Wysokie bezrobocie i bardzo powolne ożywienie gospodarcze odcisnęły poważne piętno na psychice pracowników. W związku z nasilającymi się problemami z motywacją pracowników, amerykańscy naukowcy opracowali metodę radzenia sobie z tymi problemami - job crafting, który ma za zadanie pokazać ludziom, że ich praca to zbiór elementów, z których ciągle na nowo można budować pewne całości, a nie tylko lista obowiązków do wykonania. Metoda ta promuje szereg aktywnych zmian, jakie pracownik może wprowadzić do swojej pracy, by w ten sposób osiągnąć satysfakcję i zwiększyć zaangażowanie.
Amy Wrzesniewski, jedna z profesorek na Yale School of Management, zauważa, że często wpadamy w pułapkę myślenia o naszej pracy jako o liście czynności do wykonania i zobowiązań. Aby ożywić i urozmaicić nasz sposób zarabiania na życie, Wrzesniewski i jej koledzy - Jane Dutton i Justin Berg - opracowali metodologię, którą określili jako job crafting. Ideą job craftingu jest sprawienie, by wszystkie zawody, nawet te przeciętne, stały się bardziej znaczące poprzez zachęcenie pracowników do burzy mózgów, a następnie do wprowadzenia drobnych, ale znaczących regulacji w miejscu pracy. Nawet najmniejsze zmiany mogą mieć ogromny wpływ na nasze życie w pracy.

Krok pierwszy: twórczo przemyśl swoją pracę

W procesie job craftingu pierwszy krok to myślenie o pracy całościowo. Najpierw analizujemy ile czasu, energii i uwagi poświęcamy na różne zadania, a następnie zastanawiamy się nad tym podziałem.
Barbara Fredrickson, autorka książki Positivity i profesor psychologii na University of North Carolina at Chapel Hill, uważa, że kluczową rzeczą jest zwrócenie uwagi na nasze emocje podczas wykonywania obowiązków w pracy. W ten sposób dowiemy się, jakie aspekty naszej pracy dają nam energię i satysfakcję, a które obciążają nas najbardziej. Jeśli weźmiemy pod uwagę, że według statystyk, przeciętnemu poszukiwaczowi pracy potrzeba więcej niż sześć miesięcy, by znaleźć nową posadę, to priorytetową sprawą jest próba wykorzystania najlepiej jak się da pracy, którą mamy.

Krok drugi: sporządź wykres swojego dnia

Aby zbudować mocny fundament zmian, naukowcy zalecają sporządzanie diagramów, które wyszczególniają naszą aktywności podczas dnia pracy. Pierwszy cel to wnikliwie przyjrzeć się naszym codziennym zadaniom. Wtedy można przejść do kolejnego etapu, pozwalającego spojrzeć na nie świeżym okiem i wprowadzić ćwiczenie job craftingowe, przywołujące „siłę, motywację i pasję" do codziennej rutyny. Można w ten sposób przekonwertować zwykłą listę zadań w zbiór elastycznych elementów, z których ciągle na nowo można budować pewne całości. Końcowy rezultat tego etapu to kolejny diagram, który może nam posłużyć jako mapa dla konkretnych zmian.

To, co jest nowatorskie w omawianej metodzie, to fakt, że skupia się ona na tym, co pracownik sam może zrobić by odświeżyć i poprawić codzienne czynności. Nie wymaga to zaangażowania menedżerów i wprowadzania zmian przez działy kadr.

Krok trzeci: rozpoznaj co kochasz, a czego nienawidzisz

Poprzez przemyślenie tego, w jaki sposób postrzegamy swoją pracę, otworzymy się na nowe pomysły w jaki sposób możemy przeorganizować czas i energię w ciągu dnia pracy. Większość pracowników podchodzi do tego pomysłu raczej sceptycznie. Często jednak, podczas wykonywania ćwiczeń job craftingowych, np. burzy mózgów, okazuje się, że przychodzi im do głowy wiele pomysłów, w jaki sposób mogą urozmaicić swoją pracę i jak odnaleźć w niej nowe, fascynujące elementy.

Krok czwarty: zamień pomysły w działanie

Aby zakończyć proces job craftingu, pracownicy sporządzają listę poszczególnych kroków, jakie mają podjąć, aby przeorganizować swoją pracę. Wielu planuje indywidualne spotkanie z szefem, by przedstawić mu nowe propozycje i koncepcje, dotyczące zmian. Inni w porozumieniu z kolegami, omawiają poszczególne pomysły, by wspólnie wybrać nową drogę działania. Wielu pracowników nie informuje swoich przełożonych o podjętych działaniach, tylko wprowadza je w życie. Berg słusznie zauważa, że dopóki pracownik spełnia oczekiwania pracodawcy, ten nie powinien mieć żadnych zastrzeżeń, co do koncepcji przeorganizowania wykonywanych obowiązków.

W samym job craftingu nie chodzi o dochody same w sobie, ale o ożywianie zaangażowania pracownika, co może zakończyć się podciągnięciem wyników. Spośród cięć pensji, miejsc pracy i benefitów wyłania się obraz coraz więcej niezadowolonych pracowników. Badania wykazują, że więcej niż 50% z nich nie jest zadowolonych z tego, co robią. Dutton, Berg i Wrzesniewski argumentują, że wzmaganie satysfakcji i przyjemności może zwiększyć wydajność przez obniżanie obrotów i podnoszenie produktywności. Job crafting nie uwolni nas co prawda od dokuczliwego szefa albo za niskiej pensji, ale za to oferuje kilka rozwiązań na niezadowolenie z pracy. Jeżeli nie możemy sobie pozwolić na rzucenie lub zmianę pracy, to możemy przynajmniej uczynić ją sympatyczniejszą.

W czym job crafting jest rewolucyjny?

1.    Proces, który określa, co jest dobre dla osoby (nie organizacji) i przemienia to w nową jakość pracy. Jest to metoda, stawiająca człowieka na pierwszym miejscu.
2.    "Pozytywna" strategia, wyłaniająca stan faktyczny - co jest i co mogłoby być, nie skupia się na tym co jest złe.
3.    Nie sprawia, że praca staje się większym wyzwaniem lub daje więcej zabawy, ale już u samych swoich podstaw, ma sprawiać, że nasza praca nabierze znaczenia, w oparciu o to, jakie sprawy najbardziej liczą się dla nas samych.
4.    Proces łączenia zadań pracy z tożsamością osobową - to kim jesteś, faktycznie ma znaczenie, kiedy jesteś w pracy.
5.    Może być stosowany przez każdego, w jakiejkolwiek pracy, przez wprowadzenie nawet najmniejszych zmian. Nawet drobne zmiany nadadzą naszej pracy większe znaczenie i pozwolą nam być w niej bardziej autentycznymi.
 
Działanie job craftingu na pracownika (job craftera)

Rezultaty job craftingu, działające na pracownika, zależą bezpośrednio od warunków, w jakich się ten proces odbywa oraz sposobów jakie stosuje pracownik. Skutki tej metody mogą być zarówno ogólne, jak i indywidualne.
Job crafting generuje zmiany w znaczeniu samej pracy, jak też jej tożsamości, a także odmienia znaczenie samego pojęcia "praca" poprzez przesunięcia w poszczególnych zadaniach lub powiązaniach, na drodze zmian, które pozwalają pracownikowi na przekierowanie celu pracy oraz zmienienie sposobu jej odbierania.
Psychologiczny sens pracy wyłania się, kiedy ludzie czują, że jest ona warta ich wysiłku. Ten proces odnowy pomaga pracownikom przekomponować cele dla pracy, którą wykonują. Najczęściej pracownicy odmieniają pracę sposobami, które różnią się od ich oryginalnej struktury i kształtują dla niej inny cel tak, aby stała się wiarygodna dla nich samych i innych.

Wskazówki

Możesz zawsze pytać o opinię twojego szefa, jak ocenia efekty stosowania job craftingu twojej pracy. Zanim zaczniesz działać, nie oczekuj aprobaty. W job craftingu sam podejmujesz inicjatywę.
Nie oczekuj, że będziesz mógł zupełnie przedefiniować pracę. Przecież twój pracodawca chciał, żeby ktoś wykonał właśnie twoje obowiązki. Zaakceptowałeś je, kiedy podpisywałeś umowę o pracę. Zawsze miej absolutną pewność, że w granicach twojej pracy, wypełniasz powierzone ci cele.
By pomóc właściwie realizować job crafting, możesz porównać swoje notatki z innymi współpracownikami, którzy cieszą się uznaniem w pracy i widać, że daje im ona dużo satysfakcji. Przez dodanie ich metod i doświadczeń do swojej listy, możesz odkryć kilka interesujących pomysłów, które mogłoby też zaowocować u ciebie.

Job crafting to coś, na co się decydujesz, by zmienić aspekty aktualnej pracy, tak by lepiej pasowała do ciebie. Wymienić można cztery podstawowe kroki, jakie możesz podjąć:
•    decydujesz co chcesz zmienić,
•    szukasz zwycięskiego rozwiązania,
•    wprowadzasz w życie zmiany,
•    po sprawdzeniu czy zmiany mają pozytywny skutek, upewniasz się, że stają się zwyczajem.