysyłka od 50 zł