W czwartek, 19 sierpnia 2021 r. prezydent Andrzej Duda podpisał nowelizację ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz niektórych innych ustaw - poinformowała w poniedziałek Kancelaria Prezydenta. Ustawa zmienia też przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników, ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, a także ustawy o rencie socjalnej, ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, ustawy o emeryturach pomostowych, ustawy o nauczycielskim świadczeniu kompensacyjnym oraz ustawy o rodzicielskim świadczeniu uzupełniającym. 

Czytaj również: Rzecznik MŚP proponuje własne rozwiązania w zakresie umorzenia składek na ubezpieczenia społeczne>>
 

Emerytury czerwcowe

Regulacja rozwiązuje problem tzw. emerytur czerwcowych poprzez ustalanie emerytury w taki sposób jak w maju, jeśli jest to korzystniejsze dla ubezpieczonego. Do tej pory przez brak waloryzacji kwartalnej świadczenia dla osób przechodzących na emeryturę w czerwcu były niższe.

Nowela przewiduje również możliwość ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przypadku, gdy niezdolność ta powstała w okresach pobierania świadczeń opiekuńczych, za które nie było obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Obecnie możliwość ubiegania się o rentę jest ściśle związana z koniecznością opłacania składek, ewentualnie 18 miesięcy od ustania tego okresu.

Zobacz procedurę w LEX: Renta z tytułu niezdolności do pracy z ubezpieczenia wypadkowego >

Wprowadzane zmiany przewidują też nowe zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego. Będą do niego zaliczone zarówno okresy nieprzerwanej niezdolności do pracy, jak również okresy niezdolności do pracy, które zaistniały przed lub po przerwie, jeżeli przerwa ta jest nie dłuższa niż 60 dni i jeżeli niezdolność ta nie występuje w okresie ciąży.

 

Sprawdź również książkę: Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Izba Pracy i Ubezpieczeń Społecznych - Nr 5/2021 >>


Krótszy okres pobierania zasiłków chorobowych i inne zmiany

Nie zmieni się za to długość okresu zasiłkowego przysługującego w okresie ubezpieczenia – wynosi on nadal co do zasady 182 dni (270 w przypadku niezdolności zaistniałej w okresie ciąży i w przypadku gruźlicy). Skróceniu ulegnie natomiast okres pobierania zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia – przyjęto, że nie będzie on dłuższy niż 91 dni (obecnie z takiego zasiłku można korzystać przez 180 dni). 

Nowelizacja wprowadza także obowiązek założenia Platformy Usług Elektronicznych przez wszystkich płatników składek od 1 stycznia 2023 r. Wprowadzona zostanie też możliwość umorzenia, odroczenia lub udzielenia ulg w spłacie należności cywilnoprawnych przez ZUS.

Zmiany zawarte w ustawie dotyczą m.in.: 

  • ujednolicenia zasad objęcia ubezpieczeniami społecznymi wspólników jednoosobowych spółek z o.o. oraz spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej; 
  • wskazania, że w przypadku dobrowolnego objęcia ubezpieczeniem emerytalnym, rentowym albo chorobowym – ubezpieczenie następuje od dnia wskazanego w zgłoszeniu (nie wcześniej niż dzień złożenia zgłoszenia w ZUS) do dnia wyrejestrowania;
  • wprowadzenia możliwości potrącania nieopłaconych należności z tytułu składek ze świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz nienależnie pobranych świadczeń z wypłacanych przez ZUS zasiłków;
  • wprowadzenia możliwości ubiegania się o rentę z tytułu niezdolności do pracy w przypadku, gdy niezdolność do pracy powstała w okresach pobierania świadczeń opiekuńczych, za które nie było obowiązku opłacania składek ubezpieczeniowych, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów;  
  • ujednolicenie przepisów w zakresie przeliczania emerytur dla emerytów kontynuujących karierę zawodową z tzw. starego i nowego systemu;
  • ujednolicenia przepisów w zakresie częstotliwości zgłaszania wniosków o ponowne ustalenie wysokości świadczenia przez emerytów kontynuujących aktywność zawodową;
  • nowych zasady zliczania okresów niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego;
  • ograniczenia przekazywania korekt deklaracji ubezpieczeniowych tylko do 5 lat od momentu wymagalności składek. 
  • likwidacji funduszu rezerwowego, który w założeniu miały tworzyć środki pozostające na koniec roku na rachunku FUS;
  • nowych zasad powoływania Rady Nadzorczej ZUS;
  • wprowadzenia przepisu jednoznacznie definiującego jakie zdarzenia na potrzeby różnicowania stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe są uznawane za wypadek przy pracy;
  • zasad zawieszania rent socjalnych i definicji przychodów uwzględnianych przy zawieszaniu renty socjalnej. 
  • uproszczenia procedur przy przyznawaniu prawa do rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego. 

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia, z licznymi wyjątkami zawartymi w art. 23. 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.