- Dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych 2020 r. to okres bardzo trudny, ale również udany. W okresie pandemii koronawirusa ZUS wziął na siebie ciężar nowych zadań związanych nie tylko z zabezpieczeniem społecznym, ale także z innymi obszarami działania państwa. To sytuacja bez precedensu w całej 86-letniej historii ZUS. Dzięki ciężkiej pracy i zaangażowaniu swoich pracowników ZUS pomógł milionom obywateli, sprostał trudnemu zadaniu obsługi klientów w tym szczególnym czasie i płynnie wprowadził nowe, wygodne usługi i dostarczył potrzebne świadczenia – napisał Zakład Ubezpieczeń Społecznych w podsumowaniu swojego raportu specjalnego „Działania ZUS w 2020 r.”.
Tarcza antykryzysowa
ZUS przyznaje, że wyzwaniem była obsługa tzw. tarczy antykryzysowej, a dokładnie jej sześciu odsłon. - W 2020 r. ZUS współtworzył kolejne odsłony Tarczy Antykryzysowej od tarczy 1.0 do 6.0. Realizacja zadań wynikających z regulacji antykryzysowych była dla ZUS priorytetem. ZUS w bardzo krótkim czasie przygotowywał się organizacyjnie do wykonywania dodatkowych zadań. Przystosował także systemy informatyczne, aby sprawnie przyjmować wnioski i szybko wypłacać świadczenia napisano w raporcie.
Tarcza Antykryzysowa –wsparcie z ZUS (na dzień 31 grudnia 2020 r.) |
||
|
|
Liczba wniosków zarejestrowanych (w tys.) |
Kwota wsparcia w tys. zł* |
|
Świadczenia postojowe dla osób prowadzących działalność gospodarczą (RSP-D) |
1196,4 |
1847184, 4
|
|
Świadczenia postojowe dla umów cywilno-prawnych (zleceń, agencyjnych i umów o dzieło) (RSP-C) |
285,1 |
394685,0 |
|
Świadczenia postojowe dla umów zlecenia złożonych przez osoby wykonujące umowę (RSP-CZ) |
10,7 |
12611,4 |
|
Kontynuacja świadczenia postojowego dla osób prowadzących działalność gospodarczą (RSP-DK) |
1295,0 |
2462026,3 |
|
Kontynuacja świadczenia postojowego dla umów cywilnoprawnych (zleceń, agencyjnych i umów o działo) (RSP-CK) |
338,9 |
545121,3 |
|
Wnioski o świadczenie postojowe (RSP-DB, RSP-DD) |
16,3 |
19685,1 |
|
Wnioski (RDZ) o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek |
2143,5 |
13037056,6 |
|
Wnioski (RDZ-B) o zwolnienie z obowiązku opłacania należności z tytułu składek |
13,7 |
77875,6 |
|
Wnioski o ulgę bez opłaty prolongacyjnej (RDU) - ogółem, w tym: Odroczenie terminu płatności składek Rozłożenie należności na raty |
122,1
103,6
42,8 |
Liczba ulg 26,3
19,0
9,5 |
*Po pomniejszeniu o kwoty dokonanych zwrotów świadczeń, ale przed pomniejszeniem spłat należności pobranych świadczeń
Źródło: Działania ZUS w 2020 r. Raport specjalny
Niestety nie wiadomo, jaką część wniosków ZUS rozpatrzył po myśli wnioskodawców, np. przyznając im ulgi w postaci chociażby odroczenia terminu płatności składek albo rozłożenia należności na raty.
Z raportu wynika natomiast, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych współdziałał z Polskim Funduszem Rozwoju S.A. (PFR) i Agencją Rozwoju Przemysłu (ARP). Zakład Ubezpieczeń Społecznych przesłał do PFR ponad 589 tys. odpowiedzi w sprawie ponad 387 tys. płatników składek (stan na 31 grudnia 2020 r.). Również do ARP Zakład przekazuje niezbędne informacje związane z realizacją zadań pomocowych dotyczących zapobiegania lub zwalczania ekonomicznych lub gospodarczych skutków epidemii wywołanej wirusem SARS-CoV-2.
Cena promocyjna: 215.1 zł
|Cena regularna: 239 zł
|Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: zł
Dodatkowy zasiłek opiekuńczy i inne zasiłki
W raporcie nie mogło też zabraknąć informacji o świadczeniach, w tym dodatkowym zasiłku opiekuńczym, który wprowadzony został w marcu 2020 r. ustawą w sprawie COVID-19. Ze świadczenia korzystają rodzice, którzy muszą czasowo zrezygnować z pracy, by opiekować się dzieckiem, gdy jego żłobek, przedszkole lub szkołę zamknięto z powodu pandemii.
Jak przypomina ZUS, początkowo zasiłek ten przysługiwał za okres do 14 dni – od 12 do 25 marca 2020 r., a następnie był przedłużany na kolejne okresy: od 26 marca do 26 lipca 2020 r., od 1 do 20 września 2020 r. oraz od 9 listopada do 24 grudnia 2020 r. (czyli łącznie do 203 dni).
- W okresie od 9 marca do 10 grudnia 2020 r. do ZUS wpłynęło blisko 1,4 mln wniosków o dodatkowe zasiłki opiekuńcze. Na podstawie tych wniosków ZUS wypłacił 949,2 mln zł. Wnioski o dodatkowe zasiłki opiekuńcze realizowali także płatnicy składek. W 2020 r. szacunkowe łączne wydatki na zasiłki opiekuńcze wzrosły w stosunku do 2019 r. o 270,7 proc. i wyniosły 3,99 mld zł, w tym związane z COVID-19 to ok. 3 mld zł – podaje Zakład.
ZUS nie wspomina jednak o tym, jak długo świadczeniobiorcy musieli czekać na wypłatę tych pieniędzy, a o tym, że były z tym problemy, pisaliśmy wielokrotnie. Z sygnałów, jakie docierały do naszej redakcji wynikało bowiem, że niektórzy czekali nawet po sześć miesięcy.
Raport wspomina także wypłatę dodatku solidarnościowego, którym również zajmował się ZUS, a który był wypłacany osobom, które po 15 marca 2020 r. straciły z powodu epidemii COVID-19 straciły pracę. Dodatek solidarnościowy wynosił 1400 zł miesięcznie i przysługiwał od 1 czerwca do 31 sierpnia 2020 r. W sumie z tego tytułu wypłacono 313 mln zł dla 106 tys. uprawnionych.
Co istotne, w 2020 r. zwiększyła się znacznie liczba wniosków o świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa realizowanych przez Zakład, czyli zasiłek chorobowy, macierzyński, opiekuńczy, świadczenie rehabilitacyjne oraz zasiłek pogrzebowy.
- Liczba nowych spraw od stycznia do listopada 2020 r. wyniosła 6,3 mln. Była więc wyższa o blisko 40 proc. od liczby spraw w analogicznym okresie 2019 r., która wyniosła 4,4 mln – podkreśla ZUS. A nie są to dane za cały rok.
W tym czasie, jak podkreśla Zakład, pojawiło się wiele zmian w przepisach dotyczących zasiłków w związku z kwarantanną lub izolacją.
Na ZUS spoczywała też obsługa bonu turystycznego. - Od 24 lipca do 31 grudnia ponad 18,3 tys. podmiotów turystycznych złożyło na PUE ZUS oświadczenia związane z przystąpieniem do programu Polski Bon Turystyczny. Od 1 sierpnia do 31grudnia osoby uprawnione aktywowały ponad 1,1mln bonów (spośród 4,2 mln wygenerowanych bonów – przyp. red.). Do końca 2020 r. zrealizowano ponad 364,6 tys. płatności na łączną kwotę blisko 239 mln zł – czytamy w raporcie.
Czytaj również: ZUS tonie pod zalewem wniosków o zasiłki
Kontakty na odległość
W tym czasie ZUS postawił na zdalną komunikację. Na Platformie Usług Elektronicznych PUE ZUS odbyło się ponad 30 wdrożeń zmian w oprogramowaniu (średnio 2 w miesiącu). Wprowadzono e-wizyty, czyli wideorozmowy z pracownikami ZUS (od 19 października 2020 r., czyli od ich wprowadzenia, do 31grudnia 2020 r., odbyło się 16 578 e-wizyt), a Centrum Obsługi Telefonicznej w 2020 r. obsłużyło ponad 3 mln połączeń telefonicznych. Ponad 2,6 mln klientów założyło profil na portalu PUE ZUS. - Za pośrednictwem PUE ZUS w 2020 r. wpłynęło do Zakładu ponad 12,5 mln wniosków klientów. W 2019 r. było to 5,7 mln. Najwięcej wniosków dotyczyło wsparcia w ramach Tarczy Antykryzysowej – 3,4 mln. Wnioski złożone elektronicznie stanowiły prawie 60 proc. wszystkich wniosków tarczowych – wylicza Zakład Ubezpieczeń Społecznych.
Jednocześnie, jak przyznaje Zakład, w 2020 r. zwiększyła się też ilość przysyłanej do ZUS korespondencji papierowej. W sumie wpłynęło 36,6 mln przesyłek pocztowych. W 2019 r. było to niecałe 28 mln. Ponad 5,6 mln to wnioski związane z tarczą antykryzysową.
- Analizując raport i działania ZUS w 2020 roku nie sposób nie zastanowić się nad zasadnością wprowadzanych przez ustawodawcę działań. Zamiast przyjąć powszechne zwolnienie z obowiązku płacenia składek, wymyślono konieczność składania wniosków. To wiązało się z koniecznością poniesienia dodatkowych wydatków na obsługę systemu i wykonywanie nowych zadań przez pracowników ZUS. Zadania te były absurdalne, jeśli wziąć pod uwagę, że prawie każdy wnioskujący świadczenie otrzymał – podkreśla dr Antoni Kolek, prezes Instytutu Emerytalnego. Jak zauważa, niestety tam, gdzie mowa o standardowych działaniach ZUS nie było tak dobrze, a wiele osób przez kilka miesięcy próbowało dowiedzieć, co z należnymi zasiłkami opiekuńczymi.
- Gdyby podobny raport przygotował każdy z 2,5 mln polskich pracodawców, to zapewne dotyczyłby on realnej sytuacji na rynku pracy i w gospodarce, a nie był odzwierciedleniem obowiązków, jakie ZUS musi wykonywać – mówi dr Kolek. I dodaje: - Jednak przedsiębiorcy nie tworzą raportów, ile musieli poświęcić czasu na obsługę nowych obowiązków nałożonych w czasie pandemii oraz ile musieli znaleźć dodatkowych środków.
W opinii prezesa IE, wprowadzenie nowych opłat, wdrożenie PPK, konieczność raportowania umów o dzieło do ZUS, wprowadzenie zmian w JPK to tylko niektóre zadania, które każdy przedsiębiorca musi wykonać. - Przedsiębiorcy muszą przede wszystkim ratować swoje firmy często z własnych oszczędności zapewniając pracę i wynagrodzenie pracownikom – podkreśla dr Antoni Kolek. Według niego, jeśli popatrzymy na nowe formy kontaktu z urzędem to także nie jest to nic nadzwyczajnego. Rynek usług e-commerce znacząco się w tym czasie zmienił, a wiele firm z dnia na dzień przestawiło się na cyfrowy kontakt z klientem wdrażając wideorozmowy, telekonferencje czy też wysyłkę dokumentów za pośrednictwem firmy kurierskiej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
