Pracownik jest zatrudniony na stanowisku operatora pompy do betonu. W czasie wykonywania obowiązków służbowych zmuszony jest często znajdować się na wysokości kolejnej kondygnacji budowanego obiektu (nierzadko kilkanaście metrów nad poziomem ziemi).
Czy pracownik ten powinien zostać wyposażony w zabezpieczenia umożliwiające pracę na wysokościach?

Jeżeli wykonywana praca odpowiada definicji pracy na wysokości, pracownik powinien być zabezpieczony przed upadkiem ochronami zbiorowymi, np. balustradą. Jeśli nie ma możliwości zastosowania ochron zbiorowych, pracownik bezwzględnie powinien być zaopatrzony w środki ochrony indywidualnej.
Pracą na wysokości w rozumieniu § 105 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy z późn. zm. (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) jest praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi.
Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:
1)osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi,
2)wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.
Do pracy na wysokości można skierować pracownika, który:
•posiada aktualne szkolenie w dziedzinie bhp, którego program obejmował zagadnienia dotyczące bhp pracy na wysokości (szkolenie stanowiskowe);
•posiada ważne i aktualne badania lekarskie stwierdzające zdolność do wykonywania pracy na wysokości (skierowanie na badania wysokościowe powinno zawierać wyraźną adnotację o pracy powyżej lub poniżej 3 m związane jest to z różnymi badaniami wykonywanymi pracownikowi);
•został zapoznany z oceną ryzyka zawodowego związanego z wykonywaną pracą.
Na powierzchniach wzniesionych na wysokość powyżej 1,0 m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaną pracą mogą przebywać pracownicy, lub służących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1 m i krawężników o wysokości co najmniej 0,15 m. Pomiędzy poręczą i krawężnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemożliwiający wypadnięcie osób.
W celu zabezpieczenia pracowników wykonujących pracę na wysokości powinny być stosowane środki ochrony zbiorowej, chroniące ich przed upadkiem. Takimi środkami są balustrady, siatki ochronne, siatki bezpieczeństwa, rusztowania ochronne.
Jeżeli za pomocą wymienionych środków nie można uniknąć lub wystarczająco ograniczyć ryzyka upadku z wysokości, należy zastosować środki ochrony indywidualnej, takie jak szelki bezpieczeństwa, amortyzatory włókiennicze z linką bezpieczeństwa, aparaty samozaciskowe, urządzenia samohamowne, hełmy ochronne.

Zastosowanie środków ochrony indywidualnej powinno:
•być odpowiednie do istniejącego zagrożenia i nie powodować jego zwiększenia,
•uwzględniać warunki istniejące w danym miejscu pracy,
•uwzględniać wymagania ergonomii i stan zdrowia pracownika,
•być odpowiednio dopasowane do użytkownika - po wykonaniu niezbędnych regulacji,
•spełniać wymagania zasadnicze w zakresie ochrony zdrowia i bezpieczeństwa,
•być przeznaczone do osobistego użytku.
Prace wykonywane na wysokości powyżej 2 m w przypadkach, w których wymagane jest zastosowanie środków ochrony indywidualnej przed upadkiem z wysokości, powinny być wykonywane przez co najmniej 2 osoby.

Roman Majer