Orzeczenie to wydano w sprawie przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych o jednorazowe odszkodowanie i zasiłek chorobowy. W stanie faktycznym, pracownica niepublicznej szkoły, po przeprowadzeniu egzaminu, zebrała prace i zamierzała udać się do domu. Podczas opuszczania szkoły poślizgnęła się na schodach. W związku z wypadkiem doznała skręcenia lewego stawu skokowego i przebywała na zwolnieniu lekarskim.
Rozpoznając odwołanie poszkodowanej od decyzji ZUS odmawiającej przyznania jednorazowego odszkodowania, Sąd Rejonowy przyjął, że opisane zdarzenie nie było wypadkiem przy pracy w rozumieniu art. 3 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2015 r. poz. 1242 z późn. zm.) – dalej u.u.s.w.p. Według sądu, ubezpieczona opuściła miejsce świadczenia pracy i nie pozostawała już w dyspozycji pracodawcy. Fizyczna obecność na terenie zakładu pracy nie jest wystarczającą przesłanką dyspozycyjności, gdyż jej warunkiem jest gotowość pracownika do świadczenia pracy.
Argumentację tę podzielił sąd II instancji, zdaniem którego wypadek, któremu uległa ubezpieczona nie zdarzył się podczas lub w związku z wykonywaniem przez ubezpieczoną zwykłych czynności lub poleceń przełożonych ani też podczas lub w związku z wykonywaniem przez ubezpieczoną czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia. Czynności polegające na przemieszczaniu się pomiędzy schodami wyjściowymi ze szkoły a bramą wyjściową przez ubezpieczoną nie wyczerpują aktualnego brzmienia definicji legalnej wypadku przy pracy w świetle u.u.s.w.p.
Zobacz także: Czy wszystkie zakłady pracy muszą przesłać do ZUS kartę wypadku w drodze do lub z pracy?>>
Sąd Najwyższy uznał skargę kasacyjną ubezpieczonej za zasadną. W uzasadnieniu powołał się na uchwałę z dnia 7 lutego 2013 r., III UZP 6/12, OSNP 2013, nr 13-14, poz. 158, w myśl której wytyczenia granicy pomiędzy drogą do lub z pracy a miejscem pracy (i w konsekwencji tego – stosownej kwalifikacji zdarzenia jako wypadku w drodze albo przy pracy) dokonywać należy w oparciu o kryterium przestrzenne (miejsce zdarzenia). Kryterium funkcjonalne – charakter czynności, podczas których nastąpiło zdarzenie i ich związek z pracą – służy (w drugiej kolejności) do oceny, czy dane zdarzenie ma charakter wypadku przy pracy. Za stosowaniem kryterium przestrzennego przemawia specyfika ubezpieczenia wypadkowego. Pracodawca odpowiada za szkody, które poniósł pracownik w związku z wykonywaniem pracy, co obejmuje także przebywanie w sferze interesów pracodawcy w celu wykonywania czynności zmierzających do realizacji zadań pracodawcy, do których pracownik zobowiązał się w umowie o pracę. Znaczenie ma więc to, że pracownik znajduje się już (jeszcze) na terenie zakładu pracy.
Biorąc pod uwagę charakter czynności, podczas których nastąpiło zdarzenie, istotne znaczenie ma ich związek z prawnie i życiowo uzasadnioną istotą stosunku pracy . Nie chodzi zatem o czynności pozostające w bezpośrednim związku z wykonywaniem pracy, ale także o życiowo normalne czynności towarzyszące świadczeniu pracy. Do nich zaś należy pokonanie przestrzeni – od wejścia na teren zakładu pracy do miejsca wykonywania pracy, jak też z odwrotnie – od miejsca wykonywania pracy do wyjścia z zakładu pracy.
Podsumowując, droga do pracy rozpoczyna się z chwilą opuszczenia przez pracownika mieszkania (zamknięcia drzwi domu) i kończy się na granicy terenu władztwa zakładu pracy, natomiast droga z pracy do domu rozpoczyna się po przekroczeniu bramy zakładu pracy i wiedzie do progu domu (mieszkania) pracownika. Za wypadki przy pracy można uznać takie zdarzenia, które pozostają z nią w związku miejscowym, czasowym bądź funkcjonalnym. Czynność zaś przemieszczania się pracownika do wyjścia z zakładu pracy, po zakończeniu wykonywania obowiązków pracowniczych, pozostaje w związku miejscowym, czasowym i funkcjonalnym z wykonywaniem przez niego zwykłych czynności pracowniczych.
Mając powyższe na uwadze, Sąd Najwyższy uchylił zaskarżony wyrok i przekazał sprawę Sądowi Okręgowemu ponownego rozpoznania.
Zobacz także: Kiedy należy sporządzić kartę wypadku w drodze do pracy?>>
Więcej na ten temat w Serwisie BHP.
| Dowiedz się więcej z książki | |
 |
Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych.
|