Pytanie pochodzi z publikacji Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Pracownica urodziła dziecko 21 października 2015 r. i obecnie korzysta z urlopu macierzyńskiego. Złożyła wniosek w październiku i bezpośrednio po urlopie macierzyńskim będzie korzystać z dodatkowego urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego; ma wypłacany zasiłek w wys. 80% podstawy wymiaru. Od stycznia 2016 r. urlop dodatkowy został włączony w urlop rodzicielski. W marcu na starych zasadach rozpoczęłaby dodatkowy urlop macierzyński.

Czy zatem powinien być wykazany już jako urlop rodzicielski? Jak wykazać to w dokumentach rozliczeniowych do ZUS?

Czy pracownica powinna złożyć w marcu nowy wniosek o urlop rodzicielski?

Czy dalej nie zmienia się zasada płatności 80% podstawy wymiaru, jeśli wykorzystuje się cały urlop macierzyński i rodzicielski bezpośrednio jeden po drugim?

Odpowiedź:

Z uwagi na to, że od 2 stycznia 2016 r. dodatkowy urlop macierzyński został niejako „włączony” do urlopu rodzicielskiego, bezpośrednio po zakończeniu urlopu macierzyńskiego pracownicy, o której mowa w pytaniu, będzie przysługiwał urlop rodzicielski w nowym, większym wymiarze. Należy przyjąć, że w takim przypadku nie jest konieczne ponowne składanie przez pracownicę wniosku o udzielenie jej urlop rodzicielskiego.

Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu rodzicielskiego wykazuje się w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 319.

Uzasadnienie:

Z dniem 2 stycznia 2016 r. daleko idącej zmianie uległy przepisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 1502 z późn. zm.) – dalej k.p., poświęcone udzielaniu urlopów związanych z rodzicielstwem. Zmiany te zostały wprowadzone na mocy ustawy 24 lipca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2015 r., poz. 1268). Jedną z najistotniejszych zmian jest likwidacja z dniem 2 stycznia 2016 r. dodatkowego urlopu macierzyńskiego z jednoczesnym wydłużeniem urlopu rodzicielskiego o okres dotychczasowego dodatkowego urlopu macierzyńskiego. W związku z powyższym, pracownica, który kończy urlop macierzyński po 1 stycznia 2016 r. nie może już nabyć prawa do dodatkowego urlopu macierzyńskiego, ale może nabyć prawo do urlopu rodzicielskiego w nowym, większym wymiarze. W sytuacji, gdy taka pracownica przed 2 stycznia 2016 r. złożyła wniosek o udzielnie jej bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze, a następnie urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze, nie musi ponownie składać wniosku o udzielenie tego ostatniego urlopu. Odnotować bowiem należy, że taka pracownica złożyła już wniosek o udzielenie jej urlopu rodzicielskiego, a okres dodatkowego urlopu macierzyńskiego, o którego udzielenie również wystąpiła, z dniem 2 stycznia 2016 r. stał się w istocie częścią urlopu rodzicielskiego. Uzasadnione jest więc stanowisko, że w związku ze zmianą przepisów k.p., która nastąpiła w dniu 2 stycznia 2016 r., jej wniosek o udzielenie bezpośrednio po urlopie macierzyńskim dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze i urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze należy traktować jako wniosek o udzielenie urlopu rodzicielskiego w nowym, większym wymiarze.

Okres pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu rodzicielskiego pracodawca wykazuje w raporcie ZUS RSA z kodem tytułu ubezpieczenia 01 10 XX i kodem świadczenia/przerwy 319. Tym samym, jeżeli po 1 stycznia 2016 r. pracownica po zakończeniu urlopu macierzyńskiego rozpocznie urlop rodzicielski, za którego okres będzie pobierała zasiłek macierzyński, to informacje o tym fakcie pracodawca powinien przekazać do ZUS przy wykorzystaniu raportu ZUS RCA z ww. kodami.

Pracownica, która przed 2 stycznia 2016 r. złożyła wniosek o udzielenie jej urlopu macierzyńskiego, a następnie bezpośrednio po tym urlopie dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze oraz urlopu rodzicielskiego w pełnym wymiarze i w związku z tym nabyła prawo do miesięcznego zasiłku macierzyńskiego w wysokości 80% podstawy wymiaru za okres ww. urlopów, także za okres urlopu rodzicielskiego przypadającego po 1 stycznia 2016 r. będzie miała prawo do tego zasiłku w wysokości 80% podstawy wymiaru – art. 31 ust. 3 pkt 1 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jedn.: Dz. U. z 2014 r., poz. 159 z późn. zm.).

Magdalena Kostrzewa,

autorka współpracuje z publikacją Serwis Prawa Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

Odpowiedzi udzielono 1.02.2016 r.